Авиабилет бағасы тағы қымбаттауы мүмкін: заң жобасына өзгеріс енгізіледі

 

  el24.kz Қазақстанда әуе билеттерінің бағасы жақында қайта көтерілуі мүмкін. Себебі тұтынушы құқығын қорғау туралы жаңа заң жобасына әуе билеттерін толық қайтару туралы өзгеріс енгізілмек.

Егер заң қабылданса, бұрынғыдай билет сатып алған кезде «құны қайтарылмайтын билет» деген айрықша белгі болмайды. Яғни, жолаушы рейске келе алмай қалса, билет құнын толық қайтаруды талап етуге құқылы болады.

Билеттің қымбаттауының себебі

ҚР Көлік министрлігі жаңа ереженің билет бағасының өсуіне әсер ететінін атап өтті. Вице-министр Талғат Ластаевтың айтуынша, жолаушылар әртүрлі себеппен рейсіне келе алмаған жағдайда әуе компаниялары билет құнын өзге тұтынушылардан өндіріп алуына тура келеді.

«Егер барлық билет қайтарымды болса, онда сәл қандай да бір себептің өзі билет қайтарғыштар санын арттырады. Әуе компаниясы мұндай жағдайда не істейді? Өзге сатылатын билет құнынан өндіреді», — дейді Талғат Ластаев.

Сол себептен бір билеттің орташа бағасы жоғарылап, әуе рейстерінің тарифі қымбаттауы мүмкін.

Лоукостерлерге жаңа талаптар

Сонымен қатар, заң жобасында қазақстандық лоукостерлердің тарифтері де қайта қаралмақ. Аты «лоукостер» болғанымен, ұшақтары үлкен лайнерлерге жататын компанияларға салынатын айыппұл мен қойылатын талаптар күшейтіледі.

Бұл ретте әуе компаниялары өз қызметінде тұтынушы құқығын қорғауды сақтап, билеттерді қайтару мен қайта сатуды тиімді ұйымдастыруға міндетті болады.

Егер заң қабылданса, жолаушылар үшін билеттерді қайтару жеңілдейді, бірақ әуе билеттерінің орташа бағасы өсуі мүмкін. Сонымен қатар, лоукостерлерге қойылатын талаптар күшейіп, тарифтерге өзгерістер енгізілуі ықтимал.

 

Астанада мектептер мен балабақшаларда «таңғы фильтр» енгізілді

 

el24.kz Астанадағы мектептер мен балабақшаларда балалардың дене қызуын автоматты түрде тексеретін «таңғы фильтр» жүйесі іске қосылды. Енді оқу ғимаратына кірген сәттен бастап, оқушылар мен тәрбиеленушілердің дене қызуы бақылауда болады.

Шараның мақсаты – балаларды вирустардан қорғау

Қалалық білім басқармасы бұл шешімді респираторлық инфекциялардың жиілеуіне байланысты қабылдағанын хабарлады.

Орнатылған құрылғылар баланың білегі немесе маңдайынан арнайы сигнал арқылы дене қызуын өлшейді. Егер көрсеткіш 37°С жоғары болса:

  • Мектеп дәрігері дереу әрекет етеді,

  • Оқушы медпунктке жеткізіледі,

  • Ата-анасына хабар беріліп, қажет болса дене қызуын төмендететін дәрі беріледі,

  • Жағдай күрделенсе, жедел жәрдем шақырылады.

Балалардың қауіпсіздігі – басты назарда

«Таңғы фильтр» жүйесі балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, аурудың мектеп ішінде таралуын алдын алуға бағытталған. Сонымен қатар, ата-аналар балалардың денсаулығын күнделікті бақылауға мүмкіндік алады.

Қалалық білім басқармасы алдағы уақытта да осындай алдын алу шаралары жалғасатынын атап өтті.

 

Іздеудегі адамдарды анықтайтын домофондар Қарағандыда қолданыла бастады

 

  el24.kz Қарағанды облысында цифрландыру бағытында жаңа жоба іске қосылды. Көпқабатты үйлердің кіреберістеріне іздеуде жүрген адамдарды автоматты түрде анықтай алатын «ақылды» домофондар орнатылуда. Жүйе күдікті азаматтарды камера арқылы танып, ақпаратты бірден полицияға жеткізеді.

Облыстық ақпараттандыру, мемлекеттік қызметтер көрсету және архивтер басқармасының басшысы Константин Ильницкийдің айтуынша, жаңа технология қоғамдық қауіпсіздікті арттыруға бағытталған.

«Домофондарды арнайы деректер базасына қосамыз. Егер іздеуде жүрген адам камераның алдынан өтсе, жүйе оны автоматты түрде танып, құқық қорғау органдарына сигнал жібереді», – деді Ильницкий.

Жоба өңірдегі цифрландыру бағдарламасы аясында жүзеге асып жатыр. Қазіргі уақытта облыс бойынша шамамен 4 мың бейнебақылау камерасы жұмыс істеп тұр. «Ақылды» домофондар осы жалпы бақылау жүйесімен біріктіріліп, нақты уақыт режимінде ақпарат алмасады.

Мамандардың айтуынша, бұл жүйе:

  • қылмыстық істер бойынша іздеуде жүрген адамдарды анықтау;

  • қауіпсіздік деңгейін арттыру;

  • көпқабатты үйлер тұрғындарының қорғалуын күшейту;

  • құқық қорғау органдарының жұмысын жеделдету мақсатында енгізілуде.

Жаңа домофондар орнатылған үйлердің саны кезең-кезеңмен артады деп күтілуде.

2026 жылға Жұлдызнама

 

   el24.kz 2026 жыл — Сатурн мен Юпитердің белсенді әсері күшейетін, жауапкершілік, тәртіп, өз-өзін дамыту және қаржылық тұрақтылық алдыңғы орынға шығатын жыл. Көп адам үшін бұл жыл — өсу, түзілу және жаңа өмір кезеңіне қадам басу жылы.


Тоқты (Овен)

2026 жылы Тоқтылар жаңа бағыт іздейді. Көптен бері армандап жүрген істі бастауға қолайлы жыл.

  • Қаржы: Ірі табыс көздері ашылады.

  • Денсаулық: Энергия көп, бірақ күйзеліске абай болыңыз.

  • Махаббат: Жеке өмірде жаңа кезең, отбасылылар үшін түсіністік артады.


Торпақ (Телец)

Бұл жыл Торпақтарға тұрақтылық пен материалдық береке әкеледі.

  • Қаржы: Жыл ортасында табыс еселенеді.

  • Жұмыс: Жаңа қызмет немесе мансаптық өсу.

  • Отбасы: Үй, жер, мүлікке қатысты жақсы жаңалықтар.


Егіздер (Близнецы)

2026 — Егіздер үшін қарым-қатынастар жылы.

  • Жұмыс: Келісімшарттар, жаңа таныстықтар пайда әкеледі.

  • Қаржы: Ақша келеді, бірақ шығын да көп.

  • Денсаулық: Ұйқыға, жүйке жүйесіне көңіл бөліңіз.


Шаян (Рак)

Шаяндар үшін 2026 — ішкі тыныштық пен жаңару жылы.

  • Отбасы: Отбасында үлкен қуаныш, туыстық байланыстар нығаяды.

  • Қаржы: Тұрақты, бірақ күтпеген шығын болуы мүмкін.

  • Денсаулық: Ас қорыту жүйесіне назар аударыңыз.


Арыстан (Лев)

Арыстандар үшін бұл жыл — мақсатқа жету жылы.

  • Жұмыс: Мансаптың шарықтау шегі.

  • Қаржы: Үлкен келісім, табыстың көбеюі.

  • Махаббат: Көптен күткен тұрақтылық келеді.


Бикеш (Дева)

2026 Бикештерді еңбек пен табыстың молымен қуантады.

  • Қаржы: Экономика жақсы, жинақ көбейеді.

  • Махаббат: Сезім қайта жанданады.

  • Денсаулық: Арқа, бел, жүйке жүйесіне абай болыңыз.


Таразы (Весы)

Таразылар үшін жыл — тепе-теңдікті табу жылы.

  • Жұмыс: Жаңа серіктестік, шығармашылық жобалар.

  • Қаржы: Тұрақтылық орнайды, бұрынғы қарыздар жабылады.

  • Махаббат: Қарым-қатынаста түсіністік артады.


Сарышаян (Скорпион)

2026 — үлкен өзгерістер жылы.

  • Қаржы: Үлкен жобалардан табыс көп.

  • Отбасы: Кейбір мәселелер шешімін табады.

  • Денсаулық: Иммунитетті күшейтіңіз.


Мерген (Стрелец)

Мергендер үшін жаңа мүмкіндіктер көп.

  • Жұмыс: Шетел, оқу, жаңа тәжірибе.

  • Қаржы: Тұрақты, бірақ инвестицияға абай болыңыз.

  • Махаббат: Күтпеген таныстық.


Тауешкі (Козерог)

2026 жыл Тауешкіге үлкен жетістік әкеледі.

  • Жұмыс: Көп жылғы еңбектің жемісі.

  • Қаржы: Табыстың күрт өсуі.

  • Отбасы: Үлкен қуаныш.


Суқұйғыш (Водолей)

Бұл жыл Суқұйғыштар үшін жаңашылдық жылы.

  • Жұмыс: Технология, шығармашылық салаларда жарқырайсыз.

  • Қаржы: Капитал өседі.

  • Денсаулық: Жүрек пен қан қысымына назар аударыңыз.


Балықтар (Рыбы)

2026 жылы Балықтар рухани өсу мен тыныштық табады.

  • Махаббат: Жаңа махаббат не қарым-қатынастың тереңдеуі.

  • Қаржы: Жақсы, бірақ жоспарлау керек.

  • Жұмыс: Жаңа бағыт бастайсыз.

Қазақстанда қысқы шиналары жоқ көліктерге айыппұл салынады

 

 el24.kz 1 желтоқсаннан бастап Қазақстанда автокөліктерді қысқы шиналарсыз басқаруға тыйым салынады. Қысқы шиналар көліктің барлық доңғалағына орнатылуы тиіс, ал протектор биіктігі 4 мм-ден кем болмауы қажет.

Бұл шара көліктің тежелуін тұрақтандыруға және тайғақ жолда қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған.

Әкімшілік құқықбұзушылық туралы кодекстің 590-бабы 5-бөліміне сәйкес, егер автокөлік 1 желтоқсан мен 1 наурыз аралығында қысқы шиналарсыз жүргізілсе, 5 АЕК мөлшерінде айыппұл салынады, бұл шамамен 19 660 теңге. Ал егер ескерту еленбесе, айыппұл көлемі 20 АЕК-ке жетуі мүмкін, яғни 78 640 теңге.

Мамандар жүргізушілерді қысқы шиналарды уақытында ауыстыруға шақырады. Қысқы шиналардың болмауы тек заңға қайшы емес, сонымен бірге жолдағы апат қаупін де арттырады. Қосымша қауіпсіздік шараларын сақтау арқылы автокөліктерді басқару кезінде тайғақтан немесе басқа төтенше жағдайлардан қорғауға болады.

2026 жылдан бастап зейнетақы шегіне жаңа талаптар енгізілді

 

  el24.kz Қазақстанда 2026 жылға арналған әлеуметтік-экономикалық негізгі көрсеткіштер бекітіліп, зейнетақы жинағын мерзімінен бұрын пайдалануға мүмкіндік беретін жеткілікті шек (ТЖШ) көлемін анықтауға негіз қаланды. 2026 жылғы зейнетақы, АЕК, ең төменгі күнкөріс деңгейі туралы ресми деректер жарияланды.

2026 жылғы негізгі көрсеткіштер

Республикалық бюджет туралы заңға сәйкес, 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап төмендегі көрсеткіштер күшіне енеді:

  • Айлық есептік көрсеткіш (АЕК) – 4 325 теңге

  • Ең төменгі жалақы – 85 000 теңге

  • Мемлекеттік базалық зейнетақының ең төменгі мөлшері – 35 596 теңге

  • Ең төменгі зейнетақы – 69 049 теңге

  • Ең төменгі күнкөріс деңгейі (ЕКД) – 50 851 теңге

Бұл көрсеткіштердің барлығы 2026 жылға арналған жеткілікті шекті есептеу формуласына тікелей әсер етеді.

Жеткілікті шек деген не?

Жеткілікті шек (ТЖШ) — бұл азаматтың зейнетке шыққаннан кейін ең төменгі кепілдендірілген зейнетақыдан төмен емес төлем алуы үшін оның БЖЗҚ шотында қалуға тиіс минималды сома.

Осы сомадан артылған бөлігін азаматтар:

  • тұрғын үй сатып алу немесе ипотеканы өтеу,

  • емделу,

  • басқа да әлеуметтік қажеттіліктер үшін

мерзімінен бұрын пайдалана алады.

ТЖШ мөлшері жыл сайын бюджет көрсеткіштері бекітілгеннен кейін БЖЗҚ тарапынан қайта есептеледі.

2026 жылға жеткілікті шек жарияланды

Бекітілген жаңа әлеуметтік көрсеткіштердің негізінде 2026 жылға арналған жеткілікті шек мақұлданып, БЖЗҚ тарапынан жарияланды. Жаңартылған шек өткен жылдармен салыстырғанда өскен, себебі 2026 жылы ең төменгі зейнетақы мен базалық көрсеткіштердің де көлемі жоғарылады.

Жас ерекшеліктеріне байланысты жеткілікті шек көлемі өзгеріп отырады. Жастың ұлғаюына қарай шек төмендей береді, себебі азаматтың зейнетке дейінгі қалған еңбек өтілі қысқарады.

2026 жылдан бастап салынатын салық алып тасталады

2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап жаңа Салық кодексі күшіне енеді. Соған сәйкес:

  • Біржолғы зейнетақы төлемдерінен (БЗТ)

  • Зейнетақы төлемдерінен

бұрын ұсталып келген 10% жеке табыс салығы (ЖТС) толық алып тасталады.

Бұл азаматтарға зейнетақы жинағын пайдаланған кезде қолына түсетін нақты соманы арттырады.

Бұл өзгерістер кімдерге маңызды?

2026 жылы енгізілетін жаңалықтар келесі азаматтарға тікелей әсер етеді:

  • ипотека жауып жүргендер,

  • тұрғын үй сатып алуды жоспарлағандар,

  • емделуге БЗТ алатындар,

  • жинағын инвестициялық басқаруға бергісі келетіндер,

  • зейнетақы жоспарын жаңадан құрып жүргендер.

ТЖШ мөлшерінің жаңаруы — жинағын мерзімінен бұрын алғысы келетіндер үшін негізгі көрсеткіш.

Қорытынды

2026 жыл — Қазақстанның зейнетақы жүйесінде маңызды өзгерістер енетін жыл. Жаңа әлеуметтік-экономикалық параметрлер бекітілді, біржолғы зейнетақы төлеміне салынатын салық мүлде жойылды.

Жаңартылған жеткілікті шек (ТЖШ) азаматтардың өз жинағын тұрғын үйге немесе емделуге пайдалануы үшін негізгі рөл атқарады.

            Мен онымен курортта таныстым. Алғаш көргенде ақ жүрекке жақын, көзге ыстық болып көрінді. Он бес күніміз ертегіге бергісіз болып өтті де кетті. Курорттағы қыз -қырқынның бəрі қызыға да, қызғана қарайтын еді. Ол көрікті де сымбаттыболатын. Қасында жүрсең өзіңді бақытты сезінесің, əңгімелері де əсерлі, ішіңді пыстырмайтын. Бір күніміз,бір күнімізден қызықты өтті. Ол кез өмірімдегі қайталанбас ең бақытты күндерімнің бірі болған екен.    

               Қоштасарда бір бірімізді қимай қоштастық. Қош, сонымен телефонмен ғана хабарласып тұрдық. Қаншама ұйқы көрмеген түндер, қаншама күндер маза көрмеген, айлап күндер өтіп жатты. Күндердің бір күнінде, ол мені өз қаласына шақырды. Қанатсыз ұшу дегенді мен сонда сезіндім. Кездестік, сағынышымызды бастық, мауқымызды бастық. Ұйқы көрмеген түндер, өз лəззатын сыйлап жатты.

             Айтылмаған сыр қалмады, небір армандар да ақтарылды. Ертесіне қайтарымда шығарып салды, қимай қоштастық. Мені шығарып салғанда айтқаны отбасының бар екен. Осы уақытқа дейін айта алмағанын, мені ренжітіп алғысы келмегенін, менен айырылып қалғысы келмегенін айтқанда, аспан айналып түскендей болды. Кешірім сұрап қала берді қол бұлғап. Содан үйіме жеткенімше көз жасым құрғамады. Неге?- деген сансыз сұрақ мида қалып қойды. Қош. Сонымен оны санамнан өшірдім. Өшірдім дегенім жай сөз ғана. Қандай қиын еді өшіру, ұмыту, сағынбау.

       

             Баяғы күліп ойнау да жоқ, алға деген ұмтылыс та жоқ. Мағынасы қалмағандай өмірдің. Алданып қалғандай сезіндім өзімді. Уақыт емші. Өз дегенін жасады, Ұмыттым.
Арада он жыл өткенде кім ойлаған оны іздеп тауып келеді деп. Сонау бір түкпірдегі ауылдағы үйімді тауып келген, қаншама адасып, əркімнен сұрастырып жүріп зорға тауып алыпты. Міне, ғажап, он жыл өткенде не мекен жайым жоқ, не телефон нөмерім жоқ қолында, тауып алған. Мені тауып алғанда, оны көргендегі қуаныш сезімін айтып жеткізу мүмкін емес. Өкпе ренішімнің ізі де қалмаған. Кешірген  екенмін. Көшеде ешкімнен қысылмай құшақтасып ,аймаласып тұып қалыппыз.Қуаныштан көзден жастар кетіп жатты. Іздеген табады деген, Құдайдың құдіретінде шек жоқ қой. Бір күн қасында болдым. Айтылмаған сырымыз қалмады. Ұмытпағанын, есінде үнемі болғанымды, сағынғанын бəрін -бəрін жеткізіп жатыр. 

  • Бірақ отбасын да тастап кете алмайтынын жеткізді. Мен оны қинағым келмеді. Ұмытуын өтіндім. Ұмыт, іздеме, сағынба. Осы үш ауыз сөзді жүрегім сыздап тұрып жеткіздім. Қимасам да тағыда қоштастық. Тағы да жүрекке түскен салмақ. Білемін, ол да ұмытқан жоқ əлі. Мен де ұмытқаным жоқ. Бірақ қосылмайтын тағдыр біздікі. Көңілдес болып,өзімді алдағым да келмейді.Бұл дүниеде шын ғашықтар қосылмас, қосылмасақ та маған МАХАББАТ деген СЕЗІМДІ сезіндіртіп кетті. Өкінбеймін тағдырыма, сондай адаммен жолықтырғанына, сырластырғанына. Қайда жүрсе де аман болсыншы. Бақытты болсыншы сол адам деп тілеймін. Мүмкін Алла бізді тағы кездесуді жазатын шығар. Мен оны сүйем.Күтемін. Ол менің махаббатым, сағынышым, қол жетпес арманым.