Елдің кейбір аудандық ауруханаларында пациенттерден дәстүрлі түрікмендікке ұқсайтын белгілі бір сәнмен пішілген киім кию талап етіле бастаған. Тіпті оны өзіңізбен бірге әкелуіңіз керек екен. Мұндай жаңалық әйелдерге де, ерлерге де қатысты.

Әйелдер кең ұзын көйлек киюі керек және орамал жауып жүруі тиіс. Ер адамдар үшін қысқа жеңді ақ мақта футболкалар және қара түсті кең түрікмен шалбарлары рұқсат етілген.

Тыйым бұзылған жағдайда жаңадан келген науқастарға ауруханадағылар жатқызудан бас тартуы мүмкін

— Енді пациенттер денсаулығының жай-күйіне емес, олардың сыртқы түрінің жаңа аурухана талаптарына сәйкес келуі керегіне таң. Әйелдер дәрігерлерді күтіп алуы тиіс, барлық процедураға, екпе салдыруға және массажға орамалмен баруы керек. Науқастарға егер олар жаңа талаптармен келіспесе, үйіне қайтуы мүмкін деп ескертті”, — деді дереккөздердің бірі.

Әзірге мұндай жағдайлар бірнеше облыстық ауруханада ғана тіркелген. Олардың бірінде мұндай киім кодын енгізудің себебі деп денсаулық сақтау министрлігінен келетін тексеру деп түсіндірілді. Басқалары бұл бұйрық жоғарыдан екенін айтып, ештеңе түсіндірмеген.

Бұған дейін елдегі ауруханаларда пациенттердің сыртқы киіміне тыйым салынбаған, арнайы киім қажет емес еді.
Ал стационарларда жағдайы қиын, дәрі-дәрмек жетіспейтіні анықталып отыр.

— Әдеттегідей дәрі-дәрмектерді пациенттердің өздері әкелуі керек. Онкологияда есірткі құралдарының жетіспеушілігі өршіп тұр, олар қатты ауырсынады, әдеттегі ауырсынуды басатын дәрілер әсер бермейді. Кейбіреулер оларды жақындары үшін сатып алып, азаптан арылту үшін пара береді, — дейді облыстық ауруханалардың біріндегі ақпарат көзі.

Ауруханаларда пациенттерге ұсынылатын дәрі-дәрмектердің тізімі өте шектеулі. Әдетте ауырсынуды басатын дәрілер, валерианка мен дәрумендер беріледі.

Көптеген қажетті дәрі-дәрмектерді алу үшін таныс іздеуге немесе пара беруге тура келеді

Науқастар тамақты да өздерімен бірге әкеледі екен.

Ал билік әйелдердің мінез-құлқын бақылауды күшейтуде

Сонымен қатар, полиция елді мекен көшелерінде әйелдерді сыртқы келбетіне байланысты ұстауды жалғастыруда. Оларға макияж, маникюр, тар көйлек, джинсы немесе ер адаммен бірге жүргені үшін айыппұл салынуы немесе полиция бөлімшесіне жеткізілуі мүмкін.

Мемлекеттік сектор мекемелері мен кәсіпорындарында

Әйелдерден биліктің барлық талабы мен киімге қатысты тыйымдарын орындауға қолхат алу жалғасып жатыр

Қазіргі уақытта бұл Ашхабадтың барлық мемлекеттік мекемесінде болып жатқан жағдай, оның ішінде медициналық мекемелер де бар.

Мемлекеттік мекемелер мен кәсіпорындардың қызметкер әйелдерінен қолхат Марада алып басталған. Олар косметиканы пайдаланбауға, шашты боямауға, маникюр жасамауға, тырысып тұратын киім киюге және сыртқы тартымдылықты күшейтудің қосымша әдістерінен аулақ болуға міндеттелді. Оның үстіне,қолхаттарда дәстүрлі пішілген кең көйлектер мен кестелі шалбарын кию туралы талап бөлек жазылған

Сыртқы келбетке қойылатын талаптардан басқа, билік олардың мінез-құлқын да бақылауды күшейтеді.

«Хроника Туркменистана» тәуелсіз басылымы Лебап уәлаятында Білім министрлігінің қызметкерлері, хякимликтер мәдениет бөлімдерінің және әйелдер одағы мен Жастар Одағының жергілікті бөлімшелерінің өкілдері мектептерде жоғары сынып оқушыларымен жиналыстар өткізіп жатқанын хабарлады. Қыздарға ұлттық дәстүрлердің ролі түсіндіріліп, болашақ аналар ретінде өз балаларын тәрбиелеуге жауапты екені айтылады, сондай-ақ «ботоксты пайдалану тек табиғи сұлулықты бұзумен қатар, онкологиялық ауруларға да әкеп соғуы мүмкін» деп ескертіп жатқаны айтылады».

Сонымен қатар, басылым Лебап Велаят полициясына саябақтарда жақын жүрген ерлі-зайыптыларға әрқайсы 300-350 айыппұл салу тапсырылғанын хабарлайды. Егер олар студенттер болса, оқу орнының басшылығына шара қолдану туралы ресми хат келеді екен, өйткені олардың тәрбиесіндегі адам «көпшілік орындарда әдепсіз қылық көрсетті деп бағаланады».

Ал Түрікменстан үкіметі әйелдерге ресми түрде тыйым салған жоқ және шаралардың бірде-біреуіне қатысты түсінік бермеген.

Азық-түліктер қайда кетіп жатыр?

Ал осы уақытта Марий уәлаятының мемлекеттік дүкендерінде халыққа қажет азық-түлікпен қамтамасыз ету жағдайы нашар деңгейде. Азық-түлік жеткізілмейді, бірақ субсидияланған өнімдер бар жерде олардың сапасы өте нашар.

“Халыққа өте нашар сапалы азық-түлік ретінде берілетін ұнда кебек бар, жәндіктер бар”, — дейді Мара тұрғыны.

Жақында Түрікменстанның мемлекеттік телеарнасы Ахал уәлаяты мен Ашхабадтың сауда құрылымдары мен мемлекеттік дүкендеріндегі тексерулер туралы хабарлаған. Олардың қорытындысы бойынша жымқыру мен ұрлау деректері әшкере болған. Ұн мен өсімдік майын жоғары бағамен сату мақсатында ұрлады деп айыпталған шенеуніктерді мемлекеттік телеарна репортажында олар өз қылмысында өкінетінін мәлімдейді.

— Мара уәлаятының мемлекеттік дүкендерінде тексерулер жүргізіліп жатқанда, халыққа жоғары сапалы ұн беріле бастайды.

Аяқталғаннан кейін азық-түлік рационының сапасы төмендейді. Сонымен қатар, азық барлығына жете бермейді

Бұл тексерулер кезінде тамақ өнеркәсібінің тиісті кеңселерінің шенеуніктері жалған беретінінің айқын көрінісі. Шалғай ауылдарда азық-түлік үлесі бөлінбейді, – дейді жергілікті тұрғындардың бірі.

Ал ауылдық жерлерде субсидияланған өнімдердің жетіспеушілігі проблемасы өзекті. Азық-түлік уақытында жеткізілмейді, ал көп жағдайда кешігіп келетін азық-түлік сол күйі жеткізілмей қалады екен.

Карантин шектеулері кезінде азық-түлікті үйге дейін жеткізу қызметі болыпты, бірақ егер үйде ешкім болмай қалса, бұл отбасы бір ай бойына аш қалады екен.

Тағы да басқа азаматтардың айтуынша, бөлінбеген азық-түлік тауарлары кейіннен жеке дүкендер арқылы қайта сатылады.

— Мұндай алаяқтық ұзақ уақыт бойы жалғасып келеді, — дейді жергілікті тұрғын.