Туғандарынан таяқ жеген әжейдің етегі жасқа толды

 

 Шымкент Шымкентте егде тартқан кейуананы туған қыздары мен күйеу баласы сабап тастаған. Туған анасына қол көтеруге баспана дауы себеп болған. Өз үйін өзінен қызғанған ет жақындары 71 жастағы әжейді тепкілеп тастапты.



Алтынкүл Асқарова,  жәбірленуші: - Ержан қатты сүйреді. Анау біреу бала болса, жаңағы Мырзабай, ол да жанында жүр ғой. Ол да бір жағынан сүйреп жатыр. Мен бүйтіп еңкейіп жатырмын. Сүйреп жатыр. Бір қарасам екі қыз теуіп, ұрып, еңкейсем шашымнан тартып жұлып жатыр, анау Нағима.

Не істеймін мен енді?  Төртеуі маған жабылып жатыр. Зіңгіттей күйеу балалары мен қыздары анасының бірнеше жерін жарақаттаған.

Қолы қанап, етегі жасқа толған зейнеткерді өзінің тағы бір қызы түсіріп алыпты. Жеті құрсақ көтерген әжей отағасы қайтыс болған соң даңғарадай үйде жалғыз тұрған. Кейін кенжесі күйеуімен көшіп келген соң, көп ұзамай қызы көз жұмады. Осыдан кейін күйеу баласы басқа бажалары және қыздарымен ақылдасып, қарияны өз үйінен қуып шықпақшы болыпты. Желтоқсан айында болған жанжалды Еркін Қахаров есімді адвокат әлеуметтік желідегі парақшасында жариялаған. Енді бұл іспен құзырлы орындар айналысып жатыр.

Дереккөз : ktk.kz

Мен істеген ең алғашқы қылмыс

 

Байыт Қабанұлы
 
Жетінші класта оқып жүрген кезім. Бірде сабақ ортасында біреу келіп, мені мектептің оқу ісін меңгерушісі шақырып жатқанын айтты. Жүрегім зырқ ете түсті. Себебі ондай үлкен бастықтар оқушыларды екі-ақ түрлі себеппен бөлмесіне шақырады.
 
Біріншісі: Сабақтан табыс шығарып сыйлық алатын болсаң шақырады. Бұдан үміт жоқ, мен сабақтан табыс шығарып сыйлық алмақ тұр ғой қуылып кетпей жүргеніме шүкірлік ететін оқушылардың қатарындамын. Оны өзім жақсы білем.

 
Ал екіншісі: Қандай бір қылмыс жасап сөгіс еститін болсаң шақырады. Бұл енді түсінікті. Бірақ кластан шығып үлкен бастықтың бөлмесіне жеткенше ойланып қандай қылмыс жасағанымды ойыма түсіре алмадым.
 
Сонымен не болса ол болсын деп есігін ашсам есік пен төрінің арасына тай шаптырардай үлкен бөлменің ортасына қойылған ұзын үстелдің екі жағына біздің мектептің бір топ ұл-қыздарын тұрғызып қойыпты да үстелдің үстіне үш бұрыштап бүктеген және бүктеуін ашқан оншақты хат тастап қойыпты.
 
Қылмысымның не екенін түсіне кеттім. Өлеңмен қыздарға хат жазамын ғой. Менің тұстастарым да, алдыңғы ағаларым да келіп өздеріне ұнаған қыздарына хат жаздыртып алады. Сосын оны бірінен бірі қотарып алып келесі қыздарға да бере береді.
 
Меңгеруші ұзын бойлы, мінезі қатал кісі. Сол кісі құлағымнан бұрап тұрып:
 
- Мына хаттарды кім жазды, айт - деп зекіді. Мен:
 
- Білмеймін - дедім. Сөйтсем ана тұрған балаларды тергеп менің хат жазатынымды әбден біліп алған ғой.
 
Қош, сонымен не керек, бұлтаратын еш жағдай жоқ аяқ астынан «Қылмыскер» болып шыға келдім. Меңгеруші басқа балаларды қоя беріп әлгі хаттарды менің қолыма ұстатты да өзі ертіп алып класс аралата бастады. Бұл енді ең ауыр жаза. Бір класқа кіріп менің егжей-тегжейімді аса жиіркенішті етіп таныстырады да: «Оқы» - дейді. Мен әлгі хаттардың екеуін оқимын. Келесі класқа қарай кетеміз. Он жылдық мектеп, класс көп.
 
Жасымыздан бірге ойнап, бірге өскен бір дос қызым бар еді қатар оқитын бөлімде. Сол бөлімге кіріп қызға арнаған хат оқу біраз қиын болды. Аздап ұялдым. Оның үстіне әлгі қыз мен кіргеннен шыққанша үнсіз жылап отырды. Шамасы өте ауыр халде жүрген жақсы көретін құрдасына жаны ашыған болу керек. Оны түсінген меңгеруші жоқ:
 
- Жәйінда жүрген бұл қыз неге жылайды, араларыңда қандай қатынас бар. Сен осы қызға да хат берген шығарсың.... - деген сықылды сұрауларды жаудыртып әкетсін. Қыз одан бетер жылады. Қылмыс үстіне қылмыс қосылды.
 
Меңгеруші бұл қылмысты артынан шыт жаңа қозғайтынын айтып ары қарай жалғастырдық класс аралауды. Өзім жазған оншақты хатты оқи, оқи әбден жатталып соңына қарай хаттарға қарамай-ақ жатқа оқи беретін болдым. 8(а) сы деген класс бар еді. Үлкен үлкен ағалар. Оның сыртында мектеп көлеміне «Тәртіпсіз» атанған бөлім. Енді солардың алдына бардым. Таныстыру бітіп мен екі, үш хатты жатқа оқып шықым. Ең ғажабы әлгі кластың балалары мен хатты оқып біте бергенде әдемі ән тыңдаған тыңдармандардай ду қол шапалақ соғып:
 
«Қайта, Қайта бірін оқы. Жазып алайық...» - десіп шуылдасты. Меңгеруші не дерін білмей қызарақтап қалды. Есесіне мен күліп тұрдым.
 
Сол бір істі бүгін ойласам күлкім келеді. Армансыз балалық дәурен екен ғой. Маған жаны ашып жылаған ана бір қыз да бүгін балалы-шағалы кемпір болды. Анда-санда кезіге қалсам болды:
 
- Байыт, балалырымыз да естісін. Қызық ғой, сондағы жатқа оқыған хаттарыңның бір екеуін оқып жіберші... - деп мазақтайды. Одан бері отыз неше жыл өтіпті, қайдан есте тұрсын. Сол хаттарды сақтап қойған болсам қандай жақсы болар еді ә. Өкініштісі сақталмады.
 
Ал мектептің бар класын аралатып өлең оқытып шыққан анау ұстазға мен осы күнге дейін риза болам. Өйткені сол істен кейін мектеп көлемінде мен жұлдызға айландым. Былайша айтқанда көпшіліктің алдына шығып өлең оқудың мәнін түсіндірді. Осы күнге дейін ел алдынан түспей өлең оқып келемін.
Менің бір ұрдықшы досым айтып еді: «Бұл қылмысты бір бастап алсаң қайтадан қоюуға мүмкіндік табылмайды. Қоя салайыншы десең де қоя алмайсың, өйткені бұл бастың емес қолдың жұмысы» - деп. Соның айтқаны шын екен. Менің алғашқы қылмысым өлең жазу еді. Қоя алмадым, әлі жазып келем. Бұдан былай да өлең жазуды қойып кетем дегенге сене алмаймын. Ол деген шынында да «Дәмді» қылмыс.
 
2014
"Қысқа әңгімелер " кітәбінан

Иіс сезбеу емі жоқ аурудың белгісі екені анықталды

 

Емі жоқ Паркинсонның ауруының алғашқы белгілерінің бірі - иіс сезбеу. 

Зерттеу көрсеткендей, Паркинсонмен ауыратын адамдардың 90%-ы иіс сезбейді.

 Әдетте, ұқсас диагнозы бар пациенттер иіс сезу өзгерістері тремор немесе басқа қозғалыс проблемалары басталғанға дейін бірнеше жыл бұрын болғанын есіне алады. Бұл ретте кейбір жағдайларда адам Паркинсон диагнозы қойылғанға дейін он жыл бұрын иіс сезімін жоғалтуы мүмкін және дәл осы кезеңде мидағы ерте өзгерістерді анықтауға болады.

 

Дереккөз: Stan.kz   

Коронавирусты негізгі белгілері пайда болғанға дейін анықтаудың жаңа әдісі табылды

 

Смарт-сағаттар коронавирус инфекциясы туралы симптомдар басталғанға дейін жеті күн бұрын хабарлауы мүмкін. Мұндай мәлімдемені америкалық ғалымдар жасады, деп хабарлайды Stan.kz ақпарат агенттігі.

Зерттеушілер өткен жылғы 29 сәуір мен 29 қыркүйек аралығында бақылаулар жүргізді -  Нью-Йорктегі Маунт-Синай емханасының 300 қызметкері COVID-19 диагнозын ерте қою үшін үш түрлі компанияның смарт-сағатын қолданды.

 

Гаджеттердің көмегімен жүрек соғуының өзгергіштігі, яғни екі жүрек циклінің басталуы арасындағы интервалдардың өзгеруі зерттелді. Бұл көрсеткіш иммундық жүйенің жұмысын бағалауға мүмкіндік береді.

Жүрек соғу жиілігінің төмен өзгергіштігі - коронавирус инфекциясының белгілерінің бірі. Жоғары, өз кезегінде, жүйке жүйесінің белсенділігі мен стрессті жеңе білу туралы сигнал береді.

Ғалымдардың пікірінше, бұл коронавирусты негізгі белгілер - қызба мен жөтел пайда болғанға дейін анықтауға көмектесетін смарт-сағаттар. 

Зерттеушілердің сөзінше, инфекцияны симптомсыз тасымалдаушылардан жұқтыру қаупі жоғары болғандықтан, "ақылды" сағаттар импульстің жоғарылауын және типтік емес өзгергіштіктің пайда болуын тіркей алады.

Стэнфорд университетіндегі тағы бір зерттеу нәтижесі бойынша жұқтырғандардың 81%-ында коронавирус тест нәтижесінен шамамен тоғыз күн бұрын жүрек соғу жылдамдығы өзгергені анықталды. Бұл тәжірибеде қатысушылар смарт-сағаттар мен трекерлерді тақты. Жүрек соғу жиілігінің өте жоғары болуы одан әрі симптомдардың пайда болатыннын көрсетті.

Айта кетейік, бұған дейін зерттеу аясында мобильді қосымшаның көмегімен әлемнің түкпір-түкпірінен төрт миллионнан астам қатысушының деректері талданған. Нәтижелер көрсеткендей, COVID-19 тұрақты емес немесе жоғары жүрек соғу жылдамдығын тудыруы мүмкін (минутына 100-ден астам соққы).

Иткөйлекті қалап алғанның тілегі орындалады

 

Иткөйлекті кімге берген дұрыс? Иткөйлек жаңа туған нәрестенің ең алғаш киетін киімі. Оны ертеде әжелеріміз қолдан тігіп, қастерлеп ұстағаны жайында дерек көп.
 
Онымен орындалатын түрлі салт, ғұрыптар да бар. Ырымдары да жетерлік. Дегенмен, «дәстүрдің озығы бар, тозығы бар» деген емес пе? Қазір нәрестені қырқынан шыққан соң иткөйлегіне тәтті түйіп, иттің мойнына байлап жіберетіндер, алыс жолға сапарға шыққанда тұмар етіп қалтасына салып алатындар жоқ шығар. Бірақ мынадай ырымды алғаш естуім еді…

 
Уатсап арқылы бірге оқыған топтастарың ішінен бір қыз «кімде нәрестенің 7 жылдан артық сақталған иткөйлегі бар?» деген қызық сұрақ қойды. Қолым тимеді ме, аса мән бере қойған жоқпын. Бірақ қыздардың арасында ең бірінші болып жастай тұрмысқа шыққан менің өзіме жеке хабарлама да жазыпты ол. «Үлкенің 15-тен асты ғой, сенде бар шығар дедім… Өте бір жақсы жанға керек болып тұр нәрестенің иткөйлегі. Бар болса, бересің бе? Ырымы екен осындай…» дегенде басында біртүрлі болып көрінді. Шынымды айтсам, сандық түбінде жатқан төрт баламның иткөйлегін қызғанғандай болдым. «Түсінбей қалған шығарсың… Қайынсіңлім 9 жыл болды, тұрмысқа шықса да құрсақ көтере алмай жүр. Бармаған дәрігері, қаралмаған емшісі қалмады. Екеуінің денсаулығынан ешқандай кінәрат таппады. Байғұс жылай-жылай өлетін болды. Қайбір жылы әулетіндегі үлкен бір қария «Нәрестенің 7 жылдан аса сақталған иткөйлегін қалап ал біреуден. Негізі, көп адам сақтай бермейді. Ежелден дәстүр бар. Баланы қырқынан шығарған соң сол қырық күн бойы киген иткөйлегін ырымдап бала көтермей жүрген әйелге беретін болған. Ниет таза, тілегің асыл болса, арманың орындалады. Жаратушыдан тіле, ізгі амалды да жасап көр. Сол иткөйлекті құрсағыңа қойып тұрып тілегіңді айт. Иіске! Тәнің көйлекке сіңген нәрестенің иісіне балқысын!» деген екен. Біра оған қайынсіңлім онша мән бере қоймапты. Қайбір күні таңнан жылап қоңырау шалып тұр. Сол қарияны түсінде көріпті. Ол кісі қайтыс боп кеткен еді. «Менің айтқанымды істемедің ғой, қарағым!» дегенде шошып ояныпты. Тегін емес шығар, аян беріп отырғаны ғой. Содан жабылып нәрестенің көп жыл сақталған иткөйлегін іздеп жатырмыз. Ешкімнен таппадық. Біреулер ырымдап тұмар тігіп қойыпты. Енді біреулердікі әлі 7 жыл толмаған. Біреулер кейінгі балаларына кигізіп тоздырдық дейді. Таныстарымның бәрінен сұрап жатырмын», – деп тоқтаған оның өзім танымайтын қайынсіңлісіне жаным ашып кетті. Әйел боп өмірге келе тұра өз құрсағыңнан шыққан сәбиді аңсағаннан артық азап жоқ шығар… Төрт баламның да иткөйлегін сақтап қойғанымды, ең кішкентайымдыкінің өзіне 4 жылдан асқанын айтқанымда, ол қуанып кетті. «Оны сақтаған да дұрыс қой. Бірақ кейін не істейсің оны? Одан да осындай шын ниет еткен жандарға беріп жіберсейші. Сауабын аласың», – деген соң ойланып қалдым.
Расында сандықтың түбінде жатыр. Иткөйлектерді не істеуім керек екенін маған ешкім айтпапты. Мен де тек «иткөйлек қой» деп сақтап қойыппын. Анда-санда сандығымды бір ақтарғанда балаларымның нәресте кезіндегі иісін сағынып иіскеп-иіскеп алатыным болмаса. Өздеріне көрсетсем, күледі де қояды. Расында, қадірін білмейді ғой қазір… Содан ойлана келе ең үлкенімнің иткөйлегін сол келіншекке беретін болып шештім. Көрші қалада тұрады екен, ертеңіне келіп көзіне жас ала тұра алғысын жаудырып, ешқашан аяқасты етпейтініне сөз беріп алып кетті. Бір сөмке тәтті мен балаларыма сыйлығын көтере келгеніне ыңғайсызданып қалдым. «Перзенттеріңіз ұзақ жасап, бақытты болсын! Шын ниетіммен, алыңыз! Қолымды қайтармаңыз!» деп қоярда қоймай қолыма ұстатып кетті. Мен де көзінен мейірімі төгілген әдемі келіншекке перзент тілеп қала бердім. Бір-екі күн бойы ол ойымнан кетпей, тілімнің ұшына «Алла! Перзент сүйдірші оған!» деген тілегім де орала берді. Кейіннен тұрмыстың күйбеңімен ұмытып та кеткен екенмін. Алты айдай уақыт өткенде бірге оқыған құрбым қоңырау шалды. Тұтқаны көтере салысымен қуанышын айтып, алғысын жаудырып жатыр. Қайысіңлісі құрсақ көтеріпті. Естігенде көзіме жас үйірілгенін өзім де байқамадым. Құдайдың құдіреті шексіз, ниет-тілекпен жасалатын қазақтың ырымының астарында да бірталай ғибрат жатыр екен-ау. Тап бір өзім жүкті болғандай құрсағымды сипай беріппін… Сол қуанышты жаңалықты естіген соң қалған үш баламның иткөйлегін кімге сыйласам екен деген ой келді. Ең алдымен бірінші қабатта тұратын, күйеуімнің жақын араласатын досы әрі көршіміздің келіншегі есіме түсті. Жалғыз ұлы бар, ол да студент қазір. Неге екені белгісіз, содан кейін қайтып құрсақ көтере алмапты. Өзі онша әңгімеге жоқ, бұйығылау келіншек еді. Оған қалай айтарымды, неден бастарымды білмедім қанша кездессем де. Өзі де, күйеуі де біздің балалар десе шығар жаны бөлек, өте балажан. Тіпті, кейде кішкентайымызды көтеріп алып кетеді де, ойыншық пен тәттілерге тойдырады. Ақыры бір күні қипақтап отырып ойымды жеткіздім. Басында қабағын түйіп сәл ренжігендей болды ма, кейін екеуміз де жылап түсіністік. Әйтеуір, әлі жас екенін, әлі де сәби сүйе алатынын, тұңғышымның иткөйлегін қалап алған келіншектің сәби сүйгенін айтып бердім. Алды…
Осы оқиғаны әулетіміздегі үлкен абысыныма айтып бергенімде, «Онда ана екі иткөйлекті маған берші, ауылдағы келінім, сосын әпкемнің қызы да құрсақ көтере алмай жүр» деп жата жабысты. Жас болса, перзенттерімнің сәби иісі сіңген иткөйлектерін аяқасты етіп жүре ме, қадірін білер ме екен деген күдігімнің болғаны рас. Бірақ абысыным өздерін ертіп келетінін айтты… Иә, ол келіншектің құрсақ көтеруі мен иткөйлек сәйкестік болуы да мүмкін, былайша қарасаң… Бірақ соны сәйкестіріп тұрған да Жаратушының құдіреті екендігіне күмән жоқ шығар. Әлбетте, ұрпақ жалғастырғысы келген, бар жан-тәнімен тілеген келіншектің де тілегі қабыл болған шығар. Ал оған сенім ұялатып, ізгі амал мен салт-дәстүр, ғұрып-жоралғы қалыптастырған ата-бабамыздың да көрегендігінде шек жоқ.
 
Дереккөз : zhambylnews.kz

Аязда бетпердені қалай тағу керек – дәрігерлер кеңес берді

 

Далада бетпердені адам көп жиналған жерде ғана кию керек.

Ал аяз кезінде жиі ауыстырып тұрған жөн. Бұл туралы РИА Новостиге сұқбат берген ресейлік дәрігерлер айтты. Иван Сеченов атындағы медициналық университеттің тері және венерологиялық аурулар клиникасы емдеу-диагностикалық бөлімінің меңгерушісі, дерматолог дәрігер Николай Арсентьев аяз кезінде бетпердені жарты сағат сайын ауыстыруға кеңес беріп отыр.

Сонда беттің терісіне ауа келеді.     "Негізі, аяз кезінде маска бет терісіне кері әсер етеді. Себебі ішінде ауа буланады. Екі жақтың температурасы екі түрлі болғаннан кейін конденсат жиналады.
 
Әрине, далада мүлдем бетпердесіз жүре алмаймыз. Сондықтан беттің терісіне баса назар аударып, қандай да бір проблема туындаған жағдайда бірден дәрігерден кеңес алған дұрыс", - дейді Арсентьев.  Маман өздігімен дәріханадан крем және тағы басқа заттарды алмау қажет деп отыр.
 
Кәсіби маман ғана нақты себебі мен терінің күтіміне қажеттісін айта алады. Ал медицина ғылымдарының докторы, профессор Елена Малинникова далада тек адам көп жиналған жерде ғана бетперде тағуға болады деп отыр. Басқа жерде маскасыз жүрген жөн. Себебі вирус аязда көп ұша бермейді.  "Далада бетпердесіз тыныс алу керек. Алайда адам көп жүретін жерде бетперде киген дұрыс. Ол, шынымен де, вирустан қорғайды", - деп атап көрсетті Малинникова.
 
Дереккөз: sputnik.kz

Подробности
Категория: Проза
Просмотров: 712

Гүлнұр Ембердиева

– Мен мұғалім боламын! 

– Түу, бүкіл әулеттерің мұғалім болып, ұстаздар династиясын құрамыз десеңші, – өзі сабақты жарытып оқымаса да, әдемі киініп, сыланып жүретін Сайра мұрнын шүйіре қарады. Маған қарата айтылған сөз.

– Несі бар, мықты филолог боламын, – дедім қалысқым келмей.

Подробности
Категория: Елең еткізер
Просмотров: 243

 

Ұлыбританияда анықталған коронавирустың жаңа штаммы теңге бағамы мен мұнай нарығына қысым түсіріп жатыр деп жазады Sputnik.Қазақстан .Қазақстанның ұлттық банкіне сілтеме жасап. Басылымның жазуынша, биржадағы сауда-саттықта теңгенің долларға шаққандағы бағамы жексенбіден бері (-) 0,98% әлсіреп, 421,25 теңге шамасында тұр.

Подробности
Категория: Елең еткізер
Просмотров: 298

 

Автокөлік иесі техникалық тексеріс жүргізгенде баллонға сұйық газдың орнына су құйғанына көз жеткізген. Ал бұл факт Ақтаудағы автосервистердің бірінде анықталған деп хабарлайды аймақтық Lada.kz басылымы.
 
Ақтау қаласының тұрғыны көлігін тексеруге алып келгенде, механиктер көліктің газ баллонынан су тапқан.

Подробности
Категория: Керек кеңес
Просмотров: 462

 

Су – адам өмірінің ажырамас бөлігі. Денедегі сұйықтықтың мөлшерін сақтау үшін адам күніне 2 литр су ішу керек.
 
Бұлар – су туралы біз білетін қағидалардың бірі ғана. Ал әлем зерттеушілері суды тағы бір қырынан таныды. Олар судың адамның ойлау қабілетіне тигізетін игі әсерін қарапайым тәжірибемен дәлелдеген екен. Ендеше, тәжірибе қорытындыларына назар аударайық.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары
Просмотров: 289


Таиландта қауіпті вирус таралды. Паттайяда (Тайланд) чикунгуня вирусынан туындаған аурудың деңгейі күрт өсті.
Инфекцияны масалар таратқан. Инфекцияланған адамдарда дене қызуы, әлсіздік және буындардың ауруы байқалады.

  1. Стреске ұшырадыңыз ба, оны «жеп» үйреніңіз
  2. Психологиялық тест. Ең кәрі әйел кім?
  3. Адамның өзіне бөгде біреудің тесіле қарағанын қалай сезетіні белгілі болды
  4. Қазақстандықтарға аязда бетперде тағудың қауіпі жайлы айтылды