2026 жылы Қазақстанда зейнетақы өседі

 

 el24.kz 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда зейнетақы мөлшері 10 пайызға артады. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.

Өсім барлық түрдегі зейнетақыға — базалық, жасына байланысты және жинақтаушы бөлікке қатысты болады.

Министрліктің мәліметінше, индексация нәтижесінде:

  • ең төменгі зейнетақы 104 645 теңгеге дейін,

  • ең жоғарысы 238 412 теңгеге дейін жетеді.

Базалық зейнетақының ең жоғарғы мөлшері де артады — 110%-дан 118%-ға дейін көтеріледі.

Қазіргі таңда зейнетке шығу жасы өзгеріссіз қалады: ерлер — 63 жас, әйелдер — 61 жас. Бұл норма 2028 жылға дейін күшінде болады.

Министрлік мәліметінше, зейнетақы жүйесін жетілдіру бағытында халықаралық тәжірибелер зерттеліп, қосымша ұсыныстар әзірленіп жатыр.

«2026 жылға арналған зейнетақы төлемдеріне жұмсалатын шығындар 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджеттің жобасында қарастырылған. Қазір бұл жоба Мәжілісте талқылануда», – деп толықтырды министрлік.

Қымбатшылық пен төмен жалақы: Экономикалық талдау

 

el24.kz Қазіргі таңда көптеген отбасылар бағаның өсуі мен табыстың төмендігінен туындаған экономикалық қысымды сезінуде. Бұл құбылыс тек жеке проблема ғана емес, сонымен қатар ірі экономикалық факторлардың нәтижесі.
 
Еліміздегі қымбатшылықтың негізгі себептеріне тоқталайық.
 
Инфляцияның өсуі

 
Инфляция — тауарлар мен қызметтердің жалпы баға деңгейінің өсуі, ал ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі. Бұл процеске бірнеше фактор әсер етеді:
 * Сыртқы экономикалық әсер: Әлемдік нарықтағы мұнай, азық-түлік және басқа да шикізат бағасының өсуі Қазақстан экономикасына тікелей әсер етеді. Біз көптеген тауарларды импорттаймыз, сондықтан шетелдегі бағаның өсуі бізде де бағаны көтереді.
 * Логистикалық қиындықтар: Пандемиядан кейін және геосаяси жағдайларға байланысты жеткізу тізбегіндегі бұзылыстар тауарлардың жеткізілуін қымбаттатып, олардың соңғы бағасына әсер етті.
 * Ішкі сұраныс: Егер халықтың қолындағы ақша көбейіп, өндіріс сол сұранысты қанағаттандыра алмаса, баға өседі. Кейбір жағдайда бюджеттік шығындардың өсуі де инфляцияға ықпал етеді.
Төмен жалақының себептері
Қымбатшылықпен қатар, жалақының баяу өсуі де негізгі мәселе. Бұл жағдайдың себептері:
 * Еңбек өнімділігінің төмендігі: Кейбір салаларда еңбек өнімділігінің төмен болуы қызметкерлердің жоғары жалақы алуына кедергі келтіреді. Себебі, жұмыс берушілер жұмыскерге оның өндірген құнынан артық жалақы төлей алмайды.
 * Жұмыс күшінің көптігі: Кейбір салаларда жұмысшылардың саны көп болғандықтан, жұмыс берушілер жалақыны өсіруге мәжбүр емес. Нарықтағы бәсекелестік төмен жалақы деңгейін сақтауға мүмкіндік береді.
 * Экономикалық құрылым: Қазақстан экономикасы шикізатқа бағытталғандықтан, өңдеу өнеркәсібі мен жоғары технологиялық секторлардың дамуы әлі де жеткіліксіз. Бұл салаларда жалақы әдетте жоғары болады.
 
Шешу жолдары:
Бұл күрделі мәселені шешу үшін жүйелі шаралар қажет.
 
* Инфляцияны тұрақтандыру: Ұлттық банк ақша-несие саясатын қатайтып, базалық мөлшерлемені көтеру арқылы инфляцияны тежеуі тиіс. Бұл халықтың қолындағы ақша мөлшерін азайтып, бағаны тұрақтандыруға көмектеседі.
 
 * Еңбек өнімділігін арттыру: Білім беру жүйесін жетілдіру, кәсіби біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастыру және инновацияларды енгізу арқылы еңбек өнімділігін көтеру қажет. Бұл жалақының өсуіне негіз болады.
 
 * Экономиканы әртараптандыру: Тек шикізатқа тәуелділікті азайтып, өндіріс және жоғары технологиялық салаларды дамыту қажет. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашып, халықтың табысын арттырады.
 
Қымбатшылық пен төмен жалақы — халықтың әл-ауқатына тікелей әсер ететін күрделі мәселе. Оны шешу үшін мемлекет пен қоғам болып бірігіп, экономиканы тұрақтандыру және халықтың табысын арттыруға бағытталған кешенді шараларды жүзеге асыру маңызды.


 
 
 

Зейнетақы жинақтарын стоматологиялық қызметке пайдалану уақытша тоқтатылды

 

el24.kz хабарлайды. Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаражатты (БЖЗҚ) стоматологиялық қызметке пайдалану мүмкіндігі 2025 жылғы 15 қыркүйектен бастап уақытша тоқтатылады. Бұл туралы ресми түрде «Отбасы банк» мәлімдеді.

Неге тоқтатылды?

Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы Жанат Элимановтың айтуынша, тіс емдеу саласында заңсыздықтар анықталған. Атап айтқанда, жалған құжат рәсімдеу арқылы БЖЗҚ қаражатынан шамамен 200 миллиард теңге заңсыз шығарылған. Осы себепті мемлекет аталған бағыттағы өтінімдерді қабылдауды уақытша доғаруға шешім қабылдады.

Өтінімдерге қатысты не белгілі?

  • 15 қыркүйекке дейін берілген өтінімдер заңға сәйкес қаралып, өңделе береді.

  • 15 қыркүйектен кейін жаңа өтінім қабылдау тоқтайды.

  • Өтінім қабылдаудың қайта қашан басталатыны туралы қосымша хабарланатын болады.

Азаматтарға ескерту

Мамандар азаматтарға жалған стоматологиялық қызмет ұсынатын ұйымдардан сақ болуды ескертеді. Бұған дейін кейбір клиникалар қызмет көрсетпей-ақ, тек құжат рәсімдеп, зейнетақы қаражатын заңсыз иемденген жағдайлар тіркелген.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану мүмкіндігі қоғамда үлкен сұранысқа ие болғанымен, бақылаудың әлсіздігінен теріс пайдалану орын алған. Ендігі мақсат — тәртіпті күшейту және шынайы медициналық қызметке қолжетімділікті қамтамасыз ету.

 

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Махаббат неге ұзаққа бармайды?

 

 el24.kz Әрбір қарым-қатынас басында ерекше сезім мен түсіністікке толы болады. Алайда уақыт өте келе сол жылулық жоғалып, ер адамның көңілі суып кететін сәттер кездеседі. Мұның себебі көбіне әйел адамның байқамай жіберетін ұсақ мінез-құлықтарында жатыр.

1. Артық сын мен ескерту

Ер адам өзін үнемі сын астында сезінсе, ішкі сенімін жоғалтады. Әйелінің қолдауын, жылы сөзін естудің орнына тек кемшілігін көрсе, оның махаббаты біртіндеп суый бастайды.

2. Басқамен салыстыру

“Басқа ерлер әйеліне сыйлық алып береді”, “көршінің күйеуі үй шаруасына көмектеседі” деген сияқты салыстырулар ер адамның намысына тиеді. Ол өзін бағаланбаған, қажетсіз адам ретінде сезінуі мүмкін.

3. Суықтық пен немқұрайдылық

Махаббат тек сөзбен емес, жылы қарым-қатынас арқылы да сақталады. Егер әйел адам салқын, сезімсіз болып кетсе, ер адам өзін алыстатып, үнсіздікке көшеді.

4. Сенімсіздік пен бақылау

Телефонды тексеру, артық сұрақ қою, себепсіз қызғаныш – ер адамды шаршатады. Ол өзін сенімсіз ортада жүргендей сезінеді. Ал сенім жоғалған жерде махаббаттың ұзақ сақталуы қиын.

5. Рақмет айтпау және бағаламау

Күнделікті ұсақ істерге ризашылық білдірмеу – үлкен салқындық тудырады. “Рақмет” деген қарапайым сөздің өзі қарым-қатынасқа жылулық қосады.

Махаббат – үлкен күшті сезім. Бірақ оны сақтау үшін екеуінің де ниеті мен түсіністігі қажет. Ер адам өзін құрметтелген, бағаланған, сенім артылған адам ретінде сезінсе, ол ешқашан алыстамайды.

Маңғыстауда тағы бір әскери қызметкер  бензинге уланып қаза тапты

 

el24.kz Маңғыстау облысында мерзімді әскери қызмет атқарып жүрген сарбаз жанармай буынан улану салдарынан көз жұмды. Қайғылы оқиға 2025 жылдың 6 қазанында шекаралық бөлімшеде болған.

 

Оқиға қалай болған?

Алдын ала дерек бойынша, оқиға «Үстірт» шекара бекетінде тіркелген. Сағат шамамен 21:10 кезінде бөлімше бастығы капитан Асу К. сарбаз Еркебұлан Сағындыққа дизель генераторының радиаторын жуу үшін бензин алу жөнінде тапсырма берген.

Сарбаз жанармай сақтау орнына кіргеннен кейін біраз уақыттан соң есінен танып қалған. 21:20 шамасында бөлімнің электрик-дизелисі оның жатқан жерін тауып, алғашқы медициналық көмек көрсетуге тырысқан. Алайда барлық шаралар нәтиже бермей, сарбаз оқиға орнында көз жұмған.

Тергеу басталды

Қайғылы жағдайға байланысты Ақтау гарнизонының әскери полициясы ҚР Қылмыстық кодексінің 453-бабы – «Қызметтік міндеттерге салғырт қарау» – бойынша қылмыстық іс қозғаған.

Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүріп жатыр. Қайғылы оқиғаға байланысты жауапты тұлғалардың әрекетіне баға берілмек.

Марқұм туралы мәлімет

Қаза болған сарбаз Еркебұлан Сағындық 2005 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. 2025 жылдың көктемінде әскери қызметке шақырылған.

Ол Маңғыстау облысындағы шекара бөлімшесінде қызмет атқарып жүрген болатын.

Қауіпсіздік талаптары күшейтіле ме?

Бұл жағдай әскери бөлімдерде қауіпсіздік техникасын сақтау мәселесіне қатысты сұрақтар туғызды. Сарапшылардың пікірінше, жанармай және химиялық заттармен жұмыс істейтін сарбаздар арнайы нұсқаулықтар мен қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауы тиіс.

Әскери бөлімдерде мұндай жағдайлардың қайталанбауы үшін жан-жақты тексеріс жүргізу және қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру қажеттігі айтылуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

el24.kz 2025 жылғы 24 сәуірде Түркістан қаласының ауданаралық соты блогер Мұрат Әбділдаға қатысты шартты түрде мерзімінен бұрын босату шешімінің күшін жойып, жазасының өтелмеген бөлігін бас бостандығынан айыру жазасына ауыстыру туралы қаулы шығарды.

Подробности
Категория: Бүгін

                                Фото Ulysmedia.kz тен алынды

el24.kz Танымал әнші Абай Бегейдің қызы Гүлеркем Бегей әлеуметтік желі арқылы заңсыз лотерея ұйымдастырды деген күдікпен тағы да жұрт назарына ілікті.

Бұл жолғы ұтыс ойыны Instagram желісінде өткен. Ұтысқа қымбат сөмкелер, смартфондар мен косметикалық жиынтықтар тігілген,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

                    фото видеодан скриншот жасап алынған

el24.kz Қызылорда облысы, Шиелі ауданында ақылға сыймайтын оқиға орын алды. Жергілікті мектепте мұғалім болып істейтін, намазхан ретінде танылған ер адам өз әйелін балтамен ұрып, саусақтарын шауып тастаған.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Шымкентте әкімдік алдында оққа ұшқан қала басшысының орынбасары есін жинады. Руслан Берденовке кеше жұмысынан шығып бара жатқанда «Тұрғын үй Шымкент» мекемесінің экс-басшысы қару кезеп оңбай жаралаған.

Подробности
Категория: Сырласу

 

40 жасқа келгенде «қалай болар екен?» деп ойлана жүретін жағдайдың бірі – төсек қатынасы.

Ешкім ашып айтпағанмен, іштей бір уайым болатыны жасырын емес. Анығында бұл жасқа келгендер өздерінің күш-қабілетін шынайы бағалай бастайды.

Подробности
Категория: Бүгін

 

2025 жылғы 17 сәуір күні қоғам назарын аударған Шерзат Болат ісі бойынша сот процесі ашық түрде басталды.

Аталған іс қоғамда резонанс туғызып, адам құқығы, тергеу әділеттілігі мен құқық қорғау органдарының әрекетіне қатысты кең пікірталас тудырған болатын.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Маңғыстаудың маржанын шетелдіктер қалай сипаттады?

Маңғыстау өңіріндегі табиғи көркем жерлердің бірі – Бозжыра шатқалы. Бұл киелі мекен тек Қазақстан халқын ғана емес, әлем саяхатшыларының да назарын өзіне аударуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

 Абай облысында қайғылы жағдай орын алды. 15 сәуір күні таңғы уақытта Аягөз ауданына қарасты Ақшәулі ауылында аспалы көпір опырылып, үш адам мерт болды.

Алдын ала мәліметтер бойынша, ауыл тұрғындары мал іздеуге шығып, Қаракөл өзенінің үстінен өтетін көпірмен мотоциклмен жүрген,- деп хабарлайды el24.kz. тілшісі.

Подробности
Категория: Егіз жүрек

 

Тұрмыс құрғанмен,тұрақтамау үрдіске айналды ма?

 Соңғы жылдары Қазақстанда ажырасу көрсеткіші алаңдатарлық деңгейге жетті. Әсіресе, 50 жастан асқан ерлі-зайыптылар арасында некені бұзу жиілеп отыр. Бұл құбылыс тек Түркия мен Еуропада емес, біздің елде де айқын көрінуде.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Қазақстанның әр өңірінде сәуірдің ортасы көктемнің құбылмалы мінезін айқын көрсетті.

2025 жылдың 15–17 сәуірі аралығында ауа райы бірқалыпты жылы болғанымен, кейбір аймақтарда жаңбыр мен түнгі салқын байқалды. «Қазгидромет» ұсынған деректерге сүйене отырып, еліміз бойынша ауа райына шолу ұсынамыз,- деп жазады el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

5 грамм лавр жапырағын 300 мл суға салып, 5 минут қайнатыңыз. Содан кейін тұнбаны термосқа құйып, 3-4 сағат бойы демдеңіз. Дайын болған соң сүзіп алыңыз.

Бұл тұнбаны кішкентай жұтымдармен ішіп, 12 сағатқа созып ішу қажет.

Подробности
Категория: Проза

 

Жадыра Шамұратова

Әкесі жарықтық ұлының бойы біртұтам болып өмірден қағажу көрерін сезгендей, тым болмаса есімі дүрдей болсын деді ме екен, атын Құдірет қойыпты. Кішкене күнінен Құдес атанғаннан ба, өзінің есімі Құдірет екеніне де кейін барып үйренген.  

Танымайтын жұрт сыртынан ергежейлі дейтінін біледі, «әне қара, ергежейлі адам» деп тұра қалып бір-біріне көрсететін әдепсіздерге де үйренген, назар аудармайды.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Соңғы кездері әлеуметтік желілер мен қоғам арасында «жүргізуші куәлігінің мерзімі біткен жағдайда қайтадан емтихан тапсыру қажет болады» деген ақпарат кеңінен таралуда.

Осыған байланысты көптеген азаматтардың көкейінде сұрақ туындауда. Бұл рас па? Жаңа ереже енгізілді ме? Біз бұл мәселені ресми ақпарат көздеріне сүйене отырып el24.kz тілшісі зерттеп көрді.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Түркістан, 8 сәуір – el24.kz
Түркістан облысының Ордабасы ауданында Қызыл кітапқа енген қызғалдақтарды заңсыз жұлу дерегі тіркелді. Әлеуметтік желілерде тараған видеода белгісіз әйелдің далада қызғалдақ теріп жүргені бейнеленген.

  1. Қазақстандағы салық заңнамасындағы 2025 жылғы өзгерістер: халық нені білуі керек?
  2. Алматы әуежайында қызметкерді кепілге алған күдіктіге қатысты сот болды
  3. Ауылдас інімнің шаңырағында...
  4. Қазақстанда жаңа айыппұл түрлері күшіне енді