Қазақстанда азық-түлік бағасы қымбаттауда: негізгі себептер мен салдары

 

 el24.kz Қазақстанда 2025 жылы азық-түлік инфляциясы жылдық есеппен 11–12% шамасында тіркелді. Бағаның көтерілуі халықтың күнделікті шығынына тікелей әсер етіп отыр.

Бағаның өсу себептері:

  • Импортқа тәуелділік. Кейбір азық-түлік түрлері шетелден тасымалданады, валюта бағамының көтерілуі бағаға бірден әсер етеді.
  • Өндіріс шығындарының артуы. Энергия, жанар-жағармай, логистика мен сақтау құны өскен.
  • Ауа райы мен өнім көлемінің азаюы. Әсіресе көкөніс пен жеміс бағасы маусымдық тәуелділікке байланысты құбылып отыр.
  • Инфляциялық қысым. Нарықтағы жалпы инфляция мен күтілімдер бағаны одан әрі көтеруде.

Салдары:

  • Халықтың сатып алу қабілеті төмендеп, табысы азық-түлікке көбірек жұмсалуда.
  • Әлеуметтік осал топтар үшін қысым күшейді.
  • Нарықта тұрақсыздық сақталуда.

Мамандар не ұсынады?

  • Ішкі өндірісті ұлғайтып, импортқа тәуелділікті азайту;
  • Логистика мен сақтау инфрақұрылымын жақсарту;
  • Баға тұрақтылығын бақылау және нақты әлеуметтік қолдау шараларын күшейту.

Қорытынды:
Азық-түлік бағасының өсуі елдегі негізгі экономикалық мәселелердің біріне айналды. Сарапшылардың пікірінше, бағаны тұрақтандыру үшін жүйелі шаралар қажет, әйтпесе инфляциялық қысым жалғаса беруі мүмкін.

Қазақстанда АИ-92 бензині мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий енгізілді

 

  el24.kz 2025 жылдың 16 қазанынан бастап Қазақстан Үкіметі АИ-92 маркалы бензин мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий жариялады. Бұл шешім елдегі баға тұрақтылығын сақтау және инфляцияны тежеу мақсатында қабылданды.

Энергетика министрлігі мен Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне өңірлерде жанармай бағасын бақылау және заңсыз баға өсіміне жол бермеу тапсырылды. Сонымен қатар, ішкі нарықты үздіксіз отынмен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.

 Мораторий не үшін енгізілді

Үкіметтің ресми түсіндіруінше, бұл шешім инфляцияны төмендету және халықтың әлеуметтік жағдайын қорғау үшін қабылданған.

Соңғы айларда мұнай мен отын бағасының әлемдік нарықта құбылуы ішкі нарыққа да әсер ете бастаған. Сондықтан мемлекет бағаның негізсіз өсуіне уақытша шектеу қоюды жөн көрді.

Мораторий тек АИ-92 маркалы бензин мен дизельге қатысты, өйткені бұл екі отын түрі халық арасында ең кең қолданылатын және стратегиялық маңызы бар өнімдер қатарына жатады.

 

  

 

Күйеуім құмар ойынның тұзағында...

 

  el24.kz Алматыдағы “Северное кольцо” жақтағы трассада такси ұстап тұрғанмын. Қапшағайға сол жерден кеткен ыңғайлы. Бір көлік келіп тоқтады.

Күйеуіммен осылай танысқан едім. Одан кейінгісі ертегідегідей. Күн сайын телефонға хабарламалар, гүл сыйлау, жұмыстан күтіп алу, кино, махаббат… Үш айдан соң үйлендік.

Бір қызымыз бар. Оның негізгі жұмысы да бар, қала сыртында қосымша мал шаруашылығымен де айналысады. Жағдайымыз жаман емес еді. Осылайша ойнап-күліп 3 жыл өтті.

Күйеуімнің табысы азая бастады. Кейіннен ақша мүлдем бермейтін болды, мінезі де шарт-шұрт болды. Үйге келеді де, жатып ұйықтайды. Не дұрыс тамақ ішпейді. Бірде менің телефоныма бір кісі хабарласып, “Серік маған қарыз, екі ай бұрын қайтарам деген”,- деп ақшасын сұрады. Өзімнің бар ақшамды бердім. Бірақ ондай қоңыраулар көбейе бастады. Анаған он мың, мынаған қырық мың беремін деп, үйде ақша тұрмайтын болды. Серік малының бәрін сатып тауысыпты. Менің астымдағы көлікті де сатып жібергенін білдім. Бір апта бұрын жөндетемін деп әкеткен, содан бері “СТО-да” деген болатын.

Серікпен сөйлестім ақыры. Соңғы жарты жыл бойы казинода ойнайды екен.

Мен ашуланып, соңында жылап-сықтап, әйтеуір Серік әбден жалынып, ойнамаймын деп ант-су ішті.

Бірақ уәдесінде тұра алмады. Құмар ойын ақыры оның түбіне жетті. Бір күні басымыздағы баспанамызды тіккен екен.

Екі ай болды пәтер жалдап тұрамыз. Екі көлігіміз, пәтеріміз, мал-жайымыз бәрі кетті, тып-типыл, жұрдаймыз. Басына салғанға адам көндігеді. Бұл жағдайға да үйрендік. Әйтеуір менің жұмысым бар.

Серікте талма ауру пайда болды. Қатты күйзелістен, жүйкесі сыр бергеннен адамның сырқаттары асқынады, дейді дәрігерлер. Жүре пайда болған эпилепсия деген диагноз қойылды. Басында аптасына бір құлайтын.

Отырып-отырып “мен кеттім” деп айтып үлгереді де, жалп етіп, аяқ-қолы тартылып қалады.

Сүйген адамыңның, тірегің мен қамқоршың болған ер-азаматтың көз алдыңда осылайша дәрменсіз күйде жатқаны жаныма қатты бататын. Талмасы аяқталғанша жылап, не істерімді білмей дал болатынмын.

Апармаған дәрігер, бармаған емші қалмады. Дәрінің күшімен талмасы айына бір-екі рет қана болатын болды. Бірақ ол жұмысқа орналаспады. Көлік болмаса, жұмыс істемеймін, таксоват етемін деп шықты. Үйде жатып, тұрған ұсақ-түйек ақшаларды ұрлайтын болды.

Бір сөзбен айтқанда құмар ойынын тастай алмады, ойын автоматтарына барады.

Осындай ырың-жырыңмен екі жыл өтті.

“Қоямын, енді ойнамаймын”, деп уәдесін айтса, күлкім келеді, шынын айтқанда.

Оның әркімге бір қарызын жауып, елден сөз естіп, өзімнің де жүйкемнен жүйке қалмады.

Анам да маған жаны ашып “екі жыл құтқаруға тырыстың, көмектескің келді, енді өзіңе қарасаңшы, әбден бақытсыз қылды сені, балаға обал, таста оны”, — деп шарт қойды.

Ойлана келе, жұмысым Алматыда болғандықтан пәтерді қаладан бірақ жалдадым. Қазір анаммен және қызыммен тұрамын. Анам да оған қайтып барсаң кешірмеймін дейді.

Кеңес беріңіздерші не істесем болады? Мен оны әлі жақсы көремін ғой. Осындай сырқаты бар адамды тастап кеткенім дұрыс па? Әлде, мен оны өмір бойы қарауым қажет пе?

Өмір сүріп келіп, сырқаттанған кезінде тастап кеткенім дұрыс па?

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Астанада 59 жастағы әйел отадан кейін көз жұмды

 

   el24.kz Астанада 59 жастағы әйелге жасалған мұрын пердесін түзету отасынан кейін пациент көз жұмды. Бұл туралы ақпаратты Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитеті растады.

Оқиға 2025 жылдың 3 маусымында болған. Пациентке мұрынның тыныс жолын жақсарту мақсатында септоринопластика жасалған. Отадан кейін әйел есін жимай, қайтыс болғаны хабарланды.

Тексеру нәтижесі

Комитет жүргізген жоспардан тыс тексеру кезінде клиниканың ота жасалған сәтте бірқатар қызмет түрлеріне лицензиясы болмағаны анықталды. Атап айтқанда, медициналық ұйымның:

  • пластикалық хирургия,

  • анестезиология және реаниматология,

  • нейрохирургия,

  • ересектерге стационарлық көмек көрсету

бағыттары бойынша лицензиясы болмаған.

Айта кетейік, клиника лицензияны тек 17 маусымда, яғни науқас көз жұмғаннан кейін ғана алған. Тексеру қорытындысы бойынша 28 тамызда медициналық ұйымның лицензиясының күші тоқтатылды. Материалдар Астана қалалық Полиция департаментіне процессуалдық шешім қабылдау үшін жолданды.

Бұған дейінгі оқиға

Бұл клиника аты-жөні аталмаған басқа пациентке жасалған мұрынға отадан кейін оның ұзақ уақыт комаға түсу жағдайымен де байланыстырылып отыр. Аталған эпизод бойынша тергеу жұмыстары жүріп жатыр.

Ресми органдардың ұстанымы

Қазіргі таңда пациенттің өліміне қатысты сот-медициналық сараптама тағайындалған. Іс құзырлы органдардың бақылауында.

ІІМ басшысы: алкоголь тек арнайы дүкендерде сатылуы тиіс

 

  Қазақстан Ішкі істер министрі Ержан Саденов алкоголь өнімдерін тек мамандандырылған дүкендерде сатуды ұсынды,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Министрдің айтуынша, елде мас күйінде жасалатын қылмыстар азаймай отыр. Жыл сайын шамамен 10 мың қылмыс, оның ішінде 1,400-ден астамы ойын-сауық орындарында тіркеледі.

Сондықтан ІІМ мынадай шектеулер енгізуді қарастыруда:

  • алкоголь тек арнайы лицензиясы бар дүкендерде сатылуы;
  • түнгі уақытта сату шектелуі;
  • үйге жеткізу және онлайн-сатуға толық тыйым салу.

Ержан Саденовтың сөзінше, бұл шара толық тыйым емес, тек реттеу және қоғамдық қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.

«Түнге дейін ішіп отыру – дұрыс емес. Алкоголь тек белгілі уақытта және арнайы орындарда сатылуы керек», — деді министр.

Қазір бұл ұсыныс талқылау кезеңінде. Сарапшылар оның тиімділігі мен ықтимал салдарын қарастырып жатыр.

Подробности
Категория: Бүгін

                              фото скриншот видеодан

el24.kz Бас прокуратура, Ішкі істер министрлігі және Сыртқы істер министрлігі бірлесіп, Қазақстан азаматын Польшадан экстрадициялады.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Алматыда әйелін пышақтап өлтірген полицей қанды қылмысты балаларының көзінше жасаған.
 
Көрші-қолаңды шырылдап көмекке шақырған да сол кішкентай ұл-қыздары екен. Қанжоса болған келіншек жедел жәрдем жеткенше жан тапсырған. Кейін күдікті өзінің тамағын пышақпен орып жіберіпті. Қазір оның беті бері қарап, жансақтау бөлімінен палатаға ауыстырылды.

Подробности
Категория: Сырласу

 

 Күйеуім екеуміз жас кезде танысып, көп жыл қол ұстасып бірге жүріп, шынайы сезіммен үйлендік. Ештеңеден қыжалат болған жоқпыз – орташа жағдайы бар, көпбалалы отбасы болдық.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

el24.kz 2025 жылғы мамыр айының басында Каспий теңізінің жағалауында тағы бір экологиялық қасірет тіркелді.

Маңғыстау облысының Түпқараған ауданындағы теңіз жағалауынан Қазақстанның Қызыл кітабына енген 88 Каспий итбалығының (Pusa caspica) өлексесі табылды. Бұл туралы облыстық экология департаменті хабарлады.

Подробности
Категория: Бүгін

 

el24.kz Қазақстанның атақты ақыны Мұқағали Мақатаевты қорлаған блогер Алишер Теменовке қатысты сот ісі Алматы қаласының Наурызбай аудандық сотында қаралуда.

Алишер Теменов өзінің әлеуметтік желідегі эфирінде Мұқағали Мақатаевты «сорлы еркек» деп атаған болатын.

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

Бауырды,өт жолдарын,қан тамырларын тазартамыз, ұйқыны қалпына келтіреміз, жалпы жағдайды жақсартамыз.

Тазаланбаған сұлының 1 ас қасық мөлшерін 0,5 литр (мүмкіндігінше сүзілген) суға бір түнге жібітеміз. Егер сізде қан қысымы жоғарылауға бейімділік болса – 1 ас қасық арпа жармасын қосыңыз.

Подробности
Категория: Елең еткізер

                          Фото видеодан скриншот

el24.kz 2025 жылдың 28 сәуірінде Жетісу облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотында Шерзат Полаттың өліміне қатысты кезекті сот отырысы өтті.

Куәгер Эльмира Нұрбекованың жауабы:

Сот барысында куәгер Эльмира Нұрбекова жауап берді. Бұған дейін ол орыс тілінде жауап беретінін айтып, аудармашының көмегіне жүгінген.

Подробности
Категория: Бүгін

 

el24.kz 2025 жылдың көктемінде Қазақстан Мәжілісінде Жасанды интеллект (ЖИ) туралы алғашқы заң жобасы қаралып жатыр.Бұл бастама елдегі цифрлық технологиялардың қарқынды дамуы мен әлемдегі трендтерге жауап ретінде көтеріліп отыр.

Подробности
Категория: Бүгін

Шымкентте улы жыландар қаптады: Тұрғындар абай болу керек 

el24.kz Күн жылынғалы бері Шымкент қаласы мен оның маңындағы елдімекендерде улы жыландардың көбейгені байқалуда. Мамандар тұрғындарды қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауға шақырады.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

el24.kz 2025 жылғы 24 сәуірде Түркістан қаласының ауданаралық соты блогер Мұрат Әбділдаға қатысты шартты түрде мерзімінен бұрын босату шешімінің күшін жойып, жазасының өтелмеген бөлігін бас бостандығынан айыру жазасына ауыстыру туралы қаулы шығарды.

Подробности
Категория: Бүгін

                                Фото Ulysmedia.kz тен алынды

el24.kz Танымал әнші Абай Бегейдің қызы Гүлеркем Бегей әлеуметтік желі арқылы заңсыз лотерея ұйымдастырды деген күдікпен тағы да жұрт назарына ілікті.

Бұл жолғы ұтыс ойыны Instagram желісінде өткен. Ұтысқа қымбат сөмкелер, смартфондар мен косметикалық жиынтықтар тігілген,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

                    фото видеодан скриншот жасап алынған

el24.kz Қызылорда облысы, Шиелі ауданында ақылға сыймайтын оқиға орын алды. Жергілікті мектепте мұғалім болып істейтін, намазхан ретінде танылған ер адам өз әйелін балтамен ұрып, саусақтарын шауып тастаған.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Шымкентте әкімдік алдында оққа ұшқан қала басшысының орынбасары есін жинады. Руслан Берденовке кеше жұмысынан шығып бара жатқанда «Тұрғын үй Шымкент» мекемесінің экс-басшысы қару кезеп оңбай жаралаған.

Подробности
Категория: Сырласу

 

40 жасқа келгенде «қалай болар екен?» деп ойлана жүретін жағдайдың бірі – төсек қатынасы.

Ешкім ашып айтпағанмен, іштей бір уайым болатыны жасырын емес. Анығында бұл жасқа келгендер өздерінің күш-қабілетін шынайы бағалай бастайды.

  1. Шерзат Болат ісі бойынша сот отырысы: Ашық процесс басталды
  2. Бозжыра: Француз туристері «басқа ғаламшардың пейзажы» деп таңдай қақты
  3. Абай облысында аспалы көпір құлап, үш адам қаза тапты
  4. Ажырасу көбейді: Қазақстанда отбасылар неге бұзылып жатыр?