2026 жылы Қазақстанда зейнетақы өседі

 

 el24.kz 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда зейнетақы мөлшері 10 пайызға артады. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.

Өсім барлық түрдегі зейнетақыға — базалық, жасына байланысты және жинақтаушы бөлікке қатысты болады.

Министрліктің мәліметінше, индексация нәтижесінде:

  • ең төменгі зейнетақы 104 645 теңгеге дейін,

  • ең жоғарысы 238 412 теңгеге дейін жетеді.

Базалық зейнетақының ең жоғарғы мөлшері де артады — 110%-дан 118%-ға дейін көтеріледі.

Қазіргі таңда зейнетке шығу жасы өзгеріссіз қалады: ерлер — 63 жас, әйелдер — 61 жас. Бұл норма 2028 жылға дейін күшінде болады.

Министрлік мәліметінше, зейнетақы жүйесін жетілдіру бағытында халықаралық тәжірибелер зерттеліп, қосымша ұсыныстар әзірленіп жатыр.

«2026 жылға арналған зейнетақы төлемдеріне жұмсалатын шығындар 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджеттің жобасында қарастырылған. Қазір бұл жоба Мәжілісте талқылануда», – деп толықтырды министрлік.

Қымбатшылық пен төмен жалақы: Экономикалық талдау

 

el24.kz Қазіргі таңда көптеген отбасылар бағаның өсуі мен табыстың төмендігінен туындаған экономикалық қысымды сезінуде. Бұл құбылыс тек жеке проблема ғана емес, сонымен қатар ірі экономикалық факторлардың нәтижесі.
 
Еліміздегі қымбатшылықтың негізгі себептеріне тоқталайық.
 
Инфляцияның өсуі

 
Инфляция — тауарлар мен қызметтердің жалпы баға деңгейінің өсуі, ал ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі. Бұл процеске бірнеше фактор әсер етеді:
 * Сыртқы экономикалық әсер: Әлемдік нарықтағы мұнай, азық-түлік және басқа да шикізат бағасының өсуі Қазақстан экономикасына тікелей әсер етеді. Біз көптеген тауарларды импорттаймыз, сондықтан шетелдегі бағаның өсуі бізде де бағаны көтереді.
 * Логистикалық қиындықтар: Пандемиядан кейін және геосаяси жағдайларға байланысты жеткізу тізбегіндегі бұзылыстар тауарлардың жеткізілуін қымбаттатып, олардың соңғы бағасына әсер етті.
 * Ішкі сұраныс: Егер халықтың қолындағы ақша көбейіп, өндіріс сол сұранысты қанағаттандыра алмаса, баға өседі. Кейбір жағдайда бюджеттік шығындардың өсуі де инфляцияға ықпал етеді.
Төмен жалақының себептері
Қымбатшылықпен қатар, жалақының баяу өсуі де негізгі мәселе. Бұл жағдайдың себептері:
 * Еңбек өнімділігінің төмендігі: Кейбір салаларда еңбек өнімділігінің төмен болуы қызметкерлердің жоғары жалақы алуына кедергі келтіреді. Себебі, жұмыс берушілер жұмыскерге оның өндірген құнынан артық жалақы төлей алмайды.
 * Жұмыс күшінің көптігі: Кейбір салаларда жұмысшылардың саны көп болғандықтан, жұмыс берушілер жалақыны өсіруге мәжбүр емес. Нарықтағы бәсекелестік төмен жалақы деңгейін сақтауға мүмкіндік береді.
 * Экономикалық құрылым: Қазақстан экономикасы шикізатқа бағытталғандықтан, өңдеу өнеркәсібі мен жоғары технологиялық секторлардың дамуы әлі де жеткіліксіз. Бұл салаларда жалақы әдетте жоғары болады.
 
Шешу жолдары:
Бұл күрделі мәселені шешу үшін жүйелі шаралар қажет.
 
* Инфляцияны тұрақтандыру: Ұлттық банк ақша-несие саясатын қатайтып, базалық мөлшерлемені көтеру арқылы инфляцияны тежеуі тиіс. Бұл халықтың қолындағы ақша мөлшерін азайтып, бағаны тұрақтандыруға көмектеседі.
 
 * Еңбек өнімділігін арттыру: Білім беру жүйесін жетілдіру, кәсіби біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастыру және инновацияларды енгізу арқылы еңбек өнімділігін көтеру қажет. Бұл жалақының өсуіне негіз болады.
 
 * Экономиканы әртараптандыру: Тек шикізатқа тәуелділікті азайтып, өндіріс және жоғары технологиялық салаларды дамыту қажет. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашып, халықтың табысын арттырады.
 
Қымбатшылық пен төмен жалақы — халықтың әл-ауқатына тікелей әсер ететін күрделі мәселе. Оны шешу үшін мемлекет пен қоғам болып бірігіп, экономиканы тұрақтандыру және халықтың табысын арттыруға бағытталған кешенді шараларды жүзеге асыру маңызды.


 
 
 

Зейнетақы жинақтарын стоматологиялық қызметке пайдалану уақытша тоқтатылды

 

el24.kz хабарлайды. Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаражатты (БЖЗҚ) стоматологиялық қызметке пайдалану мүмкіндігі 2025 жылғы 15 қыркүйектен бастап уақытша тоқтатылады. Бұл туралы ресми түрде «Отбасы банк» мәлімдеді.

Неге тоқтатылды?

Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы Жанат Элимановтың айтуынша, тіс емдеу саласында заңсыздықтар анықталған. Атап айтқанда, жалған құжат рәсімдеу арқылы БЖЗҚ қаражатынан шамамен 200 миллиард теңге заңсыз шығарылған. Осы себепті мемлекет аталған бағыттағы өтінімдерді қабылдауды уақытша доғаруға шешім қабылдады.

Өтінімдерге қатысты не белгілі?

  • 15 қыркүйекке дейін берілген өтінімдер заңға сәйкес қаралып, өңделе береді.

  • 15 қыркүйектен кейін жаңа өтінім қабылдау тоқтайды.

  • Өтінім қабылдаудың қайта қашан басталатыны туралы қосымша хабарланатын болады.

Азаматтарға ескерту

Мамандар азаматтарға жалған стоматологиялық қызмет ұсынатын ұйымдардан сақ болуды ескертеді. Бұған дейін кейбір клиникалар қызмет көрсетпей-ақ, тек құжат рәсімдеп, зейнетақы қаражатын заңсыз иемденген жағдайлар тіркелген.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану мүмкіндігі қоғамда үлкен сұранысқа ие болғанымен, бақылаудың әлсіздігінен теріс пайдалану орын алған. Ендігі мақсат — тәртіпті күшейту және шынайы медициналық қызметке қолжетімділікті қамтамасыз ету.

 

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Махаббат неге ұзаққа бармайды?

 

 el24.kz Әрбір қарым-қатынас басында ерекше сезім мен түсіністікке толы болады. Алайда уақыт өте келе сол жылулық жоғалып, ер адамның көңілі суып кететін сәттер кездеседі. Мұның себебі көбіне әйел адамның байқамай жіберетін ұсақ мінез-құлықтарында жатыр.

1. Артық сын мен ескерту

Ер адам өзін үнемі сын астында сезінсе, ішкі сенімін жоғалтады. Әйелінің қолдауын, жылы сөзін естудің орнына тек кемшілігін көрсе, оның махаббаты біртіндеп суый бастайды.

2. Басқамен салыстыру

“Басқа ерлер әйеліне сыйлық алып береді”, “көршінің күйеуі үй шаруасына көмектеседі” деген сияқты салыстырулар ер адамның намысына тиеді. Ол өзін бағаланбаған, қажетсіз адам ретінде сезінуі мүмкін.

3. Суықтық пен немқұрайдылық

Махаббат тек сөзбен емес, жылы қарым-қатынас арқылы да сақталады. Егер әйел адам салқын, сезімсіз болып кетсе, ер адам өзін алыстатып, үнсіздікке көшеді.

4. Сенімсіздік пен бақылау

Телефонды тексеру, артық сұрақ қою, себепсіз қызғаныш – ер адамды шаршатады. Ол өзін сенімсіз ортада жүргендей сезінеді. Ал сенім жоғалған жерде махаббаттың ұзақ сақталуы қиын.

5. Рақмет айтпау және бағаламау

Күнделікті ұсақ істерге ризашылық білдірмеу – үлкен салқындық тудырады. “Рақмет” деген қарапайым сөздің өзі қарым-қатынасқа жылулық қосады.

Махаббат – үлкен күшті сезім. Бірақ оны сақтау үшін екеуінің де ниеті мен түсіністігі қажет. Ер адам өзін құрметтелген, бағаланған, сенім артылған адам ретінде сезінсе, ол ешқашан алыстамайды.

Маңғыстауда тағы бір әскери қызметкер  бензинге уланып қаза тапты

 

el24.kz Маңғыстау облысында мерзімді әскери қызмет атқарып жүрген сарбаз жанармай буынан улану салдарынан көз жұмды. Қайғылы оқиға 2025 жылдың 6 қазанында шекаралық бөлімшеде болған.

 

Оқиға қалай болған?

Алдын ала дерек бойынша, оқиға «Үстірт» шекара бекетінде тіркелген. Сағат шамамен 21:10 кезінде бөлімше бастығы капитан Асу К. сарбаз Еркебұлан Сағындыққа дизель генераторының радиаторын жуу үшін бензин алу жөнінде тапсырма берген.

Сарбаз жанармай сақтау орнына кіргеннен кейін біраз уақыттан соң есінен танып қалған. 21:20 шамасында бөлімнің электрик-дизелисі оның жатқан жерін тауып, алғашқы медициналық көмек көрсетуге тырысқан. Алайда барлық шаралар нәтиже бермей, сарбаз оқиға орнында көз жұмған.

Тергеу басталды

Қайғылы жағдайға байланысты Ақтау гарнизонының әскери полициясы ҚР Қылмыстық кодексінің 453-бабы – «Қызметтік міндеттерге салғырт қарау» – бойынша қылмыстық іс қозғаған.

Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүріп жатыр. Қайғылы оқиғаға байланысты жауапты тұлғалардың әрекетіне баға берілмек.

Марқұм туралы мәлімет

Қаза болған сарбаз Еркебұлан Сағындық 2005 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. 2025 жылдың көктемінде әскери қызметке шақырылған.

Ол Маңғыстау облысындағы шекара бөлімшесінде қызмет атқарып жүрген болатын.

Қауіпсіздік талаптары күшейтіле ме?

Бұл жағдай әскери бөлімдерде қауіпсіздік техникасын сақтау мәселесіне қатысты сұрақтар туғызды. Сарапшылардың пікірінше, жанармай және химиялық заттармен жұмыс істейтін сарбаздар арнайы нұсқаулықтар мен қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауы тиіс.

Әскери бөлімдерде мұндай жағдайлардың қайталанбауы үшін жан-жақты тексеріс жүргізу және қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру қажеттігі айтылуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

 2025 жылғы 24 наурыздан бастап Қазақстанда ұялы телефондарды тіркеу ережелеріне өзгерістер енгізіледі. Бұл өзгерістер заңсыз әкелінген немесе ұрланған құрылғыларды анықтап, олардың жұмысын шектеуге бағытталған,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Негізгі жаңалықтар:

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің ұсынысы бойынша тегін дәрі-дәрмектерді беру жүйесіне өзгеріс енгізіледі, деп хабарлайды ведомствоның баспасөз қызметі.

Абай облысында денсаулық сақтау саласына жүргізілген жемқорлық тәуекелдеріне сыртқы талдау барысында (2024 ж.) Бірыңғай дистрибьютор – «СК-Фармация» ЖШС медициналық препараттарды уақытылы жеткізбеу фактілері анықталды.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты еңбек өтілін есептеу кезінде жас балаларға күтім жасау уақытын есепке алу тәртібіне түсіндірме берді.

Бұл түсіндірме Әлеуметтік кодекстің 208-бабы 1-тармағының 8) тармақшасына қатысты болды, онда жұмыс істемейтін аналардың ғана жас балаларға күтім жасау уақыты еңбек өтіліне қосылатыны көрсетілген.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

7 ақпанға қараған түні Атырау қаласында қайғылы оқиға орын алды.35 жастағы ер адам өз туысы, 62 жастағы зейнеткерді өлтіріп, кейін оның денесін өртеп жіберген- деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Қазіргі уақытта күдікті қамауға алынып, тергеу амалдары жүргізілуде. Оқиғаның мән-жайы анықталуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

2025 жылдың 1 сәуірінен бастап еңбекке уақытша жарамсыздық парағы (больничный) және басқа да медициналық анықтамалардың сегіз түрі тек электрондық форматта беріледі-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Бұл өзгеріс азаматтарға қағаз анықтамаларды алып жүру қажеттілігін жояды, және олардың келісімімен электрондық анықтамалар тиісті мекемелерге жіберіледі.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Қазақстанның басым бөлігінде тұрақсыз ауа райы сақталады. 


Синоптиктердің болжауынша, демалыс күндері еліміздің батысында және солтүстік-батысында антициклондық екпінмен жауын-шашынсыз ауа райы сақталады.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Ақтау қаласының прокуратурасымен балабақшада бюджет қаражатын заңсыз иемденiп алу деректері анықталды ,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Талдау барысында №39 «Хиуаз бөбекжай» балабақшасының есепшісі директорының атынан банк құжаттарына қол қойып, өзінің есеп-шоттарына мемлекет бюджетінен 9 млн теңгеден астам қаражатты заңсыз аударғаны анықталды.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Алматыда заңсыз жұмыс істеген 16 боди массаж салоны жабылды. Олардың кейбірі өздерін сауықтыру орталығы ретінде таныстырып, алайда нақты қызметтері заңға қайшы келген.

Бұл жағдайды қала әкімдігі мен құқық қорғау органдары бірлесіп анықтап, тексеру нәтижесінде салондардың заңсыз жұмыс істегені белгілі болды- деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

 

 Үкімет отырысында Премьер-Министр Олжас Бектенов елімізде жол-көлік оқиғаларының көбейіп кеткенін атап өтті. Ол ауа райының қолайсыз жағдайында жолға шықпау жөнінде тұрғындарға дер кезінде ескерту жасаудың маңыздылығына тоқталды- деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

"Қазіргі таңда көлік апаттарының саны алаңдатарлық деңгейге жетті. Әсіресе, ауа райының қолайсыз кезінде жолға шығу үлкен қауіп төндіреді. Сондықтан тиісті органдар халыққа ескертуді күшейтіп, жүргізушілерге қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауды ұсынуы қажет", – деді Үкімет басшысы.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

2025 жылдың 31 қаңтарында Алматы қаласында 17 жастағы жеткізу қызметінің қызметкері полицияға арызданған. Оның айтуынша, Алмас Кішкенбаев сыраға тапсырыс беріп, жеткізушіге бірге ішуді ұсынған және оған қол жүгірткен.

Бұл оқиға бойынша әншіге Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінің 434-бабының 1-бөлігі ("Ұсақ бұзақылық") бойынша айып тағылды-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

 

"Қазгидромет" РМК синоптиктері 2025 жылдың 30 қаңтары мен 1 ақпаны аралығында Қазақстан бойынша ауа райы болжамын ұсынды.

Мамандардың айтуынша, еліміздің басым бөлігінде ауа райы солтүстік-батыс циклонының әсерінен қалыптасады. Сонымен, бұлтты ауа райы жауын-шашын, қар мен жаңбыр түрінде болады деп күтілуде.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Алматының тергеу изоляторында ұрлық жасады деген күдікпен қамауға алынған адам қашуға әрекет жасады.

Ол қабылданған шаралардың арқасында ұсталды. Бұл факті бойынша қылмыстық іс қозғалды, сондай-ақ қызметтік тергеу басталды, - деп хабарлады Қылмыстық-атқару жүйесі комитетінің баспасөз қызметі.

Подробности
Категория: Бүгін

 

 Қазақстандық оқушылар 1 ақпаннан бастап қысқы демалысқа шығады-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Бұл – үшінші тоқсан ортасындағы дәстүрлі қысқамерзімді демалыс. Биылғы оқу жылының ерекшелігіне байланысты кейбір мектептерде демалыс күндері өзгеруі мүмкін, алайда жалпы білім беру ұйымдары үшін белгіленген мерзім сақталады.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Полиция қызметкерлері жәбірленушінің арызы бойынша кәсіпкер мен екі блогерді ұстады. 

Полициядан мәлім еткендей, күдіктілер әлеуметтік желілерде компроматтар жариялаймыз деп қоқан-лоққы көрсетіп, 8 млн теңге бопсалаған. 

– Сондай-ақ олар жәбірленушіні сот шешімімен кәсіпкер төлеуге міндеттелген 20 млн теңгені талап етуден бас тартуға көндірмек болған.

  1. Келесі айда ШҚО- да сұйытылған газ бағасы өзгеруі мүмкін
  2. Алаяқтықтың жаңа түрі, автокөлік саудасына қатысты
  3. Елімізге арктикалық суықтың түсуі жалғасуда
  4. Ұлы мен әйелін уландырмақ болды деген күдікке ер адам ілікті