2026 жылы Қазақстанда зейнетақы өседі

 

 el24.kz 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда зейнетақы мөлшері 10 пайызға артады. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.

Өсім барлық түрдегі зейнетақыға — базалық, жасына байланысты және жинақтаушы бөлікке қатысты болады.

Министрліктің мәліметінше, индексация нәтижесінде:

  • ең төменгі зейнетақы 104 645 теңгеге дейін,

  • ең жоғарысы 238 412 теңгеге дейін жетеді.

Базалық зейнетақының ең жоғарғы мөлшері де артады — 110%-дан 118%-ға дейін көтеріледі.

Қазіргі таңда зейнетке шығу жасы өзгеріссіз қалады: ерлер — 63 жас, әйелдер — 61 жас. Бұл норма 2028 жылға дейін күшінде болады.

Министрлік мәліметінше, зейнетақы жүйесін жетілдіру бағытында халықаралық тәжірибелер зерттеліп, қосымша ұсыныстар әзірленіп жатыр.

«2026 жылға арналған зейнетақы төлемдеріне жұмсалатын шығындар 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджеттің жобасында қарастырылған. Қазір бұл жоба Мәжілісте талқылануда», – деп толықтырды министрлік.

Қымбатшылық пен төмен жалақы: Экономикалық талдау

 

el24.kz Қазіргі таңда көптеген отбасылар бағаның өсуі мен табыстың төмендігінен туындаған экономикалық қысымды сезінуде. Бұл құбылыс тек жеке проблема ғана емес, сонымен қатар ірі экономикалық факторлардың нәтижесі.
 
Еліміздегі қымбатшылықтың негізгі себептеріне тоқталайық.
 
Инфляцияның өсуі

 
Инфляция — тауарлар мен қызметтердің жалпы баға деңгейінің өсуі, ал ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі. Бұл процеске бірнеше фактор әсер етеді:
 * Сыртқы экономикалық әсер: Әлемдік нарықтағы мұнай, азық-түлік және басқа да шикізат бағасының өсуі Қазақстан экономикасына тікелей әсер етеді. Біз көптеген тауарларды импорттаймыз, сондықтан шетелдегі бағаның өсуі бізде де бағаны көтереді.
 * Логистикалық қиындықтар: Пандемиядан кейін және геосаяси жағдайларға байланысты жеткізу тізбегіндегі бұзылыстар тауарлардың жеткізілуін қымбаттатып, олардың соңғы бағасына әсер етті.
 * Ішкі сұраныс: Егер халықтың қолындағы ақша көбейіп, өндіріс сол сұранысты қанағаттандыра алмаса, баға өседі. Кейбір жағдайда бюджеттік шығындардың өсуі де инфляцияға ықпал етеді.
Төмен жалақының себептері
Қымбатшылықпен қатар, жалақының баяу өсуі де негізгі мәселе. Бұл жағдайдың себептері:
 * Еңбек өнімділігінің төмендігі: Кейбір салаларда еңбек өнімділігінің төмен болуы қызметкерлердің жоғары жалақы алуына кедергі келтіреді. Себебі, жұмыс берушілер жұмыскерге оның өндірген құнынан артық жалақы төлей алмайды.
 * Жұмыс күшінің көптігі: Кейбір салаларда жұмысшылардың саны көп болғандықтан, жұмыс берушілер жалақыны өсіруге мәжбүр емес. Нарықтағы бәсекелестік төмен жалақы деңгейін сақтауға мүмкіндік береді.
 * Экономикалық құрылым: Қазақстан экономикасы шикізатқа бағытталғандықтан, өңдеу өнеркәсібі мен жоғары технологиялық секторлардың дамуы әлі де жеткіліксіз. Бұл салаларда жалақы әдетте жоғары болады.
 
Шешу жолдары:
Бұл күрделі мәселені шешу үшін жүйелі шаралар қажет.
 
* Инфляцияны тұрақтандыру: Ұлттық банк ақша-несие саясатын қатайтып, базалық мөлшерлемені көтеру арқылы инфляцияны тежеуі тиіс. Бұл халықтың қолындағы ақша мөлшерін азайтып, бағаны тұрақтандыруға көмектеседі.
 
 * Еңбек өнімділігін арттыру: Білім беру жүйесін жетілдіру, кәсіби біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастыру және инновацияларды енгізу арқылы еңбек өнімділігін көтеру қажет. Бұл жалақының өсуіне негіз болады.
 
 * Экономиканы әртараптандыру: Тек шикізатқа тәуелділікті азайтып, өндіріс және жоғары технологиялық салаларды дамыту қажет. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашып, халықтың табысын арттырады.
 
Қымбатшылық пен төмен жалақы — халықтың әл-ауқатына тікелей әсер ететін күрделі мәселе. Оны шешу үшін мемлекет пен қоғам болып бірігіп, экономиканы тұрақтандыру және халықтың табысын арттыруға бағытталған кешенді шараларды жүзеге асыру маңызды.


 
 
 

Зейнетақы жинақтарын стоматологиялық қызметке пайдалану уақытша тоқтатылды

 

el24.kz хабарлайды. Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаражатты (БЖЗҚ) стоматологиялық қызметке пайдалану мүмкіндігі 2025 жылғы 15 қыркүйектен бастап уақытша тоқтатылады. Бұл туралы ресми түрде «Отбасы банк» мәлімдеді.

Неге тоқтатылды?

Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы Жанат Элимановтың айтуынша, тіс емдеу саласында заңсыздықтар анықталған. Атап айтқанда, жалған құжат рәсімдеу арқылы БЖЗҚ қаражатынан шамамен 200 миллиард теңге заңсыз шығарылған. Осы себепті мемлекет аталған бағыттағы өтінімдерді қабылдауды уақытша доғаруға шешім қабылдады.

Өтінімдерге қатысты не белгілі?

  • 15 қыркүйекке дейін берілген өтінімдер заңға сәйкес қаралып, өңделе береді.

  • 15 қыркүйектен кейін жаңа өтінім қабылдау тоқтайды.

  • Өтінім қабылдаудың қайта қашан басталатыны туралы қосымша хабарланатын болады.

Азаматтарға ескерту

Мамандар азаматтарға жалған стоматологиялық қызмет ұсынатын ұйымдардан сақ болуды ескертеді. Бұған дейін кейбір клиникалар қызмет көрсетпей-ақ, тек құжат рәсімдеп, зейнетақы қаражатын заңсыз иемденген жағдайлар тіркелген.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану мүмкіндігі қоғамда үлкен сұранысқа ие болғанымен, бақылаудың әлсіздігінен теріс пайдалану орын алған. Ендігі мақсат — тәртіпті күшейту және шынайы медициналық қызметке қолжетімділікті қамтамасыз ету.

 

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Махаббат неге ұзаққа бармайды?

 

 el24.kz Әрбір қарым-қатынас басында ерекше сезім мен түсіністікке толы болады. Алайда уақыт өте келе сол жылулық жоғалып, ер адамның көңілі суып кететін сәттер кездеседі. Мұның себебі көбіне әйел адамның байқамай жіберетін ұсақ мінез-құлықтарында жатыр.

1. Артық сын мен ескерту

Ер адам өзін үнемі сын астында сезінсе, ішкі сенімін жоғалтады. Әйелінің қолдауын, жылы сөзін естудің орнына тек кемшілігін көрсе, оның махаббаты біртіндеп суый бастайды.

2. Басқамен салыстыру

“Басқа ерлер әйеліне сыйлық алып береді”, “көршінің күйеуі үй шаруасына көмектеседі” деген сияқты салыстырулар ер адамның намысына тиеді. Ол өзін бағаланбаған, қажетсіз адам ретінде сезінуі мүмкін.

3. Суықтық пен немқұрайдылық

Махаббат тек сөзбен емес, жылы қарым-қатынас арқылы да сақталады. Егер әйел адам салқын, сезімсіз болып кетсе, ер адам өзін алыстатып, үнсіздікке көшеді.

4. Сенімсіздік пен бақылау

Телефонды тексеру, артық сұрақ қою, себепсіз қызғаныш – ер адамды шаршатады. Ол өзін сенімсіз ортада жүргендей сезінеді. Ал сенім жоғалған жерде махаббаттың ұзақ сақталуы қиын.

5. Рақмет айтпау және бағаламау

Күнделікті ұсақ істерге ризашылық білдірмеу – үлкен салқындық тудырады. “Рақмет” деген қарапайым сөздің өзі қарым-қатынасқа жылулық қосады.

Махаббат – үлкен күшті сезім. Бірақ оны сақтау үшін екеуінің де ниеті мен түсіністігі қажет. Ер адам өзін құрметтелген, бағаланған, сенім артылған адам ретінде сезінсе, ол ешқашан алыстамайды.

Маңғыстауда тағы бір әскери қызметкер  бензинге уланып қаза тапты

 

el24.kz Маңғыстау облысында мерзімді әскери қызмет атқарып жүрген сарбаз жанармай буынан улану салдарынан көз жұмды. Қайғылы оқиға 2025 жылдың 6 қазанында шекаралық бөлімшеде болған.

 

Оқиға қалай болған?

Алдын ала дерек бойынша, оқиға «Үстірт» шекара бекетінде тіркелген. Сағат шамамен 21:10 кезінде бөлімше бастығы капитан Асу К. сарбаз Еркебұлан Сағындыққа дизель генераторының радиаторын жуу үшін бензин алу жөнінде тапсырма берген.

Сарбаз жанармай сақтау орнына кіргеннен кейін біраз уақыттан соң есінен танып қалған. 21:20 шамасында бөлімнің электрик-дизелисі оның жатқан жерін тауып, алғашқы медициналық көмек көрсетуге тырысқан. Алайда барлық шаралар нәтиже бермей, сарбаз оқиға орнында көз жұмған.

Тергеу басталды

Қайғылы жағдайға байланысты Ақтау гарнизонының әскери полициясы ҚР Қылмыстық кодексінің 453-бабы – «Қызметтік міндеттерге салғырт қарау» – бойынша қылмыстық іс қозғаған.

Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүріп жатыр. Қайғылы оқиғаға байланысты жауапты тұлғалардың әрекетіне баға берілмек.

Марқұм туралы мәлімет

Қаза болған сарбаз Еркебұлан Сағындық 2005 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. 2025 жылдың көктемінде әскери қызметке шақырылған.

Ол Маңғыстау облысындағы шекара бөлімшесінде қызмет атқарып жүрген болатын.

Қауіпсіздік талаптары күшейтіле ме?

Бұл жағдай әскери бөлімдерде қауіпсіздік техникасын сақтау мәселесіне қатысты сұрақтар туғызды. Сарапшылардың пікірінше, жанармай және химиялық заттармен жұмыс істейтін сарбаздар арнайы нұсқаулықтар мен қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауы тиіс.

Әскери бөлімдерде мұндай жағдайлардың қайталанбауы үшін жан-жақты тексеріс жүргізу және қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру қажеттігі айтылуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

26 желтоқсан күні ұшақ апатынан зардап шеккен әзірбайжандық 14 азамат пен күні кеше Ақтауға келген Әзірбайжан делегациясының 20 мүшесі өз елдеріне оралды.

Оның ішінде аман қалған 2 бортсерік пен 1 бала бар. Олар ауруханада қажетті ем алып, жағдайлары тұрақталған соң Бакуге аттанды-деп хабарлайды el24.kz тілшісі, Маңғыстау облысы әкімінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Жауынгерлік дайындық
 
2024 жылы Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері жауынгерлік дайындық бойынша жоғары тиімділік көрсетті, жоспарланған іс-шаралардың 99,9%-ын орындады. Барлығы 75 мыңнан астам жауынгерлік дайындық іс-шаралары өткізілді,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі АҚ «Әскери-стратегиялық зерттеулер орталығы» баспасөз қызметіне сілтеме жасап. 

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Қазақстанда ажырасу мәселесі өзекті болып отыр. 2023 жылы елімізде 120,9 мың неке тіркеліп, бұл 2022 жылмен салыстырғанда 6%-ға азайған. Бұл көрсеткіш соңғы жылдардағы ең төменгі деңгейде. Сонымен қатар, ажырасу саны да төмендеп, 16,8 мың жұп некесін бұзған, бұл 2022 жылға қарағанда 5,3%-ға аз- деп хабарлайды el24.kz тілшісі. 

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Қазақстанның қорғаныс министрі Руслан Жақсылықов Қазақстанның спорттық және жауынгерлік самбо федерациясының президенті болып сайланды,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі, inbusiness.kz сайтына сілтеме жасап.

Сайлау Астанада федерацияның кезектен тыс отырысында өтті.

Руслан Жақсылықовтың кандидатурасына федерацияның барлық мүшелері бірауыздан дауыс берді. Ол бұл қызметке Айдос Ақжановтың орнына келді.

Подробности
Категория: Тылсым дүние

 

Әлемдегі көптеген құбылыстар ғылым мен ақылға сыймайтын, адамзаттың қиялын қозғайтын тылсым дүниелермен байланысты.
 
Бұл тақырып ғасырлар бойы зерттеушілерді, ғалымдарды, тіпті қарапайым адамдарды да қызықтырған. Назарларыңызға осындай ерекше оқиғалардың бірін el24.kz ұсынады.
 
Көлге сіңген ауыл
 

Подробности
Категория: Бүгін

 

Қазақстан Республикасының энергетика министрі жанар-жағармай нарығындағы бағаларды қатаң бақылауда ұстауға қатысты мәлімдеме жасады- деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Министрдің айтуынша, елде мұнай өнімдерінің бағасын реттеу және оның негізсіз көтерілуін болдырмау үшін арнайы шаралар қабылданды.

Подробности
Категория: Елең еткізер

               фото ашық дереккөзден

Үй отқа оранған күні де қара жамылған отбасына уақытша баспана ұсындық дейді әкім. Алайда Шерзаттың жақындары бұл көмектен бас тартқан көрінеді.

Яғни ата-анасының қара шаңырағын паналай тұратынын айтқан. Қаржаубай Нұрымовтың үйі ұлының қазасынан соң араға апта салып өртеніп кеткен еді. «Өрт қасақана қойылған» - дейді құзырлы орындар. Оқиға орнынан канистр мен резеңке қолғап табылды. Бұған қатысты тергеу әлі жүріп жатыр.

Подробности
Категория: Елең еткізер

            фото ашық дереккөзден

2024 жылдың қазан айында Алматы облысы Талғар қаласында болған қайғылы оқиға қоғамда үлкен резонанс тудырды. 16 жастағы Шерзат Болат отбасылық дүкен маңында жанжал салдарынан пышақ жарақатынан қаза тапты. Оқиға барысында күдіктілер топтасып шабуыл жасап, қақтығыс өрши түскен. Кейінірек полиция 11 адамды қамауға алды, тергеу жалғасуда.

Подробности
Категория: Бүгін

 

1986 жылдың желтоқсан айында Алматы қаласының орталығында болған оқиға қазақ халқының ұлттық сана-сезімі мен рухани тәуелсіздікке деген ұмтылысының жарқын көрінісі болды.

Бұл тарихи сәт КСРО құрамындағы Қазақстанның саяси, әлеуметтік, және рухани жаңғыруының бастауы ретінде есте қалды. Желтоқсан көтерілісі бүгінгі таңда Тәуелсіздікке жетелеген басты қадамдардың бірі ретінде бағаланады.

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

Мақсаты: Оқырманның мінез ерекшелігін, қарым-қатынас стилін анықтау.
 
Тест:
 
1. Демалыс күніңізді қалай өткізгенді ұнатасыз?
 
A) Табиғатта серуендеп, белсенді демалу.
B) Кітап оқып немесе фильм көріп, тыныштықта болу.
C) Достармен немесе жақындармен уақыт өткізу.
D) Жаңа нәрселерді үйрену, шеберлік сыныптарына бару.

Подробности
Категория: Бүгін

 

ҚР Әлеуметтік кодексіне сәйкес «БЖЗҚ» АҚ жыл сайын, келесі қаржы жылына арналған ҚР «Республикалық бюджет туралы» Заңы ресми жарияланғаннан кейін бес жұмыс күнінен кешіктірмей бұқаралық ақпарат құралдарында, сондай-ақ, өзінің интернет-ресурсында алдағы жылға есептелген зейнетақы жинақтарының ең төменгі жеткіліктілігі шегін (ТЖШ) орналастыруға міндетті.

Подробности
Категория: Елең еткізер

                                      фото скриншот видеодан

Кеше желтоқсанның 5-де,облыс әкімдігі ғимаратының жанында оқиға орын алды-келуші өңір әкімі Нұрдәулет Қилыбаймен кездесуді талап етті, ал бас тартқаннан кейін ол өзін-өзі өртеп жіберді.

«Әкімдік қызметкерлері азаматқа бұл күні облыс әкімі азаматтарды жеке мәселелері бойынша қабылдамайтынын түсіндірді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Жетісу облысы, Алакөл ауданының Көлбай ауылында 20 қараша күні кешкі сағат 17:00 шамасында үш оқушы құс атуға шыққан кезде қайғылы жағдай орын алды. Қару байқаусызда атылып кетіп, 2009 жылы туған оқушы аяғынан ауыр жарақат алды.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Бүгін Үкімет отырысынан кейінгі брифингте Өнеркәсіп және құрылыс министрі Қанат Шарлапаев еліміздегі баспана бағасына қатысты пікір білдірді.
 
- Кеше әріптесім Нұрлан Байбазаров сауалдарыңызға егжей-тегжейлі жауап берді. Мемлекет әлеуметтік тұрғын үй бағасының тұрақты болу үшін шаралар қабылдайды.
  1. Украинадағы қазіргі жағдай туралы жаңалықтар
  2. Грузиядағы саяси ахуал: Президент сайлауы мен наразылықтар
  3. 2025 жылға арналған жұлдызнама
  4. Құтқарушылар жоғалған малшыны тапты