2026 жылы Қазақстанда зейнетақы өседі

 

 el24.kz 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда зейнетақы мөлшері 10 пайызға артады. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.

Өсім барлық түрдегі зейнетақыға — базалық, жасына байланысты және жинақтаушы бөлікке қатысты болады.

Министрліктің мәліметінше, индексация нәтижесінде:

  • ең төменгі зейнетақы 104 645 теңгеге дейін,

  • ең жоғарысы 238 412 теңгеге дейін жетеді.

Базалық зейнетақының ең жоғарғы мөлшері де артады — 110%-дан 118%-ға дейін көтеріледі.

Қазіргі таңда зейнетке шығу жасы өзгеріссіз қалады: ерлер — 63 жас, әйелдер — 61 жас. Бұл норма 2028 жылға дейін күшінде болады.

Министрлік мәліметінше, зейнетақы жүйесін жетілдіру бағытында халықаралық тәжірибелер зерттеліп, қосымша ұсыныстар әзірленіп жатыр.

«2026 жылға арналған зейнетақы төлемдеріне жұмсалатын шығындар 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджеттің жобасында қарастырылған. Қазір бұл жоба Мәжілісте талқылануда», – деп толықтырды министрлік.

Қымбатшылық пен төмен жалақы: Экономикалық талдау

 

el24.kz Қазіргі таңда көптеген отбасылар бағаның өсуі мен табыстың төмендігінен туындаған экономикалық қысымды сезінуде. Бұл құбылыс тек жеке проблема ғана емес, сонымен қатар ірі экономикалық факторлардың нәтижесі.
 
Еліміздегі қымбатшылықтың негізгі себептеріне тоқталайық.
 
Инфляцияның өсуі

 
Инфляция — тауарлар мен қызметтердің жалпы баға деңгейінің өсуі, ал ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі. Бұл процеске бірнеше фактор әсер етеді:
 * Сыртқы экономикалық әсер: Әлемдік нарықтағы мұнай, азық-түлік және басқа да шикізат бағасының өсуі Қазақстан экономикасына тікелей әсер етеді. Біз көптеген тауарларды импорттаймыз, сондықтан шетелдегі бағаның өсуі бізде де бағаны көтереді.
 * Логистикалық қиындықтар: Пандемиядан кейін және геосаяси жағдайларға байланысты жеткізу тізбегіндегі бұзылыстар тауарлардың жеткізілуін қымбаттатып, олардың соңғы бағасына әсер етті.
 * Ішкі сұраныс: Егер халықтың қолындағы ақша көбейіп, өндіріс сол сұранысты қанағаттандыра алмаса, баға өседі. Кейбір жағдайда бюджеттік шығындардың өсуі де инфляцияға ықпал етеді.
Төмен жалақының себептері
Қымбатшылықпен қатар, жалақының баяу өсуі де негізгі мәселе. Бұл жағдайдың себептері:
 * Еңбек өнімділігінің төмендігі: Кейбір салаларда еңбек өнімділігінің төмен болуы қызметкерлердің жоғары жалақы алуына кедергі келтіреді. Себебі, жұмыс берушілер жұмыскерге оның өндірген құнынан артық жалақы төлей алмайды.
 * Жұмыс күшінің көптігі: Кейбір салаларда жұмысшылардың саны көп болғандықтан, жұмыс берушілер жалақыны өсіруге мәжбүр емес. Нарықтағы бәсекелестік төмен жалақы деңгейін сақтауға мүмкіндік береді.
 * Экономикалық құрылым: Қазақстан экономикасы шикізатқа бағытталғандықтан, өңдеу өнеркәсібі мен жоғары технологиялық секторлардың дамуы әлі де жеткіліксіз. Бұл салаларда жалақы әдетте жоғары болады.
 
Шешу жолдары:
Бұл күрделі мәселені шешу үшін жүйелі шаралар қажет.
 
* Инфляцияны тұрақтандыру: Ұлттық банк ақша-несие саясатын қатайтып, базалық мөлшерлемені көтеру арқылы инфляцияны тежеуі тиіс. Бұл халықтың қолындағы ақша мөлшерін азайтып, бағаны тұрақтандыруға көмектеседі.
 
 * Еңбек өнімділігін арттыру: Білім беру жүйесін жетілдіру, кәсіби біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастыру және инновацияларды енгізу арқылы еңбек өнімділігін көтеру қажет. Бұл жалақының өсуіне негіз болады.
 
 * Экономиканы әртараптандыру: Тек шикізатқа тәуелділікті азайтып, өндіріс және жоғары технологиялық салаларды дамыту қажет. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашып, халықтың табысын арттырады.
 
Қымбатшылық пен төмен жалақы — халықтың әл-ауқатына тікелей әсер ететін күрделі мәселе. Оны шешу үшін мемлекет пен қоғам болып бірігіп, экономиканы тұрақтандыру және халықтың табысын арттыруға бағытталған кешенді шараларды жүзеге асыру маңызды.


 
 
 

Зейнетақы жинақтарын стоматологиялық қызметке пайдалану уақытша тоқтатылды

 

el24.kz хабарлайды. Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаражатты (БЖЗҚ) стоматологиялық қызметке пайдалану мүмкіндігі 2025 жылғы 15 қыркүйектен бастап уақытша тоқтатылады. Бұл туралы ресми түрде «Отбасы банк» мәлімдеді.

Неге тоқтатылды?

Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы Жанат Элимановтың айтуынша, тіс емдеу саласында заңсыздықтар анықталған. Атап айтқанда, жалған құжат рәсімдеу арқылы БЖЗҚ қаражатынан шамамен 200 миллиард теңге заңсыз шығарылған. Осы себепті мемлекет аталған бағыттағы өтінімдерді қабылдауды уақытша доғаруға шешім қабылдады.

Өтінімдерге қатысты не белгілі?

  • 15 қыркүйекке дейін берілген өтінімдер заңға сәйкес қаралып, өңделе береді.

  • 15 қыркүйектен кейін жаңа өтінім қабылдау тоқтайды.

  • Өтінім қабылдаудың қайта қашан басталатыны туралы қосымша хабарланатын болады.

Азаматтарға ескерту

Мамандар азаматтарға жалған стоматологиялық қызмет ұсынатын ұйымдардан сақ болуды ескертеді. Бұған дейін кейбір клиникалар қызмет көрсетпей-ақ, тек құжат рәсімдеп, зейнетақы қаражатын заңсыз иемденген жағдайлар тіркелген.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану мүмкіндігі қоғамда үлкен сұранысқа ие болғанымен, бақылаудың әлсіздігінен теріс пайдалану орын алған. Ендігі мақсат — тәртіпті күшейту және шынайы медициналық қызметке қолжетімділікті қамтамасыз ету.

 

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Махаббат неге ұзаққа бармайды?

 

 el24.kz Әрбір қарым-қатынас басында ерекше сезім мен түсіністікке толы болады. Алайда уақыт өте келе сол жылулық жоғалып, ер адамның көңілі суып кететін сәттер кездеседі. Мұның себебі көбіне әйел адамның байқамай жіберетін ұсақ мінез-құлықтарында жатыр.

1. Артық сын мен ескерту

Ер адам өзін үнемі сын астында сезінсе, ішкі сенімін жоғалтады. Әйелінің қолдауын, жылы сөзін естудің орнына тек кемшілігін көрсе, оның махаббаты біртіндеп суый бастайды.

2. Басқамен салыстыру

“Басқа ерлер әйеліне сыйлық алып береді”, “көршінің күйеуі үй шаруасына көмектеседі” деген сияқты салыстырулар ер адамның намысына тиеді. Ол өзін бағаланбаған, қажетсіз адам ретінде сезінуі мүмкін.

3. Суықтық пен немқұрайдылық

Махаббат тек сөзбен емес, жылы қарым-қатынас арқылы да сақталады. Егер әйел адам салқын, сезімсіз болып кетсе, ер адам өзін алыстатып, үнсіздікке көшеді.

4. Сенімсіздік пен бақылау

Телефонды тексеру, артық сұрақ қою, себепсіз қызғаныш – ер адамды шаршатады. Ол өзін сенімсіз ортада жүргендей сезінеді. Ал сенім жоғалған жерде махаббаттың ұзақ сақталуы қиын.

5. Рақмет айтпау және бағаламау

Күнделікті ұсақ істерге ризашылық білдірмеу – үлкен салқындық тудырады. “Рақмет” деген қарапайым сөздің өзі қарым-қатынасқа жылулық қосады.

Махаббат – үлкен күшті сезім. Бірақ оны сақтау үшін екеуінің де ниеті мен түсіністігі қажет. Ер адам өзін құрметтелген, бағаланған, сенім артылған адам ретінде сезінсе, ол ешқашан алыстамайды.

Маңғыстауда тағы бір әскери қызметкер  бензинге уланып қаза тапты

 

el24.kz Маңғыстау облысында мерзімді әскери қызмет атқарып жүрген сарбаз жанармай буынан улану салдарынан көз жұмды. Қайғылы оқиға 2025 жылдың 6 қазанында шекаралық бөлімшеде болған.

 

Оқиға қалай болған?

Алдын ала дерек бойынша, оқиға «Үстірт» шекара бекетінде тіркелген. Сағат шамамен 21:10 кезінде бөлімше бастығы капитан Асу К. сарбаз Еркебұлан Сағындыққа дизель генераторының радиаторын жуу үшін бензин алу жөнінде тапсырма берген.

Сарбаз жанармай сақтау орнына кіргеннен кейін біраз уақыттан соң есінен танып қалған. 21:20 шамасында бөлімнің электрик-дизелисі оның жатқан жерін тауып, алғашқы медициналық көмек көрсетуге тырысқан. Алайда барлық шаралар нәтиже бермей, сарбаз оқиға орнында көз жұмған.

Тергеу басталды

Қайғылы жағдайға байланысты Ақтау гарнизонының әскери полициясы ҚР Қылмыстық кодексінің 453-бабы – «Қызметтік міндеттерге салғырт қарау» – бойынша қылмыстық іс қозғаған.

Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүріп жатыр. Қайғылы оқиғаға байланысты жауапты тұлғалардың әрекетіне баға берілмек.

Марқұм туралы мәлімет

Қаза болған сарбаз Еркебұлан Сағындық 2005 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. 2025 жылдың көктемінде әскери қызметке шақырылған.

Ол Маңғыстау облысындағы шекара бөлімшесінде қызмет атқарып жүрген болатын.

Қауіпсіздік талаптары күшейтіле ме?

Бұл жағдай әскери бөлімдерде қауіпсіздік техникасын сақтау мәселесіне қатысты сұрақтар туғызды. Сарапшылардың пікірінше, жанармай және химиялық заттармен жұмыс істейтін сарбаздар арнайы нұсқаулықтар мен қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауы тиіс.

Әскери бөлімдерде мұндай жағдайлардың қайталанбауы үшін жан-жақты тексеріс жүргізу және қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру қажеттігі айтылуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Шығыс Қазақстан облысында ақпан айынан бастап сұйытылған газ бағасы өзгереді деп жоспарланған.

Бүгінде өңір бойынша газбен жүретін көлік саны – 5644, газға қосылған үй саны - 226. 2025 жылдың бірінші тоқсанында Шығыс Қазақстанға қажетті газ көлемі 9141 тонна деп белгіленген.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Қазақстанда көлік сату-сатып алуға байланысты алаяқтықтың жаңа түрі пайда болды. Алматы полициясы автокөліктерге қатысты алаяқтық жасады деп күдікке ілінген 29 жастағы тұрғынды ұстады. Шығын көлемі 40 миллион теңгеден асады.

Полицияның мәліметінше, алаяқтар сайттардан автокөлік сату туралы жеке хабарландыруларды іздейді. Содан кейін көлік иелерімен байланысып, көлігін кепілдікте тұрған өз көлігіне «айырбастау» туралы ұсыныс жасайды. Шын мәнінде, кепілде тұрған ешқандай көлік болмайды.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Елімізге арктикалық суықтың түсуі жалғасуда, алдағы үш күнде республика бойынша температураның одан әрі төмендеуі күтіліп отыр. Бұл туралы Kazinform «Қазгидромет» РМК-ға сілтеме жасап хабарлайды.

23-24 қаңтарда Солтүстік-батыс циклонының әсерінен елдің шығыс және оңтүстік-шығыс аймақтарында қар жауады. Ал қалған аумақта жауын-шашынсыз ауа-райы болады. Республика бойынша боран, көктайғақ, тұман, екпінді жел күтіледі.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

2024 жылдың желтоқсан айының басында Баварияда ер адам жұбайы мен ұлын пеште қыздырылған пиццамен уламақ болған,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі Zakon.kz.ке сілтеме жасап.

Bild дерегінше, 55 жастағы әйел мен оның 25 жастағы ұлы кенеттен өздерін нашар сезініп, жедел жәрдем көлігімен улану белгілері бар ауруханаға жеткізілді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Пойыз бастығы мен жолсеріктерге қатысты қылмыстық іс қозғалды

Құқық қорғау органдары заңсыз жүк тасымалдау фактісі бойынша пойыз бастығы мен бірнеше жолсерікке қатысты қылмыстық іс қозғады. Олардың қызмет барысында заңсыз әрекеттер жасап, ел аумағы арқылы рұқсатсыз жүк тасымалдағаны анықталған.Бұл туралы аталған ұлттық компанияның баспасөз қызметі хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

ІІМ тергеу департаменті трансұлттық ҰҚТ құру және оған қатысу фактісі бойынша көп эпизодты қылмыстық істі тергеуді аяқтады, деп жазады zakon.kz.

2023 жылдың тамыз айында ІІМ ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес жөніндегі бөліністерімен бес ірі қалада (Астана, Алматы, Шымкент, Қарағанды, Ақтөбе) Қазақстан мен жақын шетелдердің азаматтары ұсталды.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Көлік министрлігі  сауалына жолдаған жауапта Қазақстан халқының неше пайызы азаматтық авиацияның қызметін тұрақты түрде пайдаланатынын айтты.
 
- 2023 жылдың қорытындысы бойынша қазақстандық әуе компаниялары 13,3 млн жолаушы тасымалдады. Демек, бір жылда Қазақстандағы 20 млн халықтың 66,5%-ы әуе тасымалын пайдаланды, - деп жазылған ресми мәліметте.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

2025 жылғы 14 қаңтарда Ақтөбе қаласында 40 жастағы ер адам жеке үйде адамдарды кепілге алды. Полиция арнайы операция жүргізіп, кепілге алынғандарды босатты.

Өкінішке қарай, 67 жастағы анасы жедел жәрдем көлігінде, ал 75 жастағы өгей әкесі операция үстелінде көз жұмды. Зардап шеккен қыз ауыр жағдайда ауруханаға жеткізілді- деп хабарлайды el24.kz тілшісі. 

Подробности
Категория: Бүгін

 

Орал қаласында «Алый парус» ЖШС қызмет ететін барлық бағыттар бойынша автобустар жүргізушілері таңмен жұмысқа шығудан бас тартты.
 
Жүргізушілер еңбек демалысына уақытылы шығу мүмкіндігінің жоқтығы, сондай-ақ медициналық сақтандыруға, зейнетақы қорына қаржының дер кезінде аударылмауы салдарынан туындайтын қиындықтарды алға тартты.

Подробности
Категория: Елең еткізер

                         фото ашық дереккөзден

2024 жылғы 25 желтоқсанда Ақтау маңында апатқа ұшыраған Embraer 190 ұшағының қара жәшіктерін декодтау аяқталды. Бұл жұмыс Бразилияның Әуе апаттарын зерттеу және олардың алдын алу орталығында (CENIPA) жүргізілді. 
 
Қара жәшіктер 1 қаңтарда Бразилияға жеткізіліп, келесі күні мәліметтерді сараптау басталды. Сараптамаға Қазақстан, Әзербайжан және Ресейден келген мамандар қатысты.

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

Адамның метапневмовирусы (HMPV) – тыныс алу жолдарының инфекциясын тудыратын вирус, әсіресе балалар мен егде жастағы адамдарға қауіпті.

Бұл вирус тұмау және басқа респираторлық вирустар сияқты симптомдармен көрінеді, мысалы, жөтел, мұрынның бітелуі, тамақтың ауруы және қызба.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Күдіктіге қатысты қылмыстық іс қозғалды, тәртіп бұзушы 12 жылға бас бостандығынан айырылуы мүмкін,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі Kazinform.ге сілтеме жасап.

Жұмыс барысында жүрген полиция қызметкерлері бағдаршамның қызыл түсіне өтіп, ереже бұзған Toyota Highlander жүргізушісін тоқтатқан.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Қазақстанда 2025 жылдан бастап мобильді аударымдарға салықтық бақылау күшейтіледі-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.
Бұл шара заңсыз кәсіпкерлік қызметті анықтау және салық төлеуден жалтарудың алдын алу мақсатында енгізілуде.
 
Қандай жағдайларда мобильді аударымдар тексеріледі?

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Жолаушылар мен қаза тапқандар туралы ақпарат:
 
Ұшақта барлығы 67 адам болған: 42 Әзербайжан, 6 Қазақстан, 3 Қырғызстан және 16 Ресей азаматы. 
 
38 адам қаза тапты, олардың 10-ының жеке басы анықталды: 3 Қазақстан, 3 Ресей және 4 Әзербайжан азаматы. 
  1. Әзірбайжан елінің азаматтарын Ақтаудан шығарып салды
  2. 2024 жыл қорытындысы: Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері
  3. Қазақстанда ажырасу мәселесі өзекті болып отыр
  4. Қорғаныс министрі жаңа қызметке тағайындалды