2026 жылы Қазақстанда зейнетақы өседі

 

 el24.kz 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда зейнетақы мөлшері 10 пайызға артады. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.

Өсім барлық түрдегі зейнетақыға — базалық, жасына байланысты және жинақтаушы бөлікке қатысты болады.

Министрліктің мәліметінше, индексация нәтижесінде:

  • ең төменгі зейнетақы 104 645 теңгеге дейін,

  • ең жоғарысы 238 412 теңгеге дейін жетеді.

Базалық зейнетақының ең жоғарғы мөлшері де артады — 110%-дан 118%-ға дейін көтеріледі.

Қазіргі таңда зейнетке шығу жасы өзгеріссіз қалады: ерлер — 63 жас, әйелдер — 61 жас. Бұл норма 2028 жылға дейін күшінде болады.

Министрлік мәліметінше, зейнетақы жүйесін жетілдіру бағытында халықаралық тәжірибелер зерттеліп, қосымша ұсыныстар әзірленіп жатыр.

«2026 жылға арналған зейнетақы төлемдеріне жұмсалатын шығындар 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджеттің жобасында қарастырылған. Қазір бұл жоба Мәжілісте талқылануда», – деп толықтырды министрлік.

Қымбатшылық пен төмен жалақы: Экономикалық талдау

 

el24.kz Қазіргі таңда көптеген отбасылар бағаның өсуі мен табыстың төмендігінен туындаған экономикалық қысымды сезінуде. Бұл құбылыс тек жеке проблема ғана емес, сонымен қатар ірі экономикалық факторлардың нәтижесі.
 
Еліміздегі қымбатшылықтың негізгі себептеріне тоқталайық.
 
Инфляцияның өсуі

 
Инфляция — тауарлар мен қызметтердің жалпы баға деңгейінің өсуі, ал ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі. Бұл процеске бірнеше фактор әсер етеді:
 * Сыртқы экономикалық әсер: Әлемдік нарықтағы мұнай, азық-түлік және басқа да шикізат бағасының өсуі Қазақстан экономикасына тікелей әсер етеді. Біз көптеген тауарларды импорттаймыз, сондықтан шетелдегі бағаның өсуі бізде де бағаны көтереді.
 * Логистикалық қиындықтар: Пандемиядан кейін және геосаяси жағдайларға байланысты жеткізу тізбегіндегі бұзылыстар тауарлардың жеткізілуін қымбаттатып, олардың соңғы бағасына әсер етті.
 * Ішкі сұраныс: Егер халықтың қолындағы ақша көбейіп, өндіріс сол сұранысты қанағаттандыра алмаса, баға өседі. Кейбір жағдайда бюджеттік шығындардың өсуі де инфляцияға ықпал етеді.
Төмен жалақының себептері
Қымбатшылықпен қатар, жалақының баяу өсуі де негізгі мәселе. Бұл жағдайдың себептері:
 * Еңбек өнімділігінің төмендігі: Кейбір салаларда еңбек өнімділігінің төмен болуы қызметкерлердің жоғары жалақы алуына кедергі келтіреді. Себебі, жұмыс берушілер жұмыскерге оның өндірген құнынан артық жалақы төлей алмайды.
 * Жұмыс күшінің көптігі: Кейбір салаларда жұмысшылардың саны көп болғандықтан, жұмыс берушілер жалақыны өсіруге мәжбүр емес. Нарықтағы бәсекелестік төмен жалақы деңгейін сақтауға мүмкіндік береді.
 * Экономикалық құрылым: Қазақстан экономикасы шикізатқа бағытталғандықтан, өңдеу өнеркәсібі мен жоғары технологиялық секторлардың дамуы әлі де жеткіліксіз. Бұл салаларда жалақы әдетте жоғары болады.
 
Шешу жолдары:
Бұл күрделі мәселені шешу үшін жүйелі шаралар қажет.
 
* Инфляцияны тұрақтандыру: Ұлттық банк ақша-несие саясатын қатайтып, базалық мөлшерлемені көтеру арқылы инфляцияны тежеуі тиіс. Бұл халықтың қолындағы ақша мөлшерін азайтып, бағаны тұрақтандыруға көмектеседі.
 
 * Еңбек өнімділігін арттыру: Білім беру жүйесін жетілдіру, кәсіби біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастыру және инновацияларды енгізу арқылы еңбек өнімділігін көтеру қажет. Бұл жалақының өсуіне негіз болады.
 
 * Экономиканы әртараптандыру: Тек шикізатқа тәуелділікті азайтып, өндіріс және жоғары технологиялық салаларды дамыту қажет. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашып, халықтың табысын арттырады.
 
Қымбатшылық пен төмен жалақы — халықтың әл-ауқатына тікелей әсер ететін күрделі мәселе. Оны шешу үшін мемлекет пен қоғам болып бірігіп, экономиканы тұрақтандыру және халықтың табысын арттыруға бағытталған кешенді шараларды жүзеге асыру маңызды.


 
 
 

Зейнетақы жинақтарын стоматологиялық қызметке пайдалану уақытша тоқтатылды

 

el24.kz хабарлайды. Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаражатты (БЖЗҚ) стоматологиялық қызметке пайдалану мүмкіндігі 2025 жылғы 15 қыркүйектен бастап уақытша тоқтатылады. Бұл туралы ресми түрде «Отбасы банк» мәлімдеді.

Неге тоқтатылды?

Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы Жанат Элимановтың айтуынша, тіс емдеу саласында заңсыздықтар анықталған. Атап айтқанда, жалған құжат рәсімдеу арқылы БЖЗҚ қаражатынан шамамен 200 миллиард теңге заңсыз шығарылған. Осы себепті мемлекет аталған бағыттағы өтінімдерді қабылдауды уақытша доғаруға шешім қабылдады.

Өтінімдерге қатысты не белгілі?

  • 15 қыркүйекке дейін берілген өтінімдер заңға сәйкес қаралып, өңделе береді.

  • 15 қыркүйектен кейін жаңа өтінім қабылдау тоқтайды.

  • Өтінім қабылдаудың қайта қашан басталатыны туралы қосымша хабарланатын болады.

Азаматтарға ескерту

Мамандар азаматтарға жалған стоматологиялық қызмет ұсынатын ұйымдардан сақ болуды ескертеді. Бұған дейін кейбір клиникалар қызмет көрсетпей-ақ, тек құжат рәсімдеп, зейнетақы қаражатын заңсыз иемденген жағдайлар тіркелген.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану мүмкіндігі қоғамда үлкен сұранысқа ие болғанымен, бақылаудың әлсіздігінен теріс пайдалану орын алған. Ендігі мақсат — тәртіпті күшейту және шынайы медициналық қызметке қолжетімділікті қамтамасыз ету.

 

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Махаббат неге ұзаққа бармайды?

 

 el24.kz Әрбір қарым-қатынас басында ерекше сезім мен түсіністікке толы болады. Алайда уақыт өте келе сол жылулық жоғалып, ер адамның көңілі суып кететін сәттер кездеседі. Мұның себебі көбіне әйел адамның байқамай жіберетін ұсақ мінез-құлықтарында жатыр.

1. Артық сын мен ескерту

Ер адам өзін үнемі сын астында сезінсе, ішкі сенімін жоғалтады. Әйелінің қолдауын, жылы сөзін естудің орнына тек кемшілігін көрсе, оның махаббаты біртіндеп суый бастайды.

2. Басқамен салыстыру

“Басқа ерлер әйеліне сыйлық алып береді”, “көршінің күйеуі үй шаруасына көмектеседі” деген сияқты салыстырулар ер адамның намысына тиеді. Ол өзін бағаланбаған, қажетсіз адам ретінде сезінуі мүмкін.

3. Суықтық пен немқұрайдылық

Махаббат тек сөзбен емес, жылы қарым-қатынас арқылы да сақталады. Егер әйел адам салқын, сезімсіз болып кетсе, ер адам өзін алыстатып, үнсіздікке көшеді.

4. Сенімсіздік пен бақылау

Телефонды тексеру, артық сұрақ қою, себепсіз қызғаныш – ер адамды шаршатады. Ол өзін сенімсіз ортада жүргендей сезінеді. Ал сенім жоғалған жерде махаббаттың ұзақ сақталуы қиын.

5. Рақмет айтпау және бағаламау

Күнделікті ұсақ істерге ризашылық білдірмеу – үлкен салқындық тудырады. “Рақмет” деген қарапайым сөздің өзі қарым-қатынасқа жылулық қосады.

Махаббат – үлкен күшті сезім. Бірақ оны сақтау үшін екеуінің де ниеті мен түсіністігі қажет. Ер адам өзін құрметтелген, бағаланған, сенім артылған адам ретінде сезінсе, ол ешқашан алыстамайды.

Маңғыстауда тағы бір әскери қызметкер  бензинге уланып қаза тапты

 

el24.kz Маңғыстау облысында мерзімді әскери қызмет атқарып жүрген сарбаз жанармай буынан улану салдарынан көз жұмды. Қайғылы оқиға 2025 жылдың 6 қазанында шекаралық бөлімшеде болған.

 

Оқиға қалай болған?

Алдын ала дерек бойынша, оқиға «Үстірт» шекара бекетінде тіркелген. Сағат шамамен 21:10 кезінде бөлімше бастығы капитан Асу К. сарбаз Еркебұлан Сағындыққа дизель генераторының радиаторын жуу үшін бензин алу жөнінде тапсырма берген.

Сарбаз жанармай сақтау орнына кіргеннен кейін біраз уақыттан соң есінен танып қалған. 21:20 шамасында бөлімнің электрик-дизелисі оның жатқан жерін тауып, алғашқы медициналық көмек көрсетуге тырысқан. Алайда барлық шаралар нәтиже бермей, сарбаз оқиға орнында көз жұмған.

Тергеу басталды

Қайғылы жағдайға байланысты Ақтау гарнизонының әскери полициясы ҚР Қылмыстық кодексінің 453-бабы – «Қызметтік міндеттерге салғырт қарау» – бойынша қылмыстық іс қозғаған.

Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүріп жатыр. Қайғылы оқиғаға байланысты жауапты тұлғалардың әрекетіне баға берілмек.

Марқұм туралы мәлімет

Қаза болған сарбаз Еркебұлан Сағындық 2005 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. 2025 жылдың көктемінде әскери қызметке шақырылған.

Ол Маңғыстау облысындағы шекара бөлімшесінде қызмет атқарып жүрген болатын.

Қауіпсіздік талаптары күшейтіле ме?

Бұл жағдай әскери бөлімдерде қауіпсіздік техникасын сақтау мәселесіне қатысты сұрақтар туғызды. Сарапшылардың пікірінше, жанармай және химиялық заттармен жұмыс істейтін сарбаздар арнайы нұсқаулықтар мен қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауы тиіс.

Әскери бөлімдерде мұндай жағдайлардың қайталанбауы үшін жан-жақты тексеріс жүргізу және қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру қажеттігі айтылуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

2025 жылғы 22 наурызда Маңғыстау облысында ұлттық киім кию бойынша жаңа Гиннесс рекорды орнатылды,- деп жазады el24.kz тілшісі. 

Ақтау қаласының орталық алаңында өткен бұл шараға 5 000-нан астам адам қатысып, барлығы қазақтың дәстүрлі ұлттық киімдерін киді. Бұл көрсеткіш бұрынғы рекордтан 1 000 адамға артық болды.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

2024 жылдың 4 қазанында Талғарда 16 жастағы Шерзат Болаттың қайғылы қазасы орын алды. Бұл оқиға қоғамда үлкен резонанс тудырып,әділдік іздеген отбасы мен қоғам белсенділерінің назарында болды.

2025 жылдың наурыз айында Шерзаттың әкесі Қаржаубай Нұрымов адвокаттарынан бас тартқаны туралы ақпарат тарады,- деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

 

"Nazira Gold" қаржылық пирамидасының Шымкент қаласындағы қызметінің тоқтатылуы

Қазақстанда қаржылық пирамидалар мәселесі өзекті болып отыр. Олардың қызметі азаматтардың қаржылық жағдайына елеулі зиян келтіруде. Соңғы уақытта "Nazira Gold" деп аталатын қаржылық пирамидасының Шымкент қаласындағы қызметі тоқтатылды-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

«Азаттық радиосы» (Азат Еуропа/Азаттық радиосы, RFE/RL) — АҚШ үкіметі қаржыландыратын халықаралық коммерциялық емес хабар тарату ұйымы. Оның мақсаты — баспасөз бостандығы шектелген елдерде демократиялық құндылықтар мен институттарды алға жылжыту.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

2025 жылдың қаңтар айында Қазақстанда картоп бағасының күрт өсуі қоғамда үлкен алаңдаушылық туғызды. Бұл жағдайға байланысты үкімет бірқатар шаралар қабылдады, оның ішінде жауапты шенеуніктерге сөгіс жариялау да бар,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Маңғыстау облысы, Мұнайлы ауданына қарасты "Алинұр" балабақшасында "Наурыз келді, құт келді" атты, наурыз мерекесіне арналған кеш өтті,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Ақтөбеде есірткі заттарын дайындап, адам өлтірген тіс технигі тағы жаза арқалады. Бұл жолы ол түрме қызметкеріне пара ұсынды.

№2 Ақтөбе қалалық сотында сотталушы М. Сүйінғаринге қатысты іс қаралды. 33 жастағы сотталушыға Қылмыстық кодекстің «Пара беру» бабы бойынша айып тағылды.

Іс материалына сүйенсек М. Сүйінғарин №70 түзету мекемесінде отырып, лауазымды тұлғаға пара бермек болған.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Петропавлда құрылыс алаңында жүрген жұмысшы 20 метр биіктіктен құлап кетті.
Солтүстік Қазақстан облыстық полиция департаментінің мәліметінше,бұл оқиға Петропавлдағы құрылыс объектілерінің бірінде болған. Ер адам 20 метр биіктіктен құлап зардап шекті.

Полиция тау-кен немесе құрылыс жұмыстарын жүргiзу кезiнде қауiпсiздiк қағидаларын бұзу фактісі бойынша сотқа дейінгі тергеуді бастады.

Подробности
Категория: Проза

 

Қыстың қытымыр күні.

Таң бозыннан қу, тірлікпен күйбең қаққан, ауылдың іші.

Бірі сиырын сауса, біреуі қорадағы малға шөп суырып әлек.

Пештегі отты лаулатып, қою күрең шайдың ыссы бууын,үрлей ішіп,самай тершіп, рақаттанып отырғанда, үйге екі жігіт ағасы сау ете қалды.

Подробности
Категория: Бүгін

 

 

Астана қаласының мамандандырылған ауданаралық экономикалық соты Әділет департаментінің "Biz birgemiz Qazaqstan 2030" қоғамдық бірлестігін тарату туралы талабын қанағаттандырды-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

 Бұл бірлестік 2021 жылғы 11 қазанда 10 құрылтайшымен, оның ішінде Қайрат Перизаттың қатысуымен тіркелген болатын.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Солтүстік Қазақстан облысында 30 жастағы Константин Белопухов өз анасын аяусыз өлтіріп, қылмысын жасыру мақсатында үйді өртеген.

Алайда, сот-медициналық сараптама оның қылмыс жасаған кезде психикалық ауытқуы болғанын анықтап,оны қылмыстық жауапкершіліктен босатты-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Үш күн ішінде 30-дан астам қару жасырылған жер анықталды Ішкі істер министрлігі ел аумағында «Қару» жедел-профилактикалық іс-шарасын өткізді.

— Үш күн ішінде 30-дан астам қару жасырылған жер анықталып, 360 түрлі атыс қару, 12 граната және үш мыңнан астам оқ-дәрі тәркіленді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

2025 жылдың 7 наурызында Алматы халықаралық әуежайында орын алған оқиғаға байланысты құқық қорғау органдары күдіктіге қатысты үш бірдей қылмыстық іс қозғады-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Оқиғаның мән-жайы

67 жастағы ер адам әуежайдың тексеру аймағында қызметкердің шашынан ұстап, асхана пышағымен қорқытқан.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Маңғыстау облысында газдан улану салдарынан бірнеше қайғылы оқиға тіркелді. Соңғысы 2025 жылдың 2 наурызында Мұнайлы ауданына қарасты Басқұдық ауылында болды-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Бұл оқиғада бір отбасының жеті мүшесі, оның ішінде бесеуі кәмелетке толмаған балалар, газдан уланып қайтыс болды.

  1. Әсет Шопанов Ақтау қаласы әкімінің орынбасары болып тағайындалды
  2. 2024 жылы 20 мыңдай адам ел азаматтығынан бас тартты
  3. Наурыз мерекесіне байланысты елімізде қосымша әуе рейстері іске қосылады
  4. Елордада ер адамды атып кетті