2026 жылы Қазақстанда зейнетақы өседі

 

 el24.kz 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда зейнетақы мөлшері 10 пайызға артады. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі хабарлады.

Өсім барлық түрдегі зейнетақыға — базалық, жасына байланысты және жинақтаушы бөлікке қатысты болады.

Министрліктің мәліметінше, индексация нәтижесінде:

  • ең төменгі зейнетақы 104 645 теңгеге дейін,

  • ең жоғарысы 238 412 теңгеге дейін жетеді.

Базалық зейнетақының ең жоғарғы мөлшері де артады — 110%-дан 118%-ға дейін көтеріледі.

Қазіргі таңда зейнетке шығу жасы өзгеріссіз қалады: ерлер — 63 жас, әйелдер — 61 жас. Бұл норма 2028 жылға дейін күшінде болады.

Министрлік мәліметінше, зейнетақы жүйесін жетілдіру бағытында халықаралық тәжірибелер зерттеліп, қосымша ұсыныстар әзірленіп жатыр.

«2026 жылға арналған зейнетақы төлемдеріне жұмсалатын шығындар 2026–2028 жылдарға арналған республикалық бюджеттің жобасында қарастырылған. Қазір бұл жоба Мәжілісте талқылануда», – деп толықтырды министрлік.

Қымбатшылық пен төмен жалақы: Экономикалық талдау

 

el24.kz Қазіргі таңда көптеген отбасылар бағаның өсуі мен табыстың төмендігінен туындаған экономикалық қысымды сезінуде. Бұл құбылыс тек жеке проблема ғана емес, сонымен қатар ірі экономикалық факторлардың нәтижесі.
 
Еліміздегі қымбатшылықтың негізгі себептеріне тоқталайық.
 
Инфляцияның өсуі

 
Инфляция — тауарлар мен қызметтердің жалпы баға деңгейінің өсуі, ал ақшаның сатып алу қабілетінің төмендеуі. Бұл процеске бірнеше фактор әсер етеді:
 * Сыртқы экономикалық әсер: Әлемдік нарықтағы мұнай, азық-түлік және басқа да шикізат бағасының өсуі Қазақстан экономикасына тікелей әсер етеді. Біз көптеген тауарларды импорттаймыз, сондықтан шетелдегі бағаның өсуі бізде де бағаны көтереді.
 * Логистикалық қиындықтар: Пандемиядан кейін және геосаяси жағдайларға байланысты жеткізу тізбегіндегі бұзылыстар тауарлардың жеткізілуін қымбаттатып, олардың соңғы бағасына әсер етті.
 * Ішкі сұраныс: Егер халықтың қолындағы ақша көбейіп, өндіріс сол сұранысты қанағаттандыра алмаса, баға өседі. Кейбір жағдайда бюджеттік шығындардың өсуі де инфляцияға ықпал етеді.
Төмен жалақының себептері
Қымбатшылықпен қатар, жалақының баяу өсуі де негізгі мәселе. Бұл жағдайдың себептері:
 * Еңбек өнімділігінің төмендігі: Кейбір салаларда еңбек өнімділігінің төмен болуы қызметкерлердің жоғары жалақы алуына кедергі келтіреді. Себебі, жұмыс берушілер жұмыскерге оның өндірген құнынан артық жалақы төлей алмайды.
 * Жұмыс күшінің көптігі: Кейбір салаларда жұмысшылардың саны көп болғандықтан, жұмыс берушілер жалақыны өсіруге мәжбүр емес. Нарықтағы бәсекелестік төмен жалақы деңгейін сақтауға мүмкіндік береді.
 * Экономикалық құрылым: Қазақстан экономикасы шикізатқа бағытталғандықтан, өңдеу өнеркәсібі мен жоғары технологиялық секторлардың дамуы әлі де жеткіліксіз. Бұл салаларда жалақы әдетте жоғары болады.
 
Шешу жолдары:
Бұл күрделі мәселені шешу үшін жүйелі шаралар қажет.
 
* Инфляцияны тұрақтандыру: Ұлттық банк ақша-несие саясатын қатайтып, базалық мөлшерлемені көтеру арқылы инфляцияны тежеуі тиіс. Бұл халықтың қолындағы ақша мөлшерін азайтып, бағаны тұрақтандыруға көмектеседі.
 
 * Еңбек өнімділігін арттыру: Білім беру жүйесін жетілдіру, кәсіби біліктілікті арттыру курстарын ұйымдастыру және инновацияларды енгізу арқылы еңбек өнімділігін көтеру қажет. Бұл жалақының өсуіне негіз болады.
 
 * Экономиканы әртараптандыру: Тек шикізатқа тәуелділікті азайтып, өндіріс және жоғары технологиялық салаларды дамыту қажет. Бұл жаңа жұмыс орындарын ашып, халықтың табысын арттырады.
 
Қымбатшылық пен төмен жалақы — халықтың әл-ауқатына тікелей әсер ететін күрделі мәселе. Оны шешу үшін мемлекет пен қоғам болып бірігіп, экономиканы тұрақтандыру және халықтың табысын арттыруға бағытталған кешенді шараларды жүзеге асыру маңызды.


 
 
 

Зейнетақы жинақтарын стоматологиялық қызметке пайдалану уақытша тоқтатылды

 

el24.kz хабарлайды. Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаражатты (БЖЗҚ) стоматологиялық қызметке пайдалану мүмкіндігі 2025 жылғы 15 қыркүйектен бастап уақытша тоқтатылады. Бұл туралы ресми түрде «Отбасы банк» мәлімдеді.

Неге тоқтатылды?

Қаржылық мониторинг агенттігінің төрағасы Жанат Элимановтың айтуынша, тіс емдеу саласында заңсыздықтар анықталған. Атап айтқанда, жалған құжат рәсімдеу арқылы БЖЗҚ қаражатынан шамамен 200 миллиард теңге заңсыз шығарылған. Осы себепті мемлекет аталған бағыттағы өтінімдерді қабылдауды уақытша доғаруға шешім қабылдады.

Өтінімдерге қатысты не белгілі?

  • 15 қыркүйекке дейін берілген өтінімдер заңға сәйкес қаралып, өңделе береді.

  • 15 қыркүйектен кейін жаңа өтінім қабылдау тоқтайды.

  • Өтінім қабылдаудың қайта қашан басталатыны туралы қосымша хабарланатын болады.

Азаматтарға ескерту

Мамандар азаматтарға жалған стоматологиялық қызмет ұсынатын ұйымдардан сақ болуды ескертеді. Бұған дейін кейбір клиникалар қызмет көрсетпей-ақ, тек құжат рәсімдеп, зейнетақы қаражатын заңсыз иемденген жағдайлар тіркелген.

Зейнетақы жинақтарын емделуге пайдалану мүмкіндігі қоғамда үлкен сұранысқа ие болғанымен, бақылаудың әлсіздігінен теріс пайдалану орын алған. Ендігі мақсат — тәртіпті күшейту және шынайы медициналық қызметке қолжетімділікті қамтамасыз ету.

 

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Махаббат неге ұзаққа бармайды?

 

 el24.kz Әрбір қарым-қатынас басында ерекше сезім мен түсіністікке толы болады. Алайда уақыт өте келе сол жылулық жоғалып, ер адамның көңілі суып кететін сәттер кездеседі. Мұның себебі көбіне әйел адамның байқамай жіберетін ұсақ мінез-құлықтарында жатыр.

1. Артық сын мен ескерту

Ер адам өзін үнемі сын астында сезінсе, ішкі сенімін жоғалтады. Әйелінің қолдауын, жылы сөзін естудің орнына тек кемшілігін көрсе, оның махаббаты біртіндеп суый бастайды.

2. Басқамен салыстыру

“Басқа ерлер әйеліне сыйлық алып береді”, “көршінің күйеуі үй шаруасына көмектеседі” деген сияқты салыстырулар ер адамның намысына тиеді. Ол өзін бағаланбаған, қажетсіз адам ретінде сезінуі мүмкін.

3. Суықтық пен немқұрайдылық

Махаббат тек сөзбен емес, жылы қарым-қатынас арқылы да сақталады. Егер әйел адам салқын, сезімсіз болып кетсе, ер адам өзін алыстатып, үнсіздікке көшеді.

4. Сенімсіздік пен бақылау

Телефонды тексеру, артық сұрақ қою, себепсіз қызғаныш – ер адамды шаршатады. Ол өзін сенімсіз ортада жүргендей сезінеді. Ал сенім жоғалған жерде махаббаттың ұзақ сақталуы қиын.

5. Рақмет айтпау және бағаламау

Күнделікті ұсақ істерге ризашылық білдірмеу – үлкен салқындық тудырады. “Рақмет” деген қарапайым сөздің өзі қарым-қатынасқа жылулық қосады.

Махаббат – үлкен күшті сезім. Бірақ оны сақтау үшін екеуінің де ниеті мен түсіністігі қажет. Ер адам өзін құрметтелген, бағаланған, сенім артылған адам ретінде сезінсе, ол ешқашан алыстамайды.

Маңғыстауда тағы бір әскери қызметкер  бензинге уланып қаза тапты

 

el24.kz Маңғыстау облысында мерзімді әскери қызмет атқарып жүрген сарбаз жанармай буынан улану салдарынан көз жұмды. Қайғылы оқиға 2025 жылдың 6 қазанында шекаралық бөлімшеде болған.

 

Оқиға қалай болған?

Алдын ала дерек бойынша, оқиға «Үстірт» шекара бекетінде тіркелген. Сағат шамамен 21:10 кезінде бөлімше бастығы капитан Асу К. сарбаз Еркебұлан Сағындыққа дизель генераторының радиаторын жуу үшін бензин алу жөнінде тапсырма берген.

Сарбаз жанармай сақтау орнына кіргеннен кейін біраз уақыттан соң есінен танып қалған. 21:20 шамасында бөлімнің электрик-дизелисі оның жатқан жерін тауып, алғашқы медициналық көмек көрсетуге тырысқан. Алайда барлық шаралар нәтиже бермей, сарбаз оқиға орнында көз жұмған.

Тергеу басталды

Қайғылы жағдайға байланысты Ақтау гарнизонының әскери полициясы ҚР Қылмыстық кодексінің 453-бабы – «Қызметтік міндеттерге салғырт қарау» – бойынша қылмыстық іс қозғаған.

Қазіргі уақытта тергеу амалдары жүріп жатыр. Қайғылы оқиғаға байланысты жауапты тұлғалардың әрекетіне баға берілмек.

Марқұм туралы мәлімет

Қаза болған сарбаз Еркебұлан Сағындық 2005 жылы Қызылорда қаласында дүниеге келген. 2025 жылдың көктемінде әскери қызметке шақырылған.

Ол Маңғыстау облысындағы шекара бөлімшесінде қызмет атқарып жүрген болатын.

Қауіпсіздік талаптары күшейтіле ме?

Бұл жағдай әскери бөлімдерде қауіпсіздік техникасын сақтау мәселесіне қатысты сұрақтар туғызды. Сарапшылардың пікірінше, жанармай және химиялық заттармен жұмыс істейтін сарбаздар арнайы нұсқаулықтар мен қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауы тиіс.

Әскери бөлімдерде мұндай жағдайлардың қайталанбауы үшін жан-жақты тексеріс жүргізу және қызметкерлердің жауапкершілігін арттыру қажеттігі айтылуда.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

Қазақстанда қыркүйек айында қазақстан-қытай бірлескен ірі музыкалық жобаның түсірілімдері басталады. Әнші Димаш Құдайберген бұл жобада атқарушы продюсер ретінде қатыспақ,-деп жазады el24.kz тілшісі, Dimashnews.com сайтына сілтеме жасап.

Түсірілімдер 8 қыркүйектен 29 қыркүйекке дейін төрт қалада — Түркістан, Алматы, Ақтау және Астанада жүргізіледі.

Подробности
Категория: Сырласу

 

el24.kz Махаббат – ең тәтті әрі ең күрделі сезімдердің бірі. Көп жағдайда адамдар бір-бірін жақсы көріп тұрып та түсінісе алмайды. Себебі әркімнің сезімді жеткізу, қамқорлық білдіру тәсілі әртүрлі.

Подробности
Категория: Тылсым дүние

 

el24.kz Әлем мұхиттарының тереңінде тіршілік ететін ерекше жаратылыс иесі бар. Ол – ұзын, жалпақ, қылышқа немесе лентаға ұқсайтын қылыш балық.

Халық арасында оны «зеркальная рыба», «теңіздің айдаһары» деп те атайды. Денесі айнадай жылтырап, 5-10 метрге дейін созылатын бұл балық көбіне 200–1000 метр тереңдікте өмір сүреді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

 Алматы әуежайында болған оқыс жағдайға қатысты тергеу жүріп жатыр-деп хабарлайды  el24.kz тілшісі, КТК телеарнасына сілтеме жасап. Ұшаққа кешіккен азамат әуежайдың Т-1 ішкі рейстер терминалында үстіне бензин құйып өзін өртеп жібермек болған.Күзетшілер отты сөндіріп үлгерді. Ол жедел жәрдеммен №4 клиникалық ауруханаға жеткізілген.

Подробности
Категория: Бүгін

 

el24.kz 8 қыркүйекте Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына жолдау жасайды. Бұл — мемлекет басшысының сегізінші жолдауы.

Подробности
Категория: Тылсым дүние

 

 el24.kz Адам баласы тек тәннен ғана тұрмайды, оны қоршап тұрған ерекше энергия өрісі бар деп сенеді халық арасында. Бұл құбылысты көпшілік аура немесе биоөріс деп атайды. Ғалымдар да, эзотерика өкілдері де осы тақырыпқа түрлі көзқарас білдіріп келеді.

Подробности
Категория: Тылсым дүние

 

 

 el24.kz Шығыс медицинасы мен рухани тәжірибелерде адамның денсаулығы мен эмоциялық жағдайы тікелей оның ішкі қуаттарының тепе-теңдігіне байланысты екендігі айтылады.

Қуат көздері, яғни чакралар, адам ағзасының энергетикалық жүйесінің негізін құрайды. Әрбір чакра өзіндік маңызға ие және белгілі бір ағза жүйесіне жауап береді. Егер осы қуат көздері арасында теңгерімсіздік немесе бөгелу орын алса, адам түрлі физикалық және психологиялық мәселелерге тап болуы мүмкін.

Подробности
Категория: Елең еткізер

                        tengrinews.kz фотосы

 el24.kz  Астана қаласында Шерзат Болаттың қайтыс болуына қатысты аппеляциялық сот отырысы өтіп, алғашқы сот шешімі өзгеріссіз қалды. 

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

el24.kz Астана қаласында құқық қорғау органдары мен кеден қызметі бірлесіп, қалада заңсыз вейб өнімдерін саудалаған бес қойманы анықтады. 

Арнайы рейд барысында тәркіленген вейб құрылғылары мен сұйықтықтардың жалпы құны 6 миллиард теңгеден астам соманы құрады.

Подробности
Категория: Проза

 

    Роза Мұқанова

Сүзіліп, жанары төңіректі жұтып қоярдай емініп қарады. Көзі – мойылдай қою қара, шертіп қалсаң, жарылып кететіндей мөп-мөлдір. Күздің қарасуық таңында жапырақ бетіне қонатын дәл осындай мөлдіреген шық болушы еді.

Тәңірі жаратқанның бәрі сұлу, бірақ Бағира сұлулықтың үлгісіндей. Керіліп маңына көз салғанда жанындағыларды емес, аулақтағыны көре алатын.

Подробности
Категория: Бүгін

 

el24.kz  Қазақстанда 2025 жылдың 1 қыркүйегінен бастап әкімшілік құқық бұзушылықтар үшін айыппұлдың орнына қоғамдық жұмыс тағайындау тәжірибесі енгізіледі. Бұл өзгеріс қайталанатын және қоғамдық тәртіпке елеулі зиян келтіретін құқық бұзушылықтарға қатысты қолданылады.

Подробности
Категория: Бүгін

 

 el24.kz Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев жасанды интеллектіні дамытуға қатысты негізгі шешімдер мен ұсыныстарды әзірлеуді мемлекеттік органдарға тапсырды. Бұл туралы КТК арнасы хабарлады.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

 el24.kz Ақтөбеде теміржол вокзалында жантүршігерлік қылмыс орын алды. 11 тамыз күні таңғы сағат шамамен 05:00-де перронда пойыз бастығына белгісіз ер адам шабуыл жасап, бірнеше рет пышақ сұққан.

Подробности
Категория: Бүгін

 

 

el24.kz Соңғы уақытта ұялы байланыс пен интернет тарифтерінің өсуі халық арасында жиі талқылануда. Бұл өзгеріс ресми органдар мен байланыс операторларының да назарында.

  1. Киелі жерге барғанда тілегің орындала ма?
  2. Университет бітіргендер неге жұмыс таппай жүр?
  3. Ақтөбеде ақша бопсалаған күдікті топ ұсталды
  4. Алматыда студенттерді жатақханамен қамтамасыз етуге арналған Ахуал орталығы ашылды