Қазақстанда азық-түлік бағасы қымбаттауда: негізгі себептер мен салдары

 

 el24.kz Қазақстанда 2025 жылы азық-түлік инфляциясы жылдық есеппен 11–12% шамасында тіркелді. Бағаның көтерілуі халықтың күнделікті шығынына тікелей әсер етіп отыр.

Бағаның өсу себептері:

  • Импортқа тәуелділік. Кейбір азық-түлік түрлері шетелден тасымалданады, валюта бағамының көтерілуі бағаға бірден әсер етеді.
  • Өндіріс шығындарының артуы. Энергия, жанар-жағармай, логистика мен сақтау құны өскен.
  • Ауа райы мен өнім көлемінің азаюы. Әсіресе көкөніс пен жеміс бағасы маусымдық тәуелділікке байланысты құбылып отыр.
  • Инфляциялық қысым. Нарықтағы жалпы инфляция мен күтілімдер бағаны одан әрі көтеруде.

Салдары:

  • Халықтың сатып алу қабілеті төмендеп, табысы азық-түлікке көбірек жұмсалуда.
  • Әлеуметтік осал топтар үшін қысым күшейді.
  • Нарықта тұрақсыздық сақталуда.

Мамандар не ұсынады?

  • Ішкі өндірісті ұлғайтып, импортқа тәуелділікті азайту;
  • Логистика мен сақтау инфрақұрылымын жақсарту;
  • Баға тұрақтылығын бақылау және нақты әлеуметтік қолдау шараларын күшейту.

Қорытынды:
Азық-түлік бағасының өсуі елдегі негізгі экономикалық мәселелердің біріне айналды. Сарапшылардың пікірінше, бағаны тұрақтандыру үшін жүйелі шаралар қажет, әйтпесе инфляциялық қысым жалғаса беруі мүмкін.

Қазақстанда АИ-92 бензині мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий енгізілді

 

  el24.kz 2025 жылдың 16 қазанынан бастап Қазақстан Үкіметі АИ-92 маркалы бензин мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий жариялады. Бұл шешім елдегі баға тұрақтылығын сақтау және инфляцияны тежеу мақсатында қабылданды.

Энергетика министрлігі мен Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне өңірлерде жанармай бағасын бақылау және заңсыз баға өсіміне жол бермеу тапсырылды. Сонымен қатар, ішкі нарықты үздіксіз отынмен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.

 Мораторий не үшін енгізілді

Үкіметтің ресми түсіндіруінше, бұл шешім инфляцияны төмендету және халықтың әлеуметтік жағдайын қорғау үшін қабылданған.

Соңғы айларда мұнай мен отын бағасының әлемдік нарықта құбылуы ішкі нарыққа да әсер ете бастаған. Сондықтан мемлекет бағаның негізсіз өсуіне уақытша шектеу қоюды жөн көрді.

Мораторий тек АИ-92 маркалы бензин мен дизельге қатысты, өйткені бұл екі отын түрі халық арасында ең кең қолданылатын және стратегиялық маңызы бар өнімдер қатарына жатады.

 

  

 

Күйеуім құмар ойынның тұзағында...

 

  el24.kz Алматыдағы “Северное кольцо” жақтағы трассада такси ұстап тұрғанмын. Қапшағайға сол жерден кеткен ыңғайлы. Бір көлік келіп тоқтады.

Күйеуіммен осылай танысқан едім. Одан кейінгісі ертегідегідей. Күн сайын телефонға хабарламалар, гүл сыйлау, жұмыстан күтіп алу, кино, махаббат… Үш айдан соң үйлендік.

Бір қызымыз бар. Оның негізгі жұмысы да бар, қала сыртында қосымша мал шаруашылығымен де айналысады. Жағдайымыз жаман емес еді. Осылайша ойнап-күліп 3 жыл өтті.

Күйеуімнің табысы азая бастады. Кейіннен ақша мүлдем бермейтін болды, мінезі де шарт-шұрт болды. Үйге келеді де, жатып ұйықтайды. Не дұрыс тамақ ішпейді. Бірде менің телефоныма бір кісі хабарласып, “Серік маған қарыз, екі ай бұрын қайтарам деген”,- деп ақшасын сұрады. Өзімнің бар ақшамды бердім. Бірақ ондай қоңыраулар көбейе бастады. Анаған он мың, мынаған қырық мың беремін деп, үйде ақша тұрмайтын болды. Серік малының бәрін сатып тауысыпты. Менің астымдағы көлікті де сатып жібергенін білдім. Бір апта бұрын жөндетемін деп әкеткен, содан бері “СТО-да” деген болатын.

Серікпен сөйлестім ақыры. Соңғы жарты жыл бойы казинода ойнайды екен.

Мен ашуланып, соңында жылап-сықтап, әйтеуір Серік әбден жалынып, ойнамаймын деп ант-су ішті.

Бірақ уәдесінде тұра алмады. Құмар ойын ақыры оның түбіне жетті. Бір күні басымыздағы баспанамызды тіккен екен.

Екі ай болды пәтер жалдап тұрамыз. Екі көлігіміз, пәтеріміз, мал-жайымыз бәрі кетті, тып-типыл, жұрдаймыз. Басына салғанға адам көндігеді. Бұл жағдайға да үйрендік. Әйтеуір менің жұмысым бар.

Серікте талма ауру пайда болды. Қатты күйзелістен, жүйкесі сыр бергеннен адамның сырқаттары асқынады, дейді дәрігерлер. Жүре пайда болған эпилепсия деген диагноз қойылды. Басында аптасына бір құлайтын.

Отырып-отырып “мен кеттім” деп айтып үлгереді де, жалп етіп, аяқ-қолы тартылып қалады.

Сүйген адамыңның, тірегің мен қамқоршың болған ер-азаматтың көз алдыңда осылайша дәрменсіз күйде жатқаны жаныма қатты бататын. Талмасы аяқталғанша жылап, не істерімді білмей дал болатынмын.

Апармаған дәрігер, бармаған емші қалмады. Дәрінің күшімен талмасы айына бір-екі рет қана болатын болды. Бірақ ол жұмысқа орналаспады. Көлік болмаса, жұмыс істемеймін, таксоват етемін деп шықты. Үйде жатып, тұрған ұсақ-түйек ақшаларды ұрлайтын болды.

Бір сөзбен айтқанда құмар ойынын тастай алмады, ойын автоматтарына барады.

Осындай ырың-жырыңмен екі жыл өтті.

“Қоямын, енді ойнамаймын”, деп уәдесін айтса, күлкім келеді, шынын айтқанда.

Оның әркімге бір қарызын жауып, елден сөз естіп, өзімнің де жүйкемнен жүйке қалмады.

Анам да маған жаны ашып “екі жыл құтқаруға тырыстың, көмектескің келді, енді өзіңе қарасаңшы, әбден бақытсыз қылды сені, балаға обал, таста оны”, — деп шарт қойды.

Ойлана келе, жұмысым Алматыда болғандықтан пәтерді қаладан бірақ жалдадым. Қазір анаммен және қызыммен тұрамын. Анам да оған қайтып барсаң кешірмеймін дейді.

Кеңес беріңіздерші не істесем болады? Мен оны әлі жақсы көремін ғой. Осындай сырқаты бар адамды тастап кеткенім дұрыс па? Әлде, мен оны өмір бойы қарауым қажет пе?

Өмір сүріп келіп, сырқаттанған кезінде тастап кеткенім дұрыс па?

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Астанада 59 жастағы әйел отадан кейін көз жұмды

 

   el24.kz Астанада 59 жастағы әйелге жасалған мұрын пердесін түзету отасынан кейін пациент көз жұмды. Бұл туралы ақпаратты Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитеті растады.

Оқиға 2025 жылдың 3 маусымында болған. Пациентке мұрынның тыныс жолын жақсарту мақсатында септоринопластика жасалған. Отадан кейін әйел есін жимай, қайтыс болғаны хабарланды.

Тексеру нәтижесі

Комитет жүргізген жоспардан тыс тексеру кезінде клиниканың ота жасалған сәтте бірқатар қызмет түрлеріне лицензиясы болмағаны анықталды. Атап айтқанда, медициналық ұйымның:

  • пластикалық хирургия,

  • анестезиология және реаниматология,

  • нейрохирургия,

  • ересектерге стационарлық көмек көрсету

бағыттары бойынша лицензиясы болмаған.

Айта кетейік, клиника лицензияны тек 17 маусымда, яғни науқас көз жұмғаннан кейін ғана алған. Тексеру қорытындысы бойынша 28 тамызда медициналық ұйымның лицензиясының күші тоқтатылды. Материалдар Астана қалалық Полиция департаментіне процессуалдық шешім қабылдау үшін жолданды.

Бұған дейінгі оқиға

Бұл клиника аты-жөні аталмаған басқа пациентке жасалған мұрынға отадан кейін оның ұзақ уақыт комаға түсу жағдайымен де байланыстырылып отыр. Аталған эпизод бойынша тергеу жұмыстары жүріп жатыр.

Ресми органдардың ұстанымы

Қазіргі таңда пациенттің өліміне қатысты сот-медициналық сараптама тағайындалған. Іс құзырлы органдардың бақылауында.

ІІМ басшысы: алкоголь тек арнайы дүкендерде сатылуы тиіс

 

  Қазақстан Ішкі істер министрі Ержан Саденов алкоголь өнімдерін тек мамандандырылған дүкендерде сатуды ұсынды,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Министрдің айтуынша, елде мас күйінде жасалатын қылмыстар азаймай отыр. Жыл сайын шамамен 10 мың қылмыс, оның ішінде 1,400-ден астамы ойын-сауық орындарында тіркеледі.

Сондықтан ІІМ мынадай шектеулер енгізуді қарастыруда:

  • алкоголь тек арнайы лицензиясы бар дүкендерде сатылуы;
  • түнгі уақытта сату шектелуі;
  • үйге жеткізу және онлайн-сатуға толық тыйым салу.

Ержан Саденовтың сөзінше, бұл шара толық тыйым емес, тек реттеу және қоғамдық қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.

«Түнге дейін ішіп отыру – дұрыс емес. Алкоголь тек белгілі уақытта және арнайы орындарда сатылуы керек», — деді министр.

Қазір бұл ұсыныс талқылау кезеңінде. Сарапшылар оның тиімділігі мен ықтимал салдарын қарастырып жатыр.

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

el24.kz Бүгінде қымбатшылық халықтың басты мәселесіне айналды. Дүкендегі азық-түліктің бағасы күн сайын өсіп, коммуналдық төлемдер де қалтаға салмақ түсіруде.

Осындай жағдайда әр отбасының алдында «қаражатты қалай тиімді жұмсауға болады?» деген сұрақ туындайды.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

el24.kz Египеттің Қызыл теңіз жағалауындағы танымал курорттарда туристердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында бірқатар қонақүйлердің жағажайлары уақытша жабылды.

Хургада мен Макади аймақтарында орналасқан шамамен 10 отелдің аумағында шомылуға тыйым салынған.

Подробности
Категория: Тылсым дүние

 

el24.kz Адам баласы ақылмен шешім қабылдайды деп ойлаймыз. Бірақ өмірдің талай сәтінде дәл ақыл емес, жүрекке сыймайтын бір ішкі сезім бізді дұрыс жолға бастап отырғанын байқаймыз. Ол – интуиция.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Қазақстандықтардың есепшоттарына кибершабуыл жасаған күдікті ұсталды, - деп хабарлайды el24.kz  тілішісі Polisia.kz.ке сілтеме жасап.

Жетісу облысында полиция  қызметкерлері облыстық прокуратурамен бірлесіп киберқылмыстың алдын алу бағытындағы жұмыстарын күшейтуде.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

el24.kz хабарлайды. Қазақстанда Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорындағы қаражатты (БЖЗҚ) стоматологиялық қызметке пайдалану мүмкіндігі 2025 жылғы 15 қыркүйектен бастап уақытша тоқтатылады. Бұл туралы ресми түрде «Отбасы банк» мәлімдеді.

Подробности
Категория: Бүгін

 

el24.kz 7–8 қыркүйек түнінде әлем жұртшылығы сирек кездесетін табиғи құбылыстың куәсі болды – Айдың толық тұтылуы. Бұл кезде Ай Жердің көлеңкесіне толығымен еніп, аспанда қып-қызыл түске боялды. Халық арасында мұндай көрініс ежелден «қанды Ай» деп аталған.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

el24.kz Ыстамбұл қаласында әлеуметтік-экономикалық қиындықтарға қарсы тұрғындардың жаппай наразылық акциясы өтті. Бұл туралы түрік БАҚ-тары мен халықаралық агенттіктер хабарлады.

Ресми деректерге сәйкес, акцияға жүздеген адам қатысып, олар үкіметтен инфляцияны тежеу, бағаны тұрақтандыру және жұмыссыздықпен күресу шараларын күшейтуді талап етті.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Қазақстанда құмар ойынға тәуелділік – күн сайын мыңдаған адамның тағдырын тәлкекке түсіріп отырған әлеуметтік дерт. Ойынның шырмауына түскендер тек қаржысынан ғана емес, отбасынан, денсаулығынан, кейде тіпті өмірінен айрылуда. el24.kz тілшісі осы орайда сараптама жүргізіп, зерттеу жасады.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Ниқаб пен паранжа кигендерге кейбір сауда орталығына кіруге тыйым салынды. Тіпті кіреберіске арнайы жапсы

Бұл талап құқықты шектеу емес деп санайдрмалар да іліне бастаған- деп хабарлайды el24.kz  тілшісі КТК телеарнасына сілтеме жасап.ы сенаторлар. Керісінше, заңды әрі қауіпсіздік талаптарына толық сәйкес деп отыр.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

Қазақстанда қыркүйек айында қазақстан-қытай бірлескен ірі музыкалық жобаның түсірілімдері басталады. Әнші Димаш Құдайберген бұл жобада атқарушы продюсер ретінде қатыспақ,-деп жазады el24.kz тілшісі, Dimashnews.com сайтына сілтеме жасап.

Түсірілімдер 8 қыркүйектен 29 қыркүйекке дейін төрт қалада — Түркістан, Алматы, Ақтау және Астанада жүргізіледі.

Подробности
Категория: Сырласу

 

el24.kz Махаббат – ең тәтті әрі ең күрделі сезімдердің бірі. Көп жағдайда адамдар бір-бірін жақсы көріп тұрып та түсінісе алмайды. Себебі әркімнің сезімді жеткізу, қамқорлық білдіру тәсілі әртүрлі.

Подробности
Категория: Тылсым дүние

 

el24.kz Әлем мұхиттарының тереңінде тіршілік ететін ерекше жаратылыс иесі бар. Ол – ұзын, жалпақ, қылышқа немесе лентаға ұқсайтын қылыш балық.

Халық арасында оны «зеркальная рыба», «теңіздің айдаһары» деп те атайды. Денесі айнадай жылтырап, 5-10 метрге дейін созылатын бұл балық көбіне 200–1000 метр тереңдікте өмір сүреді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

 Алматы әуежайында болған оқыс жағдайға қатысты тергеу жүріп жатыр-деп хабарлайды  el24.kz тілшісі, КТК телеарнасына сілтеме жасап. Ұшаққа кешіккен азамат әуежайдың Т-1 ішкі рейстер терминалында үстіне бензин құйып өзін өртеп жібермек болған.Күзетшілер отты сөндіріп үлгерді. Ол жедел жәрдеммен №4 клиникалық ауруханаға жеткізілген.

Подробности
Категория: Бүгін

 

el24.kz 8 қыркүйекте Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына жолдау жасайды. Бұл — мемлекет басшысының сегізінші жолдауы.

  1. Адамның биоөрісі: көзге көрінбейтін энергия қабаты
  2. Адамның 7 қуат көзі (чакралары): әрқайсысының маңызы мен ағзаға әсері
  3. Шерзат Болат ісі бойынша аппеляциялық сот өтті. Сот шешімі өзгеріссіз қалды
  4. Астанада астыртын вейб саудасын қыздырған бес қойма анықталды