Ләззат Ахметова

«Сынық ыдыстан ас ішпе» дегенді естіген боларсыз. Оны кейбіреулер «қазақтың бітпейтін ырымына» балайтыны жасырын емес. Шындығында, ата-бабамыздың қайсыбір ырым-тыйымы болмасын, бекер шықпаған. Астарына үңілер жан болса, әрбірінде үлкен тәрбиелік мән жатыр.
Сынық ыдысты ұстамау, одан ас ішпеу жайында есімде мына бір оқиға мәңгі қалып қойыпты. Бала күнімдегі сәт…
Таңертең біздің үйде кәдімгідей қарбалас болады. Әсіресе таңғы көрініс тіптен бөлек әңгіме. Кімге қарасаң бәрі асығыс. Біреуі жуынуға немесе әжетханаға кезек күтуге шыдамай тоңқылдап жүреді, ендігі біреуі түнде жиналмай қалған кітап-дәптерін түгелдеп жатады.

Бабамыз Мөңке бидің қонаққа қатысты мына теңеулері есіңізде ме? Бірде, Мөңке биді көруге құмар болған бір жігіт, ол кісіні үйіне іздеп келген екен. Есіктен кірген жігітке Мөңке: – Түлкім, жоғары шық, – дейді. 

Шай келеді. Бір аяқ шай ішкен кезде, Мөңке: – Сыншым, сөйле, – дейді. Жігіт түсінбей отыра береді.

Ғұлама Мужаһит:  «Қадір түні – тағдыр түні.  Оның бұлай аталуының себебі, Алла тағала бұл түні келесі жылғы Қадір түніне дейін кімнің ажалы жететінін, кімге қанша  ризық-несібе бөлінетінін, тағы басқа үкімдерді белгілейді. Содан соң барлығын төрт періштеге: Жәбірәйіл, Исрафиль, Микәйіл және Өлім періштесіне тапсырады», ‒ деген.

Ал, Абдуллаһ Ибн Аббас (Алла әкесі екеуінен разы болсын): «Сол түні кітаптың анасынан, яғни Ләухул Махфуздан бір жылдың ішінде кімге қанша ризық бөлінетіні, қашан қанша жаңбыр жауатыны, кімнің дүниеге келетіні, кімнің дүние салатыны, кімнің қажылыққа баратыны да жазылады», ‒ деген. Яғни, бұл – тілектер қабыл болатын түн. Әрине, әр адамның жүрек төрінде орындалмай жүрген арманы, қажеттіліктері бар. Алла Тағала тілектерді әр адамның өз тілінде де естиді. Дегенмен, Құран мен сүннетте келетін дұғалардың қабыл болу мүмкіндігі жоғары болғандықтан ең таңдаулы дұғаларды топтастырдық. Қағазға шығарып, Рамазанның соңғы түндерін дұға жасаумен өткізуге қалай қарайсыз?

Қазақ есепшілері адам баласының 100 жасын бір ғасыр ғұмыр деп есептейді.

Осы 100 жастың 50 жасын "ұйқылы өмір" немесе "барзақ ғұмыр", қалған 50 жасын "ояу тірлік" немесе "саналы ғұмыр" деп есептейді. Ал ояу тірліктің 15 жасын ойнақтаған балалық, 75-тен асқанын жер таянған кәрілік, сонда ортасында "қамшының сабындай қысқа ғұмыр" деп есептейтіні содан.

Мұхаммед Пайғамбарымыздың  (с.а.у.) әр сүннеті біз үшін өте маңызды. Сүннет -бұл барлығымыз үшін өмірді пайдалы әрі жақсы өткізуде керемет нұсқаулық болмақ.

Алла елшісінің (с.ғ.с) өзі: «Кімде-кім менің сүннетімді жаңғыртса, сол мені жақсы көреді. Ал, мені жақсы көрген жан Жұмақта менімен бірге болады», –деген. Осы мақалада біз Алла елшсінің (с.ғ.с)  күнделікті өмірге қажетті 10 сүннетіне тоқталмақпыз.