Елімізде коучтар мен жалған психологтарға шектеу қойылмақ

 

     el24.kz Соңғы жылдары ел ішінде өзін «коуч», «психолог», «мотивациялық спикер» деп таныстыратындардың қатары күрт көбейді. Әлеуметтік желілер мен түрлі тренинг залдарында «сәттілікке жетудің сырын» үйретіп, «бай болудың жолын» сатқан мамандар (немесе өзін солай атағандар) бүгінде қоғамда үлкен пікірталас тудырып отыр.

Алайда бұл салада нақты бақылаудың болмауы, лицензиясыз қызмет көрсетушілердің көбеюі көп азаматтың қалтасын қағып, психологиялық тұрғыдан да зардап шегуіне себеп болып жүргені жасырын емес.

Осыған байланысты Сенат депутаты Амангелді Есбай коуч-психологтардың қызметін қатаң тексеріп, лицензиясы бар мамандарды ғана заңды түрде жұмыс істеуге жіберу қажеттігін көтерді.

«Елімізде психолог атанып жүргендердің көбі арнайы білім алмаған, тіпті кейбірі қысқа мерзімді онлайн курстардан өткен. Бұл – қоғам үшін қауіпті. Себебі адамның жан дүниесіне араласу – жауапты іс. Сондықтан лицензиясы жоқ коучтар мен жалған психологтарға майшам алып түсу керек», – деді сенатор.

Мамандардың айтуынша, соңғы жылдары әлеуметтік желілердегі «коуч» тренингтерге қатысып, психологиялық дағдарысқа ұшырағандар саны көбейген. Олардың кейбірі қаржысын жоғалтса, енді бірі жалған уәделерге сеніп, өмірлік шешімдер қабылдаған.

Психология – нақты ғылыми білім мен тәжірибе талап ететін сала. Ал коучинг – бағыт-бағдар берудің заманауи түрі болғанымен, оны да кәсіби дайындықсыз жүргізу адам тағдырына теріс әсер етуі мүмкін.

Қазір Сенатта осы мәселе бойынша заңнамалық түзетулер қаралып жатыр. Егер ұсыныстар қабылданса, болашақта коуч-психологтар міндетті лицензия алуы тиіс болады. Бұл – бір жағынан халықты қорғайтын, екінші жағынан саладағы әділ бәсекені қалыптастыратын қадам болмақ.

Қазақстанда АИ-92 бензині мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий енгізілді

 

  el24.kz 2025 жылдың 16 қазанынан бастап Қазақстан Үкіметі АИ-92 маркалы бензин мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий жариялады. Бұл шешім елдегі баға тұрақтылығын сақтау және инфляцияны тежеу мақсатында қабылданды.

Энергетика министрлігі мен Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне өңірлерде жанармай бағасын бақылау және заңсыз баға өсіміне жол бермеу тапсырылды. Сонымен қатар, ішкі нарықты үздіксіз отынмен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.

 Мораторий не үшін енгізілді

Үкіметтің ресми түсіндіруінше, бұл шешім инфляцияны төмендету және халықтың әлеуметтік жағдайын қорғау үшін қабылданған.

Соңғы айларда мұнай мен отын бағасының әлемдік нарықта құбылуы ішкі нарыққа да әсер ете бастаған. Сондықтан мемлекет бағаның негізсіз өсуіне уақытша шектеу қоюды жөн көрді.

Мораторий тек АИ-92 маркалы бензин мен дизельге қатысты, өйткені бұл екі отын түрі халық арасында ең кең қолданылатын және стратегиялық маңызы бар өнімдер қатарына жатады.

 

  

 

Оқушы сабақта телефон қолданса – айыппұлды ата-анасы төлейді

 

   el24.kz Оқу-ағарту министрлігі сабақ үстінде ұялы телефон пайдалануға тыйым салынатынын тағы да еске салды. Егер оқушы сабақ кезінде телефонды пайдаланып, мектептің ішкі тәртіп ережесін бұзса, жауапкершілік оның ата-анасына жүктеледі.

Министрліктің мәліметінше, айыппұл мөлшері шамамен 20 мың теңге. Бұл – Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодекстің 127-бабы бойынша, кәмелетке толмаған баланың мінез-құлқына дұрыс бақылау жасамаған ата-аналарға салынатын жаза түрі.

«Мектептерде ұялы телефонды сабақ кезінде пайдалануға тыйым салынған. Бұл талап оқу үдерісінің сапасын арттыру, балалардың зейінін шоғырландыру және киберқауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында енгізілген. Дегенмен, әзірге ата-аналарға айыппұл салынған жағдай тіркелген жоқ», – делінген министрліктің хабарламасында.

Мамандардың айтуынша, сабақ кезінде телефон пайдалану – баланың оқу үлгеріміне, есте сақтау қабілетіне және тәртіп мәдениетіне кері әсер етеді. Сонымен қатар, интернетке еркін қолжетімділік балаларды әлеуметтік желілер мен ойындарға тәуелді етуі мүмкін.

Бүгінде көптеген мектептерде оқушылар сабаққа кірер алдында ұялы телефондарын арнайы қорапшаға қалдырып, сабақ соңында ғана қайта алады. Мұндай тәжірибе әлемнің көптеген елдерінде кеңінен қолданылады.

Оқу-ағарту министрлігі ата-аналарға балаларына телефонды тек қажетті сәттерде, яғни сабақтан тыс уақытта пайдалануға үйрету қажеттігін еске салды.

Қазақстанда көлік әкелуге жаңа шектеулер енгізілді

 

  el24.kz 20 қазаннан бастап Қазақстанда жеке пайдалану мақсатында көлік құралдарын сырттан әкелуге қатысты жаңа шектеулер күшіне енеді. Бұл өзгерістер Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің (ЕЭК) 2025 жылғы 23 мамырдағы №45 шешіміне сәйкес қабылданған.

Жаңа талаптарға сай, енді елге тек ЕЭК коллегиясының 2017 жылғы 30 маусымдағы №74 шешімімен бекітілген тізімге енгізілген көлік түрлерін ғана әкелуге рұқсат беріледі.

Шектеулер жеңіл автокөліктерге (медициналық арнайы көліктерден басқа), сондай-ақ квадроциклдерге, қарда жүретін көліктерге, жолсыз жерлерге арналған техникаларға, мотоциклдерге, мотороллерлер мен мопедтерге қатысты. Сонымен қатар, 12 орынға дейінгі автобустар мен жалпы салмағы 5 тоннаға дейінгі жүк көліктері де белгілі СЭҚ ТН кодтары бойынша аталған тізімге енгізілген.

Барлық әкелінетін көлік құралдары «Доңғалақты көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы» техникалық регламентке сай болуы қажет. Бұл талапқа сәйкестікті растайтын басты құжат – көлік құралының конструкциясының қауіпсіздігі туралы куәлік (СБКТС) болып саналады.

Егер бұл құжат болмаса, жеке тұлғалар көлікті кедендік рәсімдеуден өткізе алмайды, электрондық паспорт (ЭПТС) ала алмайды, утилизациялық алымды төлей алмайды және ең бастысы — көлікті тіркеуге қоя алмайды.

Осылайша, бекітілген тізімге кірмейтін кез келген автокөлікті Қазақстан аумағына әкелу мүлде мүмкін болмайды. Мұндай көліктерге қатысты рәсімдеу, кедендік тазарту және тіркеу жүргізілмейді.

Мамандардың айтуынша, бұл өзгерістер Еуразиялық экономикалық одақ елдері арасындағы техникалық талаптарды біріздендіруге және сертификаты жоқ көліктердің импортын шектеуге бағытталған.

Астанадағы LRT жүйесіне 11 мамандық бойынша жұмысшылар қажет

 

  el24.kz Астанада жеңіл рельсті көлік (LRT) жүйесінде жұмыс істейтін мамандарға арналған жаңа бос орындар жарияланды. Қалалық көлік қызметін ұйымдастыратын CTS компаниясы қазіргі таңда түрлі техникалық және өндірістік бағыттағы қызметкерлерді іздеп жатыр.

Мекеменің хабарлауынша, бос жұмыс орындары 11 түрлі мамандық бойынша ашылған. Олардың қатарында слесарьлар, электромонтерлар, әртүрлі шеберлер мен диспетчерлер бар.

Қанша қызметкер қажет екені нақты айтылмағанымен, компания бұл бағыттағы кадр тапшылығын біртіндеп толтыруды көздеп отыр.

«LRT жүйесінің қалыпты жұмыс істеуі үшін білікті техникалық мамандар қажет. Сол себепті қазір бірнеше бағыт бойынша кадр іріктеу жүріп жатыр», – делінген CTS компаниясының хабарламасында.

Айта кетейік, Астанадағы жеңіл рельсті көлік жүйесін іске қосуға дайындық жұмыстары бірнеше кезеңмен жүргізіліп келеді. Жобаны толық пайдаланысқа беру алдында техникалық қызмет көрсететін және басқару саласындағы кадрларды даярлау ерекше маңызға ие.

 

ІІМ басшысы: алкоголь тек арнайы дүкендерде сатылуы тиіс

 

  Қазақстан Ішкі істер министрі Ержан Саденов алкоголь өнімдерін тек мамандандырылған дүкендерде сатуды ұсынды,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Министрдің айтуынша, елде мас күйінде жасалатын қылмыстар азаймай отыр. Жыл сайын шамамен 10 мың қылмыс, оның ішінде 1,400-ден астамы ойын-сауық орындарында тіркеледі.

Сондықтан ІІМ мынадай шектеулер енгізуді қарастыруда:

  • алкоголь тек арнайы лицензиясы бар дүкендерде сатылуы;
  • түнгі уақытта сату шектелуі;
  • үйге жеткізу және онлайн-сатуға толық тыйым салу.

Ержан Саденовтың сөзінше, бұл шара толық тыйым емес, тек реттеу және қоғамдық қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.

«Түнге дейін ішіп отыру – дұрыс емес. Алкоголь тек белгілі уақытта және арнайы орындарда сатылуы керек», — деді министр.

Қазір бұл ұсыныс талқылау кезеңінде. Сарапшылар оның тиімділігі мен ықтимал салдарын қарастырып жатыр.

Танымал  телерадио жүргізушісі   Аман Тасыған, жаңа жобасына"Қалаулымдағы"  Замираны  алып шығу себебін,анайы сұрақты не үшін қойғанын айтып берді.

Жаңа –жылдан бастап  жаңа жоба,жаңа канал- "Talk Like AMAN  TASYGANMEN" көрерменге жол тартты.Бұл қандай жоба?

- Біз мойындамауға тырысып бақсақ та,ғаламтор ғасырында өмір сүріп жатырмыз.Сондықтан ғаламторды қолданушылар әзір өте көп.Телеарна немесе радио арқылы шығып жатқан сәтті бағдарламаларды жастар арнадан емес,ғаламтордан қарайды.Сол себепті ғаламтор қолданушыларына арнап,қалтамнан қаражат шығарып «TALK LiKE» жобасын ұсынуға кірістім.Әзіргі уақытта жастар елге еңбегі сіңген,әдебиетте, өнерде,спортта тер төккен ағаларымызды танымай жатқан кезде өкінесің.Ал, аға буын жастардың үздіктерін мойындамайды және танымайды.Буын арасындағы алшақтықты жақындату мақсатында осындай қадамға барғым келді.Жоспар бойынша жобаның басы қатты,аяғы сәтті әрі тәтті болады.

  Бірінші қонағыңызға «Қалаулым»да жүрген Замираны не үшін  таңдадыңыз?

 -Алғашқы қонақ Замира болуының себебі.Мойындайық, мойындамайық әзіргі қоғамға Замираның немесе Замира секілді сұлулардың өмірі қызық болып тұр.Замираның көрермені келесі қонақтарымдікінен көп.Алдымен аудитория жасақтап алмасақ,жақсы жігіттер мен қыздардың ақылды әңгімелері ауаға кетіп қалады.Сондықтан алғашқы қонақ Замира сұлу болды.Жалпы Замирада жаман қыз емес.

 

-Бұл жүйелі жасалған  қара пиар ма?Замира сияқтылардан «мега жұлдыз» жасау,көпшіліктің  наразылығын тудырып жатыр.Сіздің айтар жауабыңыз?

- Бұл жүйелі әрі жоспарлы түрде жасалып отырған қадам.Замира маған дейін жұлдыз болған ару.Мен радиода алты жыл,телеарнада төрт жыл бағдарламаларды жүргізсем де, жарты жыл жұрт алдында жүрген Замирадай танымал емеспін.Келер апталардағы ойлары орамды меймандарымда Замирадай аса қатты танылған жандар емес.Сондықтан сәтті шыққан пиар болды деп бағамдаймын

 

- Замираны алып шығуда қандай мақсат көздедіңіз?

- Ол кім? Деген сұраққа жауап іздедім

 

-Тосынан қойылатын сұрақтар арқылы ,кейіпкерді ойлануға мұршасын келтірмей,барынша шынайы  келбетін ашу ма ?Әлде ешкімге ашпаған жан сырына үңілу ме?

- Құпиясын қопару басты мақсат емес,құпиялары қолға түсіп жатса тіпті жақсы.Адаммен адам секілді әңгімелескім келеді.Көп жағдайда телеарна немесе радиоға барған кезде көп  жандар қысылып қалып жатады.Жан жағыңнан төнген техника мен түнерген телемамандардың алдына жақсы жандар ашылғысы келмейді.Ал мұнда емен жарқын көңіл күй мен шынайы әрі анайы әңгіме бар.

 

-Өзіңіз айтпақшы «ұятсыз сұрақтар »қою арқылы халықтың көз –қарасын өзгертіп алудан қорықпайсыз ба?

- Елдің бәрі мені жақсы көруге міндетті емес.Мен ешкімге ренжімеймін,өйткені пікірі бар адамды құрметтеймін.Олар батыл адамдар.Негізі пікірі жоқ жандар қауіпті.Менің жақсы жағымды көргісі келетіндер болса мемлекеттің ақшасына жасап жатқан телеарна мен радиодағы еңбегімді көрсін.Егер мені жек көргісі келетіндер болса ютуб арнасындағы қалтамнан шыққан қаражатқа әзірлеген бағдарламаларымды қарасын.Құрметті көрермендер мен тыңдармандар ешқашан саналарыңызда пендеден періште жасамаңыздаршы.Әнші,спорты,жазушы,актер,журналист біздер бәріміз боқ көтерген пенделерміз.Жақсы жағын жарнамалап,жаман жағын жасырып жүрген мықтылар өте көп,мен олардай екі жүзді болғым келмейді.Қарапайымдылық пен шынайылық менің қанымда бар қасиет

-Сұхбатымызға  уақыт тауып   жауап бергеніңіз үшін көп рақмет

Сіздерге рақмет.Ақ қарасын анықтауға тырысатын журналистер аз қалды.Көбі шала ақпаратты таратуға асығып жүрген әріптестерім.Шеттеріңізден, сүйдім беттеріңізден!Жұмысыңыз  жемісті болсын.