Жоғары артериялық қысым көп жағдайда сусамырмен (диабет) бірге жүреді. Шамамен үш ересек адамның екеуі сусамырмен ауырып, гипертония (қан қысымының артуы) қатар кездеседі. Екі жағдай да инфаркт, инсульт және көз бен бүйрек ауруының болу ықтималдығын арттырады.
Қандағы қант деңгейі секілді артериялық қысым да күні бойы теңселіп тұрады. Қалыпты көрсеткіш 120/80 mm/Hg, алайда, одан сәл жоғары болса, қорқудың қажеті жоқ. Гипертония – 140/90 көрсеткішінен де жоғары қысым. Егер сіздің күнделікті артериялық қысымыңыз жоғары болса, дәрігер дәрі жазып бермес бұрын сізден өмір сүру салтыңызды өзгертуді сұрайды. Төменде артериялық қысымды төмендетудің бірнеше жолын көрсетеміз.
1. Тұз мөлшерін азайту
Егер адамдар күніне 1,5 г натрийден (3-4 г тұз) артық қолданбаса, жыл сайын артериялық қысымы жоғары адамдар санын миллионға дейін азайтуға болатын еді.
2. Күйзелісті азайту
Көптеген зерттеулер бойынша күйзеліс деңгейін азайту артериялық қысымды да төмендетеді екен. Зерттеулердің нәтижесі бойынша, күніне 30 минут тыныштандыратын ән тыңдағанның өзі артериялық қысымды түсіруге көмектеседі.
3. Ішімдікті тоқтату
Адамдар ішімдікті азайтқан кезде олардың қысымы төмендей бастайды. Егер сіздің артериялық қысымыңыз жоғары болып, ішімдік ішетін болсаңыз, міндетті түрде дәрігерге көрініңіз.
4. Калий мөлшерін көбейту
Диетологтардың ұсынысы бойынша, ересек адамдарға күніне 4 700 мг калий және 2 300 мг натрий тұтыну керек. Алайда адамдардың көпшілігі керісінше істейді, яғни күніне калийге қарағанда екі есе көп натрий қолданады. Калий мөлшері жоғары азық-түліктерді жеу арқылы қысымды төмендетуге болады. Калийге бай тағамдарға соя бұршағы, консервіленген бұршақ, қызанақ пастасы, саумалдық (шпинат), үрме бұшақ (фасоль) және жасымық (чечевица) жатады.
5. Магний мөлшерін жеткілікті түрде қолдану
Магнийге бай тағамдарды қолдану қан қысымын бақылауда жақсы көмектеседі. Ағзада магнийдің аз болуы инсультке әкеліп соғуы әбден мүмкін. Магний мөлшері көп тағамдарға кебек, бадам, жаңғақ (фундук), саумалдық және сүт жатады.
6. Сүт туралы ұмытпау
Кальцийге бай сүт және басқа да сүтті тағамдардың қысымды түсіруде тиімділігі дәлелдеген. Ұсынылатын күндізгі қалыпты қальций мөлшері 1000-1200 мг құрайды. Ол сүтті 250 мл стақанмен 3-4 рет ішу дегенді білдіреді. Кальцийге бай басқа да тағамдарға йогурт, брокколи және орамжапырақ жатады.
7. Картоп жеу
Аздап болса да картоп жеу керек. Себебі картоп калийге бай болуымен бірге, оның құрамында қысымды төмендететін кокоамин деген зат бар.
