Мамам кеткен күні мектептегі жөндеу жұмыстарына барғанда сұмдық хабар естідім .
- Анау сенің көршің , қаладан келген кассир кісіні өлтірген дейді ғой есіттіңбе ?- дейді класымдағы бір бала .
Тас төбемнен жәй түскендей болды . Өйткені мен үйден шыққанымда мұндай хабар жоқ еді . Жарты сағат өтер өтпес мынандай сұмдық . Өз көзіме өзім сене алар емеспін . Ортаға алып шүйіркелесе кеттік .
- Жаңа ғана есіттім , әкеме хабар келді . Сол кісі кассирді өлтіріп өзі қашып кетіпті . Іздестіріліп жатыр екен — деді.
Қап, құдай - ай ! Енді не болмақ ? Жеңешемді аяп кеттім . Содан үйге қарай тұра жүгірдім . Жауын нөсерлетіп құйып тұр . Қалтамдағы кілтті есікке сала бергенімде , Сакош деген жеңешемнің дауысы шықты . Жалт қарадым . Өзі асығыс секілді бері келші дейді жыламсырап . Баруға дәтім бармай қаттым да қалдым . Өйткені түремшік ағам үй ішінде мені аңдып отырғандай көрінді . Айтып болама қашып кеп жасырынып жатқан болса . Мен барып көріп қойсам . Тірі куәгер деп жанымды жаһаннамаға аттандырып жіберсе . Және де ол заманда қазіргідей екінің бірі түремшік емес , мыңнан бір шығар . Сосын «түремшік» десе төбе шашымыз тік тұратын заман . Қалтыраған қолыммен есікті ашып ішке зып бердім . Бірақ жеңешемнің жылаған даусына қайта үңілдім .
- Саконтай , келші бері көмеетесші маған - дейді . Енді бармасқа амалым жоқ үрке басып жақындай түстім . Көзінен үзілген жас екі бетін шайып жатыр .
- Саконтай , сенен өтініш мынаны апарып анау жерге көміп тасташы - деді . Қорыққанымнан шегіншектей бердім .
- Қорықпашы Сакон , бұл ағаң екеуміздің альбомымыз . Ішінде біраз суреттеріміз бар . Ағаң ішіп төбелесіп бүгін бір кісіні жазым ғып қойыпты . Енді үйге сыщиктер келеді . Солар көрмесін дегенім ғой , сенен өтініп сұраймын мына альбомды бір жерге көміп тасташы . Мен өте асығыспын қалаға жүруім керек — деп қолыма төтбұрышты орама ұстатты .
Қарасам киіз кигізіп сыртынан қалың целофан орапты . Әскери альбом екен деп ойладым . Баяғыда ағаларымыз осындай альбомдармен әскерден келетін . Алдым да огород бұрышына барып тізеден қазып көміп тастадым . Жеңешем болса қалаға кеткен . Содан күректі атып ұрып үйге келдім . Ал асығыс кеткен жеңешем сол күні қайтып келмеді . Ертесіне тағы да төбе көрсетпеді . Осылайша арадан үш күн өтті . Жылап еңіреп мамам жетті . Суық хабардың бүге шүгесіне дейін белгілі болды . Ол былай болған . Әлгі ағамыз кассирді мінгізіп ауыл айналасындағы фермаларға шығады . Яғни біздің совхоздың малшыларына барып жалақы таратпақ . Содан ішкілікке жақын қалалық кәссир сылқия тойып алып ағама тиісе бастайды . Сөз арасында сен түгі сенің үйіңдегі сұлу келіншегіңді ... деп намысын тиеді . Ашуға булыққан ағам бір жұдырықпен жалпайтады . Кесапат кассир сол жерде жаны жай тауып үні өшеді . Басында ұйықтап қалды деген ағам көңіл бөлмейді . Брақ , біраз жүріп барып денеде жан жоқ екенін байқайды . Содан қорқып кетіп қаша жөнеледі . Қашқанда да жәй қашпай қолына ілген бір бума ақшаны ала қашады . Өйткені біледі , енді өзі түрменің төрінде шіриді . Болары болды ғой , енді келіншегім қор болмасын деп үйіне жеткізеді . Оны мына Саконтай сарыауыз көміп тастайды . Мұнысының өзі аз болмайды . Сол заманғы 21 мың сом болады . Бұл менің жеңешемнің өмірінің соңына дейін жетеді . Осыдан соң өзі барып көлік маңынан табылады . Содан қолына кісен салынып кете барады . Тергеу амалдарында бәрін де мойындап тек ақшаны мойындамайды . Сөйтіп бір айдан соң 14 жылды арқалап кете барады . Ал жеңешем болса сол кеткеннен мол кетіп соттан соң ғана келді . Мен сонда сағыныштан сарғайып жанымды қоярға жер таппай жүрдім . Әйтеуір бір күні жарқ етіп есікті ашты .
Үрпие қараған мамамды құшақтап алып еңіреп берді . Басында шошып қалғанмен жылап тұрған келінді көргенде мамам жібіп сала берді . Менің де қуанышымда шек болмады . Не деген әдемі едің жеңеше деймін . Сен болмаған осы бір айда мына дүние маған тар қапасқа айналғанын білсең ғой . Білесің ғой бірақ білесің . Мен саған тек төсек үшін емес ғашықта болған екем ғой . Не деген сүйкімді едің өзің . Жарымжан еттің ғой мені жаным жеңешем . Алайда өксігін басқан жеңешем үйде көп отырмады . Сөмкесін ақтарып кілтін тауып алып үйіне тартты .
- Ессіз ғана келіншек ай , әп әдемісің өзің . Жынды байға тиіп бағың ашылмайтын болды ғой деген мамам өз тірлігіне кетті . Төбесінен тақ түскендей болған Саконтай қуанышын жасыра алмай төрде жатты . Содан біраз уақытта қайта келген келіншек мамама жалынды .
- Апа Саконы жіберіңізші , құлпымды дат басып қалыпты есігім ашылмай жатыр- деді .
Эххх жеңеше , өзіңінің құлпыңды ешқашан дат баспайды білесің ба ? . Оған мына мен жол бермеймін деймін . Ойымда міне осы ғана . Ұшып тұрып жетіп бардым . Ескі құлыпты бұзып жарып ашып бердім . Алайда жеңешемнің жүзінен бұрынғы күлкіні де еркелікті де көре алмай кері қайттым . Бірақ көңіл күйі әлі де жоқ шығар деп үмітімді үзбей жүре бердім . Күндер зулап өтіп жатты . Сөйтіп жүргенде шілденің ортасы болды . Жеңешемнен ешқандай хабар болмады . Содан байдың сотталғанынан екі ай өткенде барып жеңешеме тіл бітіп тәтті тілімен түйрей бастады . Өйткені мамам да бұрынғыдай үрке қарамай жылы қабақ таныта бастаған еді . Енді бұл өтсе де, қайтса да шәйға бас сұғатын болды . Маған дегендегі көзқарасы өзгерді . Көмек сұрауы көбейді . Ойында түк жоқ мамам мені тағы да итермелей түсті . Міне сонда ғана мен сарғая күткен күн жақындап қалды . Содан бір күні мамамның апасы ауырып сонда тартты . Бір ауылда тұрсақта қасында болайын деп сонда түнеді . Үй арасы алыс болған соң барып кеп жүруді жөн көрмесе керек . Ал мұны білетін татар жеңешем мені құшағына тартты . Таңертеңгі шәйді ішіп болып мамамды жібергелі жатырмын . Өзім күн қызғанша деп огородқа шұқшиғаным бар . Мамамның көңілінде кір жоқ қой сонда , әй келінжан Саконға қарап қойшы . Мен екі - үш күнге келемін демесі барма . Бұл күн менің әлі де есімде . 19 - шы шілде . Тәп - тәтті жеңешемнің тәнінен алғаш рет бал татқан күнім , оны қалай ұмытайын . Қысқасы басталды . Мамам үйден ұзай бергенде жеңешем жетті .
- Тасташ бәрін Сакош , үйге жүрші шәй ішеміз деп қайта зып берді . Ұшып тұрып үсті басымды қағып аяңдай бердім . Кірген жерде оң жақта көтерме пол бар . Мойныма кеп асыла кетті . Не деген шапшаңдық десеңші . Мен жетем дегенше үй халатын киіп үлгіріпті . Алды сол бойы ашық . Ішінен әдемі гүлі бар көкшіл емшекқабымен көкшіл трусиін киіпті . Көздің жауын алып тартып барады , құрсын . Көйлекшемді шешіп атып ұрғанда менен тіпті ес кетті . Қос анары кеудеме тигенде өштім ғой өштім . Шалқалап жатқызып итіне бастадым . Әй бірақ мен өзім дөп түстім ба әлде айдалаға айдақтап жатырмынба деп қоямын . Шын айтсам ол менің қазірде есімде жоқ . Әйтеуір оң аяғын мойныма асып алып соққылай бастадым . Сонда ғана жеңешем еміреніп алып ыңырси бастады . Оо міне , мен нағыз еркек болыппын - ау ауыртып жатыр ғой деймін . Ол сірә жөніне жатама сыбырлап өліп барады .
- Тоқтамаш Сакош, тоқтамаш жаным- дейді . Құрсын тоқтау қайда соққыны үдеті түсіп тілімді бердім . Ол енді онан сайын бұлдана түсті . Ерніме сүлікше қадалып ышқынып жатыр . Тамағымнан тістеп тастады . Мойнымнан қапсыра құшақтап жалынып әлек .
- Ия ия осылай міне ,осылай мм, аһ аһ жаным үдей түсші , тек тоқтай көрмеші - деді . Аһһ жеңешем менің деп мен де барымды салып жатырмын . Әй бірақ тоқтап тұршы Сако . Қарашы анда не боп жатыр өзі . Шартылдаған дауыстан басқа ештеңе жоқ сияқты . Белімді көтеріп төменге көз жүгірттім . Ойбай құрсын ! Балапаным басы салаңдап сыртта жүр ғой . Әй алқаш неме былқ - сылқ болған . Мен соны білмегенім ба ? Салаңбасымен сартылдатып соғып жатырмын ғой өзімше . Ол сорлы іннің бірде оңынан бірде солынан кеп сүйкеніп үйкеліп әлек . Сөйтсем оның ісі бітіп жыны басылғаны қашан екен ғой .
- Құрсын жеңеше кешіре гөр өзің . Келесіде мұндай қайталанбайды . Ал енді жіберші жаным , тұрайын .
- Жооқ жаным , жібермеймін . Кеудемде сұлық түсіп жата тұршы осылай . Шашыңнан иіскейінші жаным . Сосын сенде сүйші мені , кезек - кезек соршы қос анарымды . Жаным тәнім сенікі . Тастап кете көрмеші мені . Сен менкісің мен сенікімін . Жанымсың десем, жанымсың ғой менің . Уәдем уәде . Ешқашан тастап кетпеймін сені Сакош . Сен тұрғанда маған ешкім керек емес - дейді .
Не деген тәтті сөздер жаным , еріп барамын . Құлағыма жеткен ыстық демі делебемді қоздыра түсті . Құлынтай қайта қозғалды . Енді мұным біріншідей емес батыл қозғалдым . Сырғасына ұшы ілгенін анық сездім . Ұзыннан бойлап бара жатты . Жеңешем« аһһ »деп ышқынып көзін жұмды . Кеудесін ашып қос анарына ерік берді . Кезек - кезек сора бастадым . Пах шіркін , бұл кітаптарда суреттегендей көмкерілген қос анар емес қой . Басқаша бұл басқаша . Мм-да уфф ортасынан иіскеп мұрнымды тықтым . Оң аяғын тағыда иыққа салды . Енді тоқтама Сакон ұр , ұра бер - ұра бер . Қапсыра құшақтап қағытпаға бастым . Шартта шұрт басталды . Жиілей түстім . Жеңешем терең тыныс ала бастады . Минуттар өтіп жатыр . Тынысы тарылып тоқтап қалғандай . Анда - санда бір рет демін тартады . Міне , міне қазір деймін . Сұлық түсіп шыңғырып берді . Қалтырап дірілдеп қос анары бүлкілге басты . Қатты қорқып кеттім . Мынауың ауырып қалдыма немене ?
- Жешше жешше не болды саған ?
- Үндеме жаным !- деді . Оныда әлсін - әлсін үздігіп айтты . Кеудесіне басымды қойып тың - тыңдадым . Жанымның жүрегі дүрсілдеп соғып тұр екен . Бәсе , жеңешем еркелеп жатыр менің . Қазір міне тұрады орнынан деймін . Алайда жеңешем орнынан тұра алмады . Көтеріп аяғына қоймақшы болдым . Онымнан түк шықпады . Қос аяғы сал боп қалған мүгедек сияқты жіберсем жәлп етіп құлағалы тұрды . Құрсын , бұл несі тағы ?
- Жеше жеше , не болды сізге ?
- Жаным Сакош . Бір минут үндемеші маған . Өз - өзіме келіп алайыншы . Мен негізі осылай бітем жаным — деді .
- Немене , не дедіңіз ? Түк түсінсем бұйырмасын !
- Ии жаным сол Сакош ! Сүйші мені ! Алдыңа отырғызшы мені . Сосын әкелші ерніңді . Бірақ тістеп алсам ренжімеші . Сені жеп қойғым келеді Сакош . Астапыралла мұрнымнан шығарды -ау бәрін . Ауру ғой мынауың , таза ауру . Мұндайда боламекен а . Шілденің ыстығында қалтырап дірілдеп тоңғаны нес . Құшақтап жатып қисая кеттім . Арадан көп өтпей жеңешеме жан кірді . Көздерін ашып күлімдеп кеп қайта қарады . Ернімнен шөп еткізіп бір сүйді . Онан екінші , үшінші , төртінші рет сүйді . Соңынан сүюді жиілете түсті . Кеудемді сипап қолын жүгіртті . Төменге сырғыды . Құлынның басынан жанап өтті . Ол тұрып қайта шапты . Енді жеңешем мені тақымға басты . Талтайып кеп үстіме қонжиды . Содан ышқына отырып шауып берді . Қанша шапты білмеймін әйтеуір алысқа шапты . Құлыным іннен қашып шығып құтылғанша шапты . Бірақ бұл тағы да сол әуеніне басты . Қалтырап дірілдеп ақшаңдап қалды . Тоқтағанша күтіп мен де жата бердім . Рас екен , бес минут өтер — өтпес есін жиды . Шашын жинап түйіп душқа кірді . Шақырып алып мені шомылдырды . Өзі де қалыс қалмады . Сонан соң кеп шәйға отырдық . Бірақ суып қалған шәй қонымсыз болды . Сөз арасында ұнаған , ұнамағанын сұрады , бес деп бас саусағымды шошайттым . Осылайша арамызда төсек қатынасы басталды . Міне бүгінгі ең алғашқысы болса соңғысы болмады . Сол күні түнімен құшағына алып жатты . Төсектің түрі - түрін көрсетті , үйретті .
- Мен осылай қалтырап қалсам қорықпа құшақтап жата бер деп ескертті . Осылайша 17 жастағы Сако 27 жастағы келіншекке өлердей ғашық болды . Күндер жалғасып өтіп жатты , арамыз жақындай түсті . Содан көпке бармай бұл мені қызғанатынды шығарды . Тіпті кластың қыздарынан қызғанып ұрыс шығаратын болды . Оның соңы таяғымды жеп жеңіліспен аяқталды . Бірақ бұл мені қызғанғанын сонда да қоймады . Мамамның көзін ала бере түйреп өтетін болды . Осылайша сау басыма сақина тілеп алдым . Өйткені қызғаныш деген қызыл ит менің де ішіме кіріп алды , мен де қызғанатын болдым . Бұл жұмысқа тұрған соң арамыз тіпті де өршіп кетті . Кейде тепкінің астында қалып ауырып қалса да қимаймын деп соңымнан қалмады . Мен де мұны ешімге қимадым . Сонан болар алыстап кете алмадым . Басқа қыздар көзіме көрінбеді . Тек осымен ғана әмпей - жәмпей болдым . Қысқасы күндердің күнінде оқуым басталды . Түстен кейін оқимын . Бір күні қараңғы түсе мектептен келсем үйінің алдында бір көлік тұр . Сосын күйбеңдеген бір еркек жүр . Ұрлана басып жақындай түстім . Сонда ғана мына адамды жазбай таныдым ...
Жалғасы бар...