Жаңа жаза кімдерге қолданылады

Ішкі істер министрлігінің мәліметінше, қоғамдық жұмыс мына жағдайларда тағайындалуы мүмкін:

Жол қозғалысы ережесін бір жыл ішінде бірнеше рет бұзу;
Экстрен қызмет көліктеріне жол бермеу фактісін қайта қайталау;
Жаяу жүргіншілердің жол ережесін өрескел бұзып, зардап келтіруі;
Қоғамдық орындарда қайта-қайта ішімдік ішу, мас күйінде жүру;
Ұсақ бұзақылық және қоғамдық тыныштықты бұзу.

Жаза көлемі

Құқық бұзушылықтың түріне қарай қоғамдық жұмыс көлемі 12 сағаттан 100 сағатқа дейін белгіленеді. Мысалы, экстрен қызмет көліктеріне жол бермеген жүргізушіге 40 АЕК (шамамен 157 мың теңге) айыппұлдың орнына 20 сағат қоғамдық жұмыс берілуі мүмкін.

Мақсат – тәртіпті күшейту

Министрлік өкілдері бұл шараның мақсаты – айыппұл төлеу мүмкіндігі жоқ адамдарды қатаң жазалау емес, қайта оларды қоғамдық жұмыс арқылы жауапкершілікке тарту екенін атап өтті. Қоғамдық жұмыс арнайы белгісі бар киімде, тұрғындар көретін орындарда атқарылады.

Теріс қылықтың алдын алу құралы

Жаңа жаза түрі құқық бұзушылық деңгейін төмендетіп, азаматтардың тәртіпке бағынуына әсер етеді деп күтілуде. Қоғамдық жұмыс жазасын орындамаған жағдайда, ол әкімшілік қамауға ауыстырылуы мүмкін.

Мемлекет басшысы 11 тамызда өткен кеңесте барлық құзырлы мекемелерге екі ай ішінде жасанды интеллектіні дамыту жөніндегі нақты шешімдер мен ұсыныстарды дайындап, ұсынуды міндеттеді.

Тоқаев бұл технологияның елдің цифрлық трансформациясы мен экономикалық дамуы үшін стратегиялық маңызы зор екенін атап өтті. Сонымен қатар, ол денсаулық сақтау жүйесінде ЖИ технологияларын енгізу, киберқауіпсіздікті қамтамасыз ету және мемлекеттік органдарды Aitu мессенджеріне көшіру мәселелерін де көтерді.

Президент Әкімшілігі мен Қауіпсіздік кеңесіне бір ай ішінде ақпараттық қауіпсіздік саласындағы өкілеттіктерді қайта бөлу жөнінде ұсыныс енгізу тапсырылды.

Елде ЖИ-ды дамыту шаралары алдағы уақытта мемлекеттік қызмет көрсету сапасын арттыруға, экономиканың түрлі секторларында тиімділікті көтеруге және халықаралық бәсекеге қабілеттілікті нығайтуға бағытталмақ.

Мамандардың айтуынша, түлектердің жұмыс таба алмауының бірнеше себебі бар.

Біріншіден, жоғары білім мен еңбек нарығы арасындағы алшақтық. Көптеген мамандықтарға сұраныс жоқ, ал жастар сол салалар бойынша білім алып шығады. Мысалы, заңгер, экономист, педагог сияқты мамандықтарға жыл сайын мыңдаған студент түседі, бірақ бос жұмыс орындары шектеулі.

Екіншіден, жұмыс берушілер тәжірибесі бар маманды қалайды. Ал жаңа бітірген түлекке ондай тәжірибе қайдан болсын? Осы тұста жұмыс беруші мен жас маман арасында сенімсіздік туындайды.

Үшіншіден, кейбір студенттер оқуын жай ғана диплом үшін оқиды. Мамандығына қызықпайды, білімін тереңдетпейді. Соның салдарынан нарыққа бәсекеге қабілетсіз кадр шығады.

Төртіншіден, жалақы мәселесі. Көптеген түлектер бастапқыда төмен айлыққа жұмыс істегісі келмейді. Ал жұмыс беруші тәлімгерге жоғары жалақы беруге дайын емес.

Мәселенің тағы бір жағы – ауыл мен қала арасындағы теңсіздік. Ауылдан келген жастар қалада қалып, жұмыс істеуді қалайды. Алайда баспана, байланыс, таныс жоқтықтан екі ортада қиындыққа ұрынады.

Мемлекет тарапынан «Жастар тәжірибесі», «Бірінші жұмыс орны» сынды жобалар ұсынылғанымен, олардың тиімділігіне байланысты пікірлер екіұшты. Кей өңірлерде бұл бағдарламалар шын мәнінде қолдау болса, енді бірінде формалдылықтан аса алмай жатыр.

Қорыта айтқанда, университетті бітірген түлектің жұмыс таба алмауы – тек студенттің емес, бүкіл жүйенің мәселесі. Оқу орындары нарықпен үндеспей отыр, жұмыс беруші тәжірибе талап етеді, ал жастар қолдаусыз қалып отыр. Бұл түйткілді шешу үшін жүйелі, кешенді жұмыс қажет.