Жан мен тәннің байланысы: аурудың түпкі себебі – санада ма?

 

 el24.kz Адам денсаулығы тек дәрі-дәрмек пен тамаққа ғана емес, ішкі жан күйіне де тікелей байланысты. Соңғы жылдары ғалымдар мен рухани ұстаздар аурудың көпшілігі санадағы теріс ойлар мен эмоциялардан туындайтынын жиі айтып жүр.

Біз әдетте ауруды сыртқы себептерден іздейміз: суық тиді, шаршадық, дұрыс тамақтанбадық дейміз. Ал шын мәнінде, адамның ой-санасы мен ішкі күйі денеге тікелей әсер етеді.

Қорқыныш, реніш, ашу, кінә сияқты эмоциялар энергия деңгейінде бұғаттар тудырып, белгілі бір ағзада сырқаттың пайда болуына себеп болады.

Мысалы, ұзақ уақыт ренішті ұстаған адамда бауыр мен өттің жұмысы бұзылады, ал қорқынышта өмір сүретіндерде бүйрек әлсірейді дейді шығыс медицинасы. Ал сүйіспеншілік пен ризашылық сезімі, керісінше, жасушаларға өмір қуатын береді.

Көптеген рухани ұстаздар «ауру – жанның белгі беру тәсілі» дейді. Яғни дене ауырғанда, ол бізге «тоқта, өзіңе қара, ішкі дүниеңді тазартып ал» деп ескертеді. Бұл тұрғыда адам аурумен күресіп емес, оны түсініп қабылдауы керек.

Ғылыми тұрғыдан да эмоция мен дененің байланысы дәлелденген. Стресстік гормондар (кортизол, адреналин) ұзақ уақыт бойы жоғары деңгейде болса, иммунитет төмендеп, созылмалы аурулар пайда болады.

Сондықтан денсаулықты сақтаудың басты шарты – жанның тыныштығы. Кешірім, ризашылық, өз-өзіне деген махаббат – ең жақсы ем.

 

Қазақстанда АИ-92 бензині мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий енгізілді

 

  el24.kz 2025 жылдың 16 қазанынан бастап Қазақстан Үкіметі АИ-92 маркалы бензин мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий жариялады. Бұл шешім елдегі баға тұрақтылығын сақтау және инфляцияны тежеу мақсатында қабылданды.

Энергетика министрлігі мен Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне өңірлерде жанармай бағасын бақылау және заңсыз баға өсіміне жол бермеу тапсырылды. Сонымен қатар, ішкі нарықты үздіксіз отынмен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.

 Мораторий не үшін енгізілді

Үкіметтің ресми түсіндіруінше, бұл шешім инфляцияны төмендету және халықтың әлеуметтік жағдайын қорғау үшін қабылданған.

Соңғы айларда мұнай мен отын бағасының әлемдік нарықта құбылуы ішкі нарыққа да әсер ете бастаған. Сондықтан мемлекет бағаның негізсіз өсуіне уақытша шектеу қоюды жөн көрді.

Мораторий тек АИ-92 маркалы бензин мен дизельге қатысты, өйткені бұл екі отын түрі халық арасында ең кең қолданылатын және стратегиялық маңызы бар өнімдер қатарына жатады.

 

  

 

Хайп қуған блогерлер шектен шықты: Мәжіліс депутатынан ұсыныс

 

 el24.kz Соңғы уақытта әлеуметтік желілерде қоғамды дүрліктіретін, тіпті қорқыныш туғызатын бейнероликтер көбейді. Әсіресе «пранк» форматындағы видеоларда азаматтардың намысына тиіп, психологиялық соққы келтіретін көріністер жиіледі.

Мәселен, елордалық блогерлердің бірі достарымен бірге жеделсатыда адамдарды әдейі қорқытып, бейнежазба түсірген. Ал Алматыда жас блогерлер аула сыпырушыларға қоқыс лақтырып, мазақ еткен видео таратқан. Мұндай әрекеттер қоғамда наразылық туғызды.

Осыған байланысты Мәжіліс депутаты Нартай Арайбұлы өрескел пранк жасаушыларды жазаға тарту мәселесін көтерді.

«Адамдарды әдейі үркітіп, олардың психикасына әсер ететін мұндай бейнероликтер қоғамда агрессияны күшейтеді. Еркіндік пен жауапкершілік қатар жүруі керек. Блогерлік атақ қуалау ешкімнің намысына тиіп, қауіпсіздігіне қатер төндіруге себеп болмауы тиіс», – деді депутат.

Халық қалаулысының пікірінше, мұндай контенттерді әзірлейтін блогерлерге қатысты заңнаманы күшейту қажет. Қазір мұндай істер Әкімшілік кодекстің 434-бабымен («Ұсақ бұзақылық») немесе Қылмыстық кодекстің 293-бабымен («Бұзақылық») қаралуы мүмкін.

Депутаттың ұсынысы – қоғамдық қауіп төндіретін пранктерге арнайы бап енгізу, яғни әлеуметтік желі арқылы үрей тудыруды жеке құқықбұзушылық ретінде тану.

«Көру санын арттыру үшін елдің зәресін алу — өнер де, ерлік те емес. Мұндай контенттер қоғамның моральдық деңгейін төмендетеді. Әр блогер жариялайтын материалы үшін заң алдында жауап беруі тиіс», – деді Нартай Арайбұлы.

Қазір Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі блогерлердің қызметін заңмен реттеу жөніндегі түзетулерді әзірлеп жатыр. Егер ұсыныстар қолдау тапса, пранк арқылы жұрттың психикасына әсер ететін бейнелерге нақты жаза қарастырылмақ.

 

Қазақстанда көлік әкелуге жаңа шектеулер енгізілді

 

  el24.kz 20 қазаннан бастап Қазақстанда жеке пайдалану мақсатында көлік құралдарын сырттан әкелуге қатысты жаңа шектеулер күшіне енеді. Бұл өзгерістер Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің (ЕЭК) 2025 жылғы 23 мамырдағы №45 шешіміне сәйкес қабылданған.

Жаңа талаптарға сай, енді елге тек ЕЭК коллегиясының 2017 жылғы 30 маусымдағы №74 шешімімен бекітілген тізімге енгізілген көлік түрлерін ғана әкелуге рұқсат беріледі.

Шектеулер жеңіл автокөліктерге (медициналық арнайы көліктерден басқа), сондай-ақ квадроциклдерге, қарда жүретін көліктерге, жолсыз жерлерге арналған техникаларға, мотоциклдерге, мотороллерлер мен мопедтерге қатысты. Сонымен қатар, 12 орынға дейінгі автобустар мен жалпы салмағы 5 тоннаға дейінгі жүк көліктері де белгілі СЭҚ ТН кодтары бойынша аталған тізімге енгізілген.

Барлық әкелінетін көлік құралдары «Доңғалақты көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы» техникалық регламентке сай болуы қажет. Бұл талапқа сәйкестікті растайтын басты құжат – көлік құралының конструкциясының қауіпсіздігі туралы куәлік (СБКТС) болып саналады.

Егер бұл құжат болмаса, жеке тұлғалар көлікті кедендік рәсімдеуден өткізе алмайды, электрондық паспорт (ЭПТС) ала алмайды, утилизациялық алымды төлей алмайды және ең бастысы — көлікті тіркеуге қоя алмайды.

Осылайша, бекітілген тізімге кірмейтін кез келген автокөлікті Қазақстан аумағына әкелу мүлде мүмкін болмайды. Мұндай көліктерге қатысты рәсімдеу, кедендік тазарту және тіркеу жүргізілмейді.

Мамандардың айтуынша, бұл өзгерістер Еуразиялық экономикалық одақ елдері арасындағы техникалық талаптарды біріздендіруге және сертификаты жоқ көліктердің импортын шектеуге бағытталған.

Алматыдағы зілзала кезінде қосылмай қалған дабыл үшін бірнеше шенеунік сотталды

 

   el24.kz    Былтыр Алматыда болған жер сілкінісі кезінде тұрғындарға ескерту дабылы қосылмай қалғаны ел есінде. Осы оқиға бойынша тергеу амалдары аяқталып, кінәлілерге қатысты сот үкімі шықты.

Белгілі болғандай, дабыл жүйесінің істен шығуына байланысты Алматы қаласы Төтенше жағдайлар департаменті басшысының үш орынбасары, сондай-ақ мердігер ұйым мен техникалық бақылау өкілдері жауапқа тартылды.

Тергеу материалдарына сәйкес, TNS-INTEC атты компания қала бойынша ескерту жүйесін орнату кезінде техникалық талаптарды сақтамаған. Жабдықтардың бір бөлігі жарамсыз болып шыққанымен, қабылдау актілері заңсыз түрде рәсімделген. Бұл фактілерге ТЖД басшылығы мен техникалық қадағалау мамандарының немқұрайлығы себеп болған.

Сот шешімімен аталған лауазымды тұлғалар әртүрлі мерзімге бас бостандығынан айыру және мемлекеттік қызмет атқаруға тыйым салу жазасына кесілді.

Айта кетейік, былтырғы зілзала кезінде дабыл жүйесі автоматты түрде іске қосылуы тиіс болған, алайда техникалық ақауға байланысты ескерту сигналы халыққа жетпеген. Бұл жайт қоғамда кең талқыланып, жауаптыларды жазалау талабын күшейтті.

Мамандардың айтуынша, мұндай жағдай қайталанбауы үшін қазір қаладағы ескерту жүйелерін жаңарту және цифрлық бақылауды күшейту жұмыстары жүргізіліп жатыр.

ІІМ басшысы: алкоголь тек арнайы дүкендерде сатылуы тиіс

 

  Қазақстан Ішкі істер министрі Ержан Саденов алкоголь өнімдерін тек мамандандырылған дүкендерде сатуды ұсынды,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Министрдің айтуынша, елде мас күйінде жасалатын қылмыстар азаймай отыр. Жыл сайын шамамен 10 мың қылмыс, оның ішінде 1,400-ден астамы ойын-сауық орындарында тіркеледі.

Сондықтан ІІМ мынадай шектеулер енгізуді қарастыруда:

  • алкоголь тек арнайы лицензиясы бар дүкендерде сатылуы;
  • түнгі уақытта сату шектелуі;
  • үйге жеткізу және онлайн-сатуға толық тыйым салу.

Ержан Саденовтың сөзінше, бұл шара толық тыйым емес, тек реттеу және қоғамдық қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.

«Түнге дейін ішіп отыру – дұрыс емес. Алкоголь тек белгілі уақытта және арнайы орындарда сатылуы керек», — деді министр.

Қазір бұл ұсыныс талқылау кезеңінде. Сарапшылар оның тиімділігі мен ықтимал салдарын қарастырып жатыр.

Подробности
Категория: Проза

Бақтыгүл  Ауданова
Хикая

Көп өтпей-ақ Әлияның үйіне тағы бір топ құда болып келді. Айжанды да теңі табылып тұрған да ұстап отыруды жөн көрмеді. Құдаларын шығарып салып үйге кіргенде Қанат сол жақ кеуде тұсын ұстай отыра кетті. Әлия да, Айжан да не істерлерін білмей әбіржіп қалды. 
Әлия іштей түсінді. Әке жүрегі екі қызынан да айырылуға шыдас бермей жатыр. Әлияның да жүрегі ауырып жүр. «Әйел қырық жанды» деп тегін айтпаса керек. Сездірмей жүр. Оңашада қыздарын ойлап жылап-жылап алатынын кімге айтады. Жылап-жылап алып «орындарын тапқанына шүкір» деп Аллаға ризашылық білдіріп қоятынына не дерсің тағы.
–Әлия,-деді Қанат оңашада сол жақ кеудесінен әлі де қолын алмай. – Екеуін де ұшырып жіберіп жаман болып қалайын деп тұрмыз.

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

Суық судың адам денсаулығына пайдасы зор болғанымен, дертке дауа бола алмайды екен.

"Ауырып ем іздегенше, ауырмаудың жолын ізде" деп дана халқымыз текке айтпаған. Адамның ең басты байлығы – денсаулығы, сондықтан күйбең тіршіліктің қамын күйттей бермей, күніне бір мезгіл спортпен шұғылданған абзал. Тән саулығын ойлаған кейбір жандар қыстың қытымыр аязына қарамастан, мұздай суға күмп етіп, денесін шынықтырып жатады. Қыста суға шомылудың пайдасы мен зияны туралы Sputnik Қазақстан тілшісіне Астана қалалық №10 емханасы бас дәрігерінің емдеу ісі жөніндегі орынбасары Гүлмира Сүлейменова кеңінен тарқатып айтып берді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

Жынын шығарамын деп жанын шығарды. Алматы облысында осыдан бірнеше күн бұрын 28 жастағы апталдай азамат құсбегі қолынан қаза тапты. Дерті дендеп, өмірінің мәнін жоғалтқан жігіт дене жарақатынан көз жұмған. Бұл осы жылы бақсылардың былыққа толы әрекеттерінен болған өлім-жітімнің бірі ғана.

Жыланның етінен сорпа ішкізіп, қамшымен ұрып, балтамен соққылап “артық қыламын деп тыртық қылған” емшілердің кесірінен көбейіп кеткен оқиғалар жайлы Еуразия бірінші арнасы хабарлайды.

Подробности
Категория: Проза

Бақтыгүл Ауданова 

(Хикая )

Кешкісін Алтайды көрді. Кешегідей емес салқындау амандасты. Күндегідей емес, бөлмелеріне бірнеше күн келмей жүрді.
Осылай жүргенде күз де бітіп, желтоқсан басталды. Студенттің бәрі жаңа жылға дайындалып жатты. 
Қыстың күні қысқа болғасын ба уақыт тез өтеді екен. Жатақханада жаңа жылға би кешін ұйымдастырып жатты. Би кешіне бәрінен бұрын Гүлжан қатты дайындалды. Анасына жылап жүріп арнайы көйлек алдырды. 
– Айжан сен не аласың? – деп сұрады Әлия қызынан көңілі қалмасын деп.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

Ерзі-зайыпты арасында ұялы телефонның паролі үшін жанжал туындап, арты қайғылы аяқталды.

Индонезияның Шығыс Ява провинциясында әйел ұялы телефонының паролін айтудан бас тартқан күйеуін тірідей өртеп жіберді, деп хабарлайды Metro. 
 
Ильхам Кахьяни күйеуі Деди Пурнамадан телефонының пин-кодын сұраған. Шатырды жөндеп жатқан 26 жастағы ер адам паролін айтқысы келмейді. Сол кезде ерлі-зайыпты арасында жанжал шығып, күйеуі төмен түсіп, 25 жастағы Кахьяниге қол көтереді. 

Подробности
Категория: Сырласу

Соңғы жылдары қазақ қыздарының жаман ғадеттері туралы баспасөз қала берді, әлеуметтік желілерде де жиі жазылып, талқыға салына бастады. Бір сөзбен айтқанда, қаракөз қандастарымыздың тәрбиесіздігі, ішімдікке салынуы, темекі шегуі, жеңіл жүріске бой алдыруы т.б.

Әсіресе қарындастарымыздың шетелдіктермен қыдыруы, тұрмысқа шығуы әлеуметтік желілердің басты тақырыбына айналды.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

Автралия тұрғыны Белинда Нортонның айтуынша, адамды әлеуметтік желілер мен дұрыс тамақтанбау тез қартайтады.
 
Австралияның Квисленд штатында тұратын Белинда Нортон өз жасынан екі есе жас көрінеді. Ол қартаюмаудың құпиясымен бөлісті. Әйелдің айтуынша, оптимистік мінезі, массаж және құрбыларымен жиі бас қосуының арқасында бетіне әжім түспей, күннен-күнге құлпырып бара жатқан көрінеді .
«Қыз-келіншектер әрдайым бас қосып, шүйіркелесіп, осылайша артық күйзелістен арылып отыруы тиіс», — деп санайды Нортон. 

Подробности
Категория: Проза
Бақтыгүл Ауданова
 (хикаят)


Танысқан күннен бастап Алтайды сырттай иемденіп алған Гүлжан енді оны маңайындағы мың қыздан қызғанайын деді. Есіл дерті оқу емес, Алтай. Оны бірге оқитын курстастарынан да, құрбыларынан да қызғанады. Сабақ жайына қалды.

Сабақ үстінде де Алтайда ойлап отырады. Қоңырау соғыла сала есікке жүгіреді. Қыз-жігіттердің ішінен Алтайды іздейді. Оны көрсе жүрегі өрікпіп, қуанышы алаулап кетеді. Ал егер Алтайдың әлдебір қызбен сөйлескенін, не бірге тұрғанын көрсе жүзі сұрланып шыға келеді.
Алтай да Айжан мен Гүлжанға іш тартып, қарындастарындай қамқорлық көрсетеді. Содан ба үлкен курстың жігіттері бұларды қатты сыйлайды.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Алайда бағасы 3500 теңгеден асатын билеттер үшін комиссиялық алым сол күйі қалады.

 15 қаңтар, яғни ертеңнен бастап Қазақстанда құны 3500 теңгеге дейінгі пойыз билетін қайтарғаны үшін 1000 теңге мөлшерінде айыппұл салынбайды. "Жолаушылар тасымалы" АҚ халықтың өтінішімен осындай жаңашылдық енгізіп отыр, деп хабарлайды  Sputnik Қазақстан. 

Подробности
Категория: Проза

(хикая)

Рүстемқызы Бақтыгүл Ауданова (Bakti Audan) журналист, жазушы, Әлем Халықтары Жазушылары Одағының мүшесі.

Қаламгер 1980 жылы Шығыс Қазақстан облысының Күршім ауданында дүниеге келген. 
Шардара аудандық «Өскен өңір» газетінде тілші, тәуелсіз «Шартарап-Шарайна» газетінде жауапты хатшы, редактордың орынбасары, республикалық «Барыс» газетінде әдеби қызметкер болып еңбек етті.

Ақын Әлібек Мейірбеков атындағы медальмен марапатталған. 

Шығармалары «Ақ шағала жырлар» ақын-жазушылар топтамасына енген. «Пейіштің самалы» атты кітаптің авторы.

Подробности
Категория: Сырласу

 

 Соңғы кезде менің өмірімде шытырман оқиғалар тым жиілеп кетті. Бір себептерге байланысты жұмыстан шығып кетіп, әйелімнің туыстарының арқасында тағы бір жұмысқа орналастым. Онда жүргізуші болып қызмет етіп жүріп, ойламаған жерден сонда жұмыс істейтін бір қызға ессіз ғашық болдым. Сезім шіркінді тежеп тастау өте қиын екен, не істерімді білмей басым қатып кетті. Мұндай жағдайдан қалай шығу керек, қандай ақыл-кеңес айтасыздар? Осыны білу үшін «Алаш айнасына» іштегі жан сырымды ақтарғым келді.

Мен Қарағанды облысының шағын қалаларының бірінде тұрамын. Үйленгенмін, бір ұл, бір қызым бар. Әйеліміз екеуміз сүйіп қосылдық, жеке отау құрып, үйлі болдық. Басшылықпен түсінісе алмай жап-жақсы істеп жүрген жұмысымнан бір күнде айрылып қалдым.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

Италияның оңтүстігінде Казерта провинциясында жол-көлік оқиғасы болды.

Оқиға бейсенбі күні кешкісін болған. Апат салдарынан төрт адам мерт болып, біреуі ауыр жарақат алған, деп хабарлайды RaiNews24 телеарнасы. Жол-көлік оқиғасы жергілікті полиция көліктің ізінен қуып бара жатқанда болған. 

Подробности
Категория: Елең еткізер

Ақпарат және коммуникация министрі Дәурен Абаев алдын ала ескертуге қарамастан, Қазақстан тұрғындарын ұялы байланыстан неліктен ажыратпағанын айтып берді.

 Заң бойынша ұялы байланыста жұмыс істейтін телефондар мен басқа да құрылғылардың иесі операторға өз ЖСН-ін (егер ол жеке тұлға болса) немесе бизнес сәйкестендіру нөмірін (заңды тұлға) хабарлауы тиіс.

Абаев ұялы құрылғыларды тіркеу процесі қалай жүріп жатқанын мәлім етті.

Подробности
Категория: Сырласу

 Әйел адам үйде отыра бергесін кәдімгідей басылып, жүнжіп кетеді екен. Күйеуіңнің алдында да қадірің аса болмайды. Әкелгенін қанағат тұтып, ұқсатып отырмын-ақ. «Декреттен» кейін сегіз жыл өтсе де әлі жұмысқа шыққан емеспін.

Әбден жалықтым

Күйеуіммен ақылдасып, таныс арқылы ақыры бір жұмысқа шықтым-ау. Кәдімгідей еңсем тіктеліп, бойымды түзеп алдым.

  1. Ванганың 2019-ға болжамы...
  2. Студент-жезөкшемен болған ашық әңгіме
  3. Тағдыр сыны
  4. Әйел мен еркектің миы бірдей ме?