Болған оқиға ізімен

Фариза  Амагелдіқызы

Ештеңеден хабары жоқ адамша алдындағы асын қомағайлана жеп отырған өгей әкесін көрген Жұлдызай жиіркеніп кетті. Тіпті анасының өтінгеніне де қарамастан, тез-тез шығып кетті.

Әжесінің үйіне келіп марқайып қалды. Мұнда у-шу болғанымен жаны тыныш. Еркелетіп отыратын әжесі мен өө қызындай көретін жеңгесі, бауырымның бауыр еті деп бауырына басқан нағашы ағасы бәрі, бәрі Жұлдызайдың асты-үстіне түсіп жүреді.

Осы пейілдерін, қуаныш ы жүздерін жоғалтқысы келмейтін жиен қыз да өгей әкесінен көріп жүрген жат қылықтарды тіс жарып айта қоймады. Анасына да сездірмей келеді. Ақыры неге апарып соғарын білмесе де, қазіргі өмірі тыныш болғанына шүкір деп ешкімге сыр білдірмей келеді. Осылай жүргенде Ажардың аяғы ауырлады. Дәл Жұлдызай секілді сүп-сүйкімді қызды өмірне әкелді. Оның тәтті қылықтары Ажар мен Жұлдызайды бақытты еткенімен, арам ойлы Мейірбекті өзгерте алмады. Сәл жалғыз қалса Жұлдызайға көзін сүзуін тоқтатпады. Жұлдызай бойжетті. Оңды-солын  таниды. Енді жасырудың еш қажеті жоқ сияқты. Себебі, өз-өзі қорғай алады. Тек мына өзінің артынан ерген сіңлісін уайымдайды. Сол үшін анасымен ашық отырып сөйлесуді жөн көрді. Мейрамбектің осы үйге келгелі бергі қылықтарын бірін қалдырмай айтып берді. Онсыз да сезіктеніп жүрген Ажар үнсіз тыңдады. Қой, ондай емес деп күйеуін ақтап ала алмады. Себебі ішінде осындай бір үрей үнемі мазалайтын. Жұлдызаймен сөйлескен соң, Ажар оны біржола әжесінің үйіне жіберемін деп шешті. Өзі қазір бала күтімімен үйінде отыр. Алқаш күйеуі юір күн істеп бір апта жатады. Күн көріс қиындай бастады. Оның үстіне мына әңгәме де түрткі болды. Мектепке кезекті бір демалыста екі қызын алып төркінге келді. Анасы мен інісін жанына шақырып ұзақ сөйлесті. Әрине Жұлдызайдың әңгімесін тісінен шығарған жоқ. Бар айтқаны, Жұлдызай осында болуды қалайды деді. Жұлдызай онсыз да осы үйдің қызы емес пе деп інісі күліп сыртқа шығып кетті. Ал, анасы бір жасырын әңгіме барын іші сезгенімен сұрай алмады. Сонымен бұл тақырып жабылып, Жұлдызай әжесінің үйіне біржола көшіп келді.

Мектепке де осы жақтан қатынайды. Бір күні мектептен шығып аялдамаға жете бергенде артынан біреудің шақырғанын естіді. Жалт бұрылды. Бейтаныс ер кісі. Өте әбіржулі. Бомждарға ұқсайды. Жұлдызай танымады. Бірақ бұл кісі мені қайдан таниды деп ойлады. Атымды атап шақырды емес пе? Сөйлесуге жүрексініп тұр. Әлгі кісі жанына жақындап келді. Аялдамада екеуінен басқа ешкім жоқ.
- Жұлдызай, қызым... Сен қалай өсіп кеткенсің? Танымас едім, сыныптастарың айтты.
- Кешіріңіз, сізді танымаймын. Кімсіз? Мені қайдан танисыз?
- Мен сенің әкеңмін қызым.
  Жұлдызай енді ғана шырамытып тани бастады. Баяғы 4 жасар кезіндегі ықылық ата кіріп келетін әкесі... Ой Алла! Өз әкесі! Туған әкесі! Жақындап келіп амандасты. Еріксіз қолын созған қызы дереу қайта қолын тартып алды. Аузынан арақ иісі мүңкіп тұр. Неге екенін қайдам бірақ Жұлдызай Мейрамбек сияқты бұл кісіден қорықпады. Екеуі аялдама орындығында отырып сөйлесті. Әкесінің өмірі сол баяғы арақпен бірге екен. Бұдан кейін де отау құрған, бірақ ол да жараспаған көрінеді. Сөйлесіп отырып, уақыттың біраз жерге таяп қалғанын байқаған Жұлдызай үйіне кетуге жиналды. Әкесімен қоштасып қоғамдық көлікке отырып жүріп кетті. Содан кейін әкесінен еш хабар жоқ. Қайта іздеп келмеді. Жұлдызай да әкесін іздеп сағынбады. Кішкентай кезінде балалық шағына қорқыныш сыйлаған әкесіне деген өкпесі қара қазандай еді. Әжесімен ғана сырласатын қыз мұны да жасырмай айтып берді. Үнсіз тыңдаған әжесі не ақыл айтарын да білмеді. Енді тағы іздеп келсе көре жатармыз деді де қойды. Бірақ әкесі содан кейін ұшты күйлі жоқ, келмеді. Күндер сырғып, айлар өтіп жатты. Мектепті де тәмамдап Жұлдызай ЖОО-нында студент болды. Ал, анасы сол баяғы жұмысында, екінші күйеуі және қызы үшеуі тұрып жатты. Кейде төркініне келіп тұрады. Мейрамбек бұл кезде вахтаға орналасып, әжептәуір жұмыс жасап жүрген болатын. Анда-санда Жұлдызай анасының үйіне барып тұрады. Бойында баяғыдай өгей әкесінен қорқыныш жоқ. Ол да Жұлдызай келсе қипақтап, үйге сыймай сыртқа шығып кетеді.
- Мама, мынауыңыз адам бола бастапты ғой. Жұмысы қалай? Қол көтеруін, ішкілігін тыйды ма?

- Бәрі жақсы қызым, уайымдама!
- Сіңліме бас-көз болыңыз. Мұндай айуандар өз қызын да аямайды.
- Қойшы, о несі. Өз қызын олай қорламайды ғой. Құдай сақтасын.
- Мейлі сонда да, байқаңызшы әйтеуір,- деді Жұлдызай.
  Әр келіп кеткенінде сіңлісін уайымдап қалады. Студент болғалы Жұлдызай қатты өзгерген. Баяғы қамқоршысының қанатының астына тығылатын бейшара қыз емес. Тағдыр оны өте батыл етіп тәрбиеледі. Бойын тік ұстап, өзіне сенімді сөйлейтін нағыз ержүрек қыз болып өсті. Төрт жыл оқып, оқуын абыроймен аяқтап, жұрт көзіне іліге бастады. Келін қылатын-ақ қыз екен дейтін сыбыстар шыға бастады. Әжесінің тәрбиесін алған қыз жаман болсын ба? Деушілер де табылды. Ақыры Жұлдызай да өз бақытын тапты. Нағашы ағасы дүркіретіп тұрып той беріп ұзатты. Әжесі мен нағашы жеңгесі Ажардан бір тиын алмады. Қызыма жиғаным дегенін қағазға орап әкеліп еді, қайтарып берді. Нағашы жеңгесі:
- Ажар менің үлкен қызым, сондықтан тірлігін де өзім беремін. Уайымдамаңыз, жұрттан кем қылмай жасауын жасаймын,- деп әпкесінің бетінен сүйді. Көзінің жасын сығып, анасы мен келініне алғыстан басқа ештеңе айтпады.
- Сендер болмағанда кім білсін менің Жұлдызымның тағдыры қандай боларын. Келін, Алла екі дүниеде де разы болсын саған!- деп кемсеңдеді.
  Той дүркіреп өтті. Мейрамбек вахтаны сылтауратып келмеді. Қай бетімен келеді? Кезінде өрімдей қыздың тағдырына балта шабуға сәл қалды емес пе? Үнемі Құдай оңдап, есін тез жиып үлгеретін. Қазір есіне алса, денесі тітіркеніп өз ісінен өзі қорқып кетеді.
  Жұлдызай өз еліне барып, құтты орнына қонғалы 1 жылға жуықтады. Шүкір, бақытты. Ата-енесі мен күйеуі өте иманды жандар. Сол шаңыраққа барғалы намазға жығылған. Үй ішімен Алламен сырласады. Осы тағдырына риза. Шүкіршілік айтудан жалықпайды. Бір жыл дегенде төркініне келмекші. Әрине телефонда сөйлесіп тұрады. Сол кезде анасының дауысынан көңілсіз екенін байқайды. Сұраса айтпайды. Бәрі жақсы деп құтылады. Бірінші әжесінің үйіне бармақшы, сосын анасына.

Төркінге келіп, әжесінің мауқын басып, аунап-қунап екі күн жатты. Қызының келгенін есітіп, Ажар да құстай ұшып келді.
-Жаным, Жұлдызым, қызым,- деп бетінен сүйіп бір жылап, бір күліп мәре-сәре болып жатыр. Екі күннен соң Ажар үйіне қайтатын болды. Жұлдызай да анасымен бірге баруды жөн көрді. Әжесінен рұқсат алып, сіңлісі мен анасы үшеуі таксиге отырды. Таксиде:
- Күйеуіңіз қайда? - деп сұрады.
- ...
- Мам?
- Үйге барған соң сөйлесейік,- деді Ажар.
  Үйге келіп жуынып-шайынып дастархан басына отырды. Қызының келетінін білген соң, базарлап барлық тәттіні алып үлгеріпті. Дастарханды жайнатып қойды. Шәй үстінде әңгіменің шетін ағытты. Сіңлісі шаршаған болуы керек, ойын баласы төсекке басы тиген бойда ұйықтап кетті.
  Ажар мен Жұлдыз ұзақ сөйлесті.
- Сені тұрмысқа берген соң... деп бастады Ажар әңгімесін.
- Иә? - деді қызы ыстық шәйді сораптап қойып.
- Вахтаға кеткеннен соң Мейрамбек екі ай келмеді. Негізі 15күн үйде болса, 15 күн вахтада болатын білесің ғой. Екі ай хабар-ошарсыз кетті. Телефон соғып қызын да сұрамады. Екі айдан соң келді. Үнсіз келіп, киім-кешегін жинай бастады. Сұрасам тіл қатпайды. Кеткелі жатқанда асханаға шақырып әңгәмелесейік деді. Сіңлің ұйықтап жатқан болатын. "Ажар, мен бақытымды енді тапқандаймын. Бұл жерде де нашар өмір сүрген жоқпын, бірақ, шын ғашық болған адамым басқа екен. Оны енді жолықтырдым. Кешіре алсаң кешір, қызымды іздеп келіп тұрғанда, көрсетсең болды," деді де ұйықтап жатқан қызының бетінен сүйіп шығып кетті. Кетіп бара жатып "Сен бәрінен хабардарсың, білемін, сонда да мені қуып шықпадың. Кешір мені," деп шығып кетті. Содан кейін хабарсыз. Мен де хабарласпадым. Соңғы сөздері сен жайлы екенін білдім әрине. Мейлі, кетсе кетсін. Бақытын тапсын. Басында екінші тұрмыс құрып өте өрескел қателік жасағанымды түсіндім қызым. Кешірші мені! - деді анасы Жұлдызайдың басынан сипап.
Анасы мен қызы құшақтасып терезе алдында ұзақ тұрды.

Соңы...