Жан мен тәннің байланысы: аурудың түпкі себебі – санада ма?

 

 el24.kz Адам денсаулығы тек дәрі-дәрмек пен тамаққа ғана емес, ішкі жан күйіне де тікелей байланысты. Соңғы жылдары ғалымдар мен рухани ұстаздар аурудың көпшілігі санадағы теріс ойлар мен эмоциялардан туындайтынын жиі айтып жүр.

Біз әдетте ауруды сыртқы себептерден іздейміз: суық тиді, шаршадық, дұрыс тамақтанбадық дейміз. Ал шын мәнінде, адамның ой-санасы мен ішкі күйі денеге тікелей әсер етеді.

Қорқыныш, реніш, ашу, кінә сияқты эмоциялар энергия деңгейінде бұғаттар тудырып, белгілі бір ағзада сырқаттың пайда болуына себеп болады.

Мысалы, ұзақ уақыт ренішті ұстаған адамда бауыр мен өттің жұмысы бұзылады, ал қорқынышта өмір сүретіндерде бүйрек әлсірейді дейді шығыс медицинасы. Ал сүйіспеншілік пен ризашылық сезімі, керісінше, жасушаларға өмір қуатын береді.

Көптеген рухани ұстаздар «ауру – жанның белгі беру тәсілі» дейді. Яғни дене ауырғанда, ол бізге «тоқта, өзіңе қара, ішкі дүниеңді тазартып ал» деп ескертеді. Бұл тұрғыда адам аурумен күресіп емес, оны түсініп қабылдауы керек.

Ғылыми тұрғыдан да эмоция мен дененің байланысы дәлелденген. Стресстік гормондар (кортизол, адреналин) ұзақ уақыт бойы жоғары деңгейде болса, иммунитет төмендеп, созылмалы аурулар пайда болады.

Сондықтан денсаулықты сақтаудың басты шарты – жанның тыныштығы. Кешірім, ризашылық, өз-өзіне деген махаббат – ең жақсы ем.

 

Қазақстанда АИ-92 бензині мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий енгізілді

 

  el24.kz 2025 жылдың 16 қазанынан бастап Қазақстан Үкіметі АИ-92 маркалы бензин мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий жариялады. Бұл шешім елдегі баға тұрақтылығын сақтау және инфляцияны тежеу мақсатында қабылданды.

Энергетика министрлігі мен Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне өңірлерде жанармай бағасын бақылау және заңсыз баға өсіміне жол бермеу тапсырылды. Сонымен қатар, ішкі нарықты үздіксіз отынмен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.

 Мораторий не үшін енгізілді

Үкіметтің ресми түсіндіруінше, бұл шешім инфляцияны төмендету және халықтың әлеуметтік жағдайын қорғау үшін қабылданған.

Соңғы айларда мұнай мен отын бағасының әлемдік нарықта құбылуы ішкі нарыққа да әсер ете бастаған. Сондықтан мемлекет бағаның негізсіз өсуіне уақытша шектеу қоюды жөн көрді.

Мораторий тек АИ-92 маркалы бензин мен дизельге қатысты, өйткені бұл екі отын түрі халық арасында ең кең қолданылатын және стратегиялық маңызы бар өнімдер қатарына жатады.

 

  

 

Хайп қуған блогерлер шектен шықты: Мәжіліс депутатынан ұсыныс

 

 el24.kz Соңғы уақытта әлеуметтік желілерде қоғамды дүрліктіретін, тіпті қорқыныш туғызатын бейнероликтер көбейді. Әсіресе «пранк» форматындағы видеоларда азаматтардың намысына тиіп, психологиялық соққы келтіретін көріністер жиіледі.

Мәселен, елордалық блогерлердің бірі достарымен бірге жеделсатыда адамдарды әдейі қорқытып, бейнежазба түсірген. Ал Алматыда жас блогерлер аула сыпырушыларға қоқыс лақтырып, мазақ еткен видео таратқан. Мұндай әрекеттер қоғамда наразылық туғызды.

Осыған байланысты Мәжіліс депутаты Нартай Арайбұлы өрескел пранк жасаушыларды жазаға тарту мәселесін көтерді.

«Адамдарды әдейі үркітіп, олардың психикасына әсер ететін мұндай бейнероликтер қоғамда агрессияны күшейтеді. Еркіндік пен жауапкершілік қатар жүруі керек. Блогерлік атақ қуалау ешкімнің намысына тиіп, қауіпсіздігіне қатер төндіруге себеп болмауы тиіс», – деді депутат.

Халық қалаулысының пікірінше, мұндай контенттерді әзірлейтін блогерлерге қатысты заңнаманы күшейту қажет. Қазір мұндай істер Әкімшілік кодекстің 434-бабымен («Ұсақ бұзақылық») немесе Қылмыстық кодекстің 293-бабымен («Бұзақылық») қаралуы мүмкін.

Депутаттың ұсынысы – қоғамдық қауіп төндіретін пранктерге арнайы бап енгізу, яғни әлеуметтік желі арқылы үрей тудыруды жеке құқықбұзушылық ретінде тану.

«Көру санын арттыру үшін елдің зәресін алу — өнер де, ерлік те емес. Мұндай контенттер қоғамның моральдық деңгейін төмендетеді. Әр блогер жариялайтын материалы үшін заң алдында жауап беруі тиіс», – деді Нартай Арайбұлы.

Қазір Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі блогерлердің қызметін заңмен реттеу жөніндегі түзетулерді әзірлеп жатыр. Егер ұсыныстар қолдау тапса, пранк арқылы жұрттың психикасына әсер ететін бейнелерге нақты жаза қарастырылмақ.

 

Қазақстанда көлік әкелуге жаңа шектеулер енгізілді

 

  el24.kz 20 қазаннан бастап Қазақстанда жеке пайдалану мақсатында көлік құралдарын сырттан әкелуге қатысты жаңа шектеулер күшіне енеді. Бұл өзгерістер Еуразиялық экономикалық комиссия кеңесінің (ЕЭК) 2025 жылғы 23 мамырдағы №45 шешіміне сәйкес қабылданған.

Жаңа талаптарға сай, енді елге тек ЕЭК коллегиясының 2017 жылғы 30 маусымдағы №74 шешімімен бекітілген тізімге енгізілген көлік түрлерін ғана әкелуге рұқсат беріледі.

Шектеулер жеңіл автокөліктерге (медициналық арнайы көліктерден басқа), сондай-ақ квадроциклдерге, қарда жүретін көліктерге, жолсыз жерлерге арналған техникаларға, мотоциклдерге, мотороллерлер мен мопедтерге қатысты. Сонымен қатар, 12 орынға дейінгі автобустар мен жалпы салмағы 5 тоннаға дейінгі жүк көліктері де белгілі СЭҚ ТН кодтары бойынша аталған тізімге енгізілген.

Барлық әкелінетін көлік құралдары «Доңғалақты көлік құралдарының қауіпсіздігі туралы» техникалық регламентке сай болуы қажет. Бұл талапқа сәйкестікті растайтын басты құжат – көлік құралының конструкциясының қауіпсіздігі туралы куәлік (СБКТС) болып саналады.

Егер бұл құжат болмаса, жеке тұлғалар көлікті кедендік рәсімдеуден өткізе алмайды, электрондық паспорт (ЭПТС) ала алмайды, утилизациялық алымды төлей алмайды және ең бастысы — көлікті тіркеуге қоя алмайды.

Осылайша, бекітілген тізімге кірмейтін кез келген автокөлікті Қазақстан аумағына әкелу мүлде мүмкін болмайды. Мұндай көліктерге қатысты рәсімдеу, кедендік тазарту және тіркеу жүргізілмейді.

Мамандардың айтуынша, бұл өзгерістер Еуразиялық экономикалық одақ елдері арасындағы техникалық талаптарды біріздендіруге және сертификаты жоқ көліктердің импортын шектеуге бағытталған.

Алматыдағы зілзала кезінде қосылмай қалған дабыл үшін бірнеше шенеунік сотталды

 

   el24.kz    Былтыр Алматыда болған жер сілкінісі кезінде тұрғындарға ескерту дабылы қосылмай қалғаны ел есінде. Осы оқиға бойынша тергеу амалдары аяқталып, кінәлілерге қатысты сот үкімі шықты.

Белгілі болғандай, дабыл жүйесінің істен шығуына байланысты Алматы қаласы Төтенше жағдайлар департаменті басшысының үш орынбасары, сондай-ақ мердігер ұйым мен техникалық бақылау өкілдері жауапқа тартылды.

Тергеу материалдарына сәйкес, TNS-INTEC атты компания қала бойынша ескерту жүйесін орнату кезінде техникалық талаптарды сақтамаған. Жабдықтардың бір бөлігі жарамсыз болып шыққанымен, қабылдау актілері заңсыз түрде рәсімделген. Бұл фактілерге ТЖД басшылығы мен техникалық қадағалау мамандарының немқұрайлығы себеп болған.

Сот шешімімен аталған лауазымды тұлғалар әртүрлі мерзімге бас бостандығынан айыру және мемлекеттік қызмет атқаруға тыйым салу жазасына кесілді.

Айта кетейік, былтырғы зілзала кезінде дабыл жүйесі автоматты түрде іске қосылуы тиіс болған, алайда техникалық ақауға байланысты ескерту сигналы халыққа жетпеген. Бұл жайт қоғамда кең талқыланып, жауаптыларды жазалау талабын күшейтті.

Мамандардың айтуынша, мұндай жағдай қайталанбауы үшін қазір қаладағы ескерту жүйелерін жаңарту және цифрлық бақылауды күшейту жұмыстары жүргізіліп жатыр.

ІІМ басшысы: алкоголь тек арнайы дүкендерде сатылуы тиіс

 

  Қазақстан Ішкі істер министрі Ержан Саденов алкоголь өнімдерін тек мамандандырылған дүкендерде сатуды ұсынды,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Министрдің айтуынша, елде мас күйінде жасалатын қылмыстар азаймай отыр. Жыл сайын шамамен 10 мың қылмыс, оның ішінде 1,400-ден астамы ойын-сауық орындарында тіркеледі.

Сондықтан ІІМ мынадай шектеулер енгізуді қарастыруда:

  • алкоголь тек арнайы лицензиясы бар дүкендерде сатылуы;
  • түнгі уақытта сату шектелуі;
  • үйге жеткізу және онлайн-сатуға толық тыйым салу.

Ержан Саденовтың сөзінше, бұл шара толық тыйым емес, тек реттеу және қоғамдық қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.

«Түнге дейін ішіп отыру – дұрыс емес. Алкоголь тек белгілі уақытта және арнайы орындарда сатылуы керек», — деді министр.

Қазір бұл ұсыныс талқылау кезеңінде. Сарапшылар оның тиімділігі мен ықтимал салдарын қарастырып жатыр.

Подробности
Категория: Керек кеңес

1 тәсіл

Түнгі мезгілде әр бәтеңкеңізге ас қасық ас содасынан сеуіп қойыңыз. Таңертең қағып, иістің жойылғанына қуанатын боласыз.

Подробности
Категория: Сырласу

Затымыз әйел болғасын әйелдермен әңгімелесіп, сыр бөлісіп жүреміз ғой. Сондай әңгімелерден байқағаным, көп отбасыларда әдетте үйдің бар жауапкершілігін әйелдер арқалайды екен. Үй салу, той жасау, қара қазан мен сары баланың қамын да бүгінде әйелдер ойлайтын болыпты. Тіпті денсаулығын құртып, өмірін сарп еткендерді де көріп жүрміз. Сондай отбасылардағы еркектің жауапкершілігі қайда? Жатыпішер, масыл ер қайдан шығады деген сұрақ көкейді еріксіз мазалайды екен.  Сөзім құрғақ болмас үшін өзім сырына қанық әйелдердің өмірлері жайлы жазуды жөн көрдім. 

Подробности
Категория: Тылсым дүние

-Әкем айтқан сол бір әңгіме мен өзім куә болған мына бір оқиға қанша жылдар өтсе де ойымнан кетпестей орнығып қалды,-деді нағашым (марқұм) менің тылсым жайлар туралы білгім келген ниетімді аңғарғаннан кейін.

Подробности
Категория: Елең еткізер

Атышулы іс бойынша барлық үш күдікті үшін де қамауда ұстау мерзімі тағы бір айға созылды.
Алматыда Денис Теннің өліміне күдіктілер 23 қазанға дейін қамауда отыратын болды. «Алматы қаласының мамандандырылған тергеу соты 11-12 қыркүйекте арнайы қаулы шығарды.  

Күдіктілерді қамауда ұстау мерзімі 3 айға дейін, яғни 23 қазанға дейін созылды», - деді қалалық соттың баспасөз хатшысы Диас Махамбетов. Еске салсақ, қазақстандық мәнерлеп сырғанаушы Денис Тен 19 шілде күні пышақ жарақатынан қаза болған еді. 

Подробности
Категория: Сырласу

Күйеуімді бір көргеннен ұнаттым деп айта алмаймын. Қазанның түпкі күйесі сияқты қаралығы мені шошынтқан басында. Жүре-бара оның бойынан өзіме ұнайтын қасиеттерді біле бастадым. Әсіресе сөзге шеберлігі ұнайтын. Өзім аса сөзшең емеспін. Көп жерде ақымды жегізіп, сөз қайтара алмайтын босбелбеулігімнен көп жапа шегуші ем. Менің ақымды сол алып беретіндей-ақ көңілім құлады да тұрды. 

Подробности
Категория: Керек кеңес

Күніне үш шынаяқ шай ішсеңіз, тісіңізді түрлі аурулардан қорғай аласыз. Себебі, қара шай стрептококка және лактобактерия деп аталатын дертке шалдықтыратын екі түрлі бактерия мен тісжегіден қорғайды дейді ғалымдар.

Тіс дәрігерлері бұл бактериялар қызыл иекті зақымдайды деп отыр. Алайда, зерттеу тобының жетекшісі доктор Кэрри Ракстон күнделікті ішетін шай көлемі 3-4 кеседен аспауы тиіс екендігін алға тартты. 

Подробности
Категория: Керек кеңес

Жақсы көретін ақ блузкаңда тер дағы қалып, кетпей қойса, екі түйір аспиринді ұнтақтап, шыныаяқтың жартысына жылы су құйып, араластыр. Кірленген жерге осы ерітіндіні құйып, екі-үш сағат солай қалдыр. Кірленген жері өзі-ақ ағарып шығады. 

Көпшілік бетке шыққан безеуден көп қиналады. Бір түйір аспиринді ұнтақтап, суға саласың да, безеуге жағып, екі минут ұстайсың. Осылай бірнеше рет қайтала. 

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

Британдық азамат жалғыздық сезімінен құтылмақ болып, Қытайдан секс-қуыршаққа тапсырыс берген. Алайда ол өте кішкентай болып шыққан деп хабарлайды korrespondent.netсайтына сілтеме жасаған NUR.KZ порталы.

29 жастағы Натан Уоттс қуыршаққа тапсырыс беремін деп, басы дауға қалды. Шекара қызметкерлері ойыншықты тексере келе, оны педофилдерге арналған деп шешім шығарған. Сонымен аталмыш іс сотқа өтіп, азамат төрешінің алдынан бір-ақ шыққан.

Подробности
Категория: Спорт жаңалықтары

Қазақстанның кәсіпқой бокс федерациясы Сауль Альварес «Канелоның» допингпен ұсталуы туралы ақпаратты теріске шығарды.

Бұл туралы ҚазАқпарат хабарлайды.  

 
Мамыр айында үшінші жекпе-жек өткізу туралы да ешқандай келіссөз жүргізілмеген. «Канелоның допингпен екінші рет ұсталуы туралы ақпарат жалған. Мұндай мәлімдемені ешкім жасаған жоқ. 

Подробности
Категория: Сырласу

Сəлем, "Сырласу" клубы! Айтсаң жамансың, айтпасаң надансың. Үйдегі сүт  кенжеміздің қылығынан қажып біттік. Тоқсан екінші  жылы туғанымен  тоғыз  жасар  қыздың  ақылы  жоқ. Адам ретінде айтқан ақылды құлағына ілмейді. Ауылдағы  қолы  бостармен  қосылып, арақ  ішіп жүреді.  Арақ   ішкен  адамда  абырой  қайдан  болсын?!

Подробности
Категория: Проза
Нұрғайып Хавсеметұлы
 
1986 жылы маусымның 13-ші жұлдызында МХР-ның Баян-Өлгий аймағында дүниеге келген. Кейін Атамекенге оралып Ақмола облысы Степногорск қаласы Қырыққұдық ауылына тұрақтаған.  Көкшетау қаласындағы «Ж.Мусин» атындағы қазақ педагогикалық колледжінің филология бөлімінің 2015 жылы тамадаған. 2017 шабыт фестивалінің үзік әдеби шығарамалар аталымы бойынаша дипломант атанды.

Подробности
Категория: Проза

Шырқыраған телефон дауысынан оянып кеттім. Таң қылаң иектеп атып келеді екен. Халатымды желбегей жамылып қонақ бөлмесіндегі телефон трубкасын нарау көтердім.- Алло, қайырлы таң, құрбан айт құтты болсын!- Бірге болсын-дедім есіней отырып.- Бұл мен, сенің бала күніңдегі құрдасың, жас күніңдегі сырласың, отыз жасыңда досың, қырық жасыңда қасың болған Анық. Мен аз-кем үнсіз қалдым. Саңқылдаған дауысынан Анық екенін таныдым.- Ау, Қалеке, неге үнсіз қалдың. Білем, маған деген өкпең қара қазандай әрі ессіз адамдай таң атпастан қоңырау шалып мазаңды алып отырмын.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

WhatsApp мессенджерінің өкілдері алдағы уақытта қосымша жаңаратынын мәлімдеді, - деп хабарлайды //Tengrinews.kz тілшісі Wccftech басылымына сілтеме жасап. 

 
Таяуда мессенджер батырмалы телефондарға да қолжетімді бола бастады. Нәтижесінде әлем бойынша WhatsApp қолданушыларының саны артты. Жаңадан жарты миллионға жуық аккаунт тіркелген. 

Подробности
Категория: Елең еткізер

Орта салмақта WBC, WBA (Super), IBO чемпионы Геннадий Головкин (38-0-1, 34 КО) Boxingtalk.com порталына берген сұхбатында мексикалық Сауль "Канело" Альвареспен қарымтасына қатысты бірнеше сұраққа жауап берді, - деп хабарлайды Vesti.kz.

Қазақстандық боксшының айтуынша, реваншқа дайындық жақсы жүріп жатыр. "Физикалық дайындығым тамаша, өзімді 25 жастағыдай сезінемін. (...) Бокспен шұғылдана бастағанымда арманым -  әлем чемпионы болу еді. Маған бұл ұнайды, арманымнан бас тартпаймын. 
  1. Өттегі тасты қалай түсіруге болады?
  2. Жыртық жүрек
  3. Кездесуге келген аруақ
  4. Өзге әйелдің менен несі артық?