Каспийде итбалықтар қырылып жатыр, 88 өлексе табылды
el24.kz 2025 жылғы мамыр айының басында Каспий теңізінің жағалауында тағы бір экологиялық қасірет тіркелді.
Маңғыстау облысының Түпқараған ауданындағы теңіз жағалауынан Қазақстанның Қызыл кітабына енген 88 Каспий итбалығының (Pusa caspica) өлексесі табылды. Бұл туралы облыстық экология департаменті хабарлады.
Мамандардың айтуынша, батыс бағыттағы жел салдарынан итбалықтар жағалауға шығып қалған. Алайда табылған денелердің шіру деңгейі өте жоғары болғандықтан, нақты өлім себептерін анықтау мүмкін болмай отыр. Мамандар олардың өлгеніне 2–3 апта өткен болуы мүмкін екенін айтады. Барлық өлексе арнайы полигонда жойылды.
Қазіргі уақытта мамандар өлекселердің неден қырылғанын анықтау үшін зертханалық сараптама жүргізіп жатыр. Итбалықтардың өлекселері негізінен Ақшұқыр ауылы мен Форт-Шевченко қаласының маңынан табылған.
Департамент өкілдерінің айтуынша, өлекселердің сыртқы қабатында зақымдану белгілері байқалмаған, сондықтан су жануарларының жаппай қырылуына нақты не себеп болғаны әзірге белгісіз.
Еске салсақ, Каспий итбалығы әлем бойынша тек осы теңізде ғана мекендейтін, сирек әрі ерекше түр болып табылады. Соңғы жылдары олардың популяциясы күрт азайып, Қазақстан мен Ресей тарапынан қорғауға алынып отыр. Мамандар экологиялық апаттың себептері ретінде теңіз суының ластануы, түрлі жұқпалы аурулар немесе табиғи факторларды атап өтеді.
Тиісті органдар жағалау бойында тұрақты мониторинг жүргізіп, жағдайды бақылауда ұстап отыр. Қоғамдық ұйымдар мен жергілікті тұрғындар билік тарапынан бұл мәселені мұқият зерттеп, итбалықтарды қорғау бойынша нақты шаралар қабылдауын талап етуде.
Экологтар Каспий итбалығының популяциясын сақтау үшін халықаралық деңгейде ынтымақтастықты күшейтіп, табиғи ортаны қорғау жұмыстарын жүйелі жүргізу қажеттігін алға тартуда.
Бұл жағдай қоғамда үлкен алаңдаушылық туғызып отыр. Табиғат жанашырлары мен сарапшылар экожүйенің тепе-теңдігін сақтау мақсатында шұғыл әрекет ету қажет екенін айтуда.
Қазақстандағы салық заңнамасындағы 2025 жылғы өзгерістер: халық нені білуі керек?
Ақтау, 8 сәуір – el24.kz
2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстанда салық және әлеуметтік төлемдер жүйесіне бірқатар маңызды өзгерістер енгізілді. Бұл жаңалықтар кәсіпкерлер мен жалдамалы қызметкерлер үшін де өзекті.
1. Әлеуметтік төлемдер мөлшерлемесі артты
- Әлеуметтік аударымдар – 3,5%-дан 5%-ға дейін өсті.
- Әлеуметтік салық – 9,5%-дан 11%-ға дейін көбейді.
- Жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарнасы – 1,5%-дан 2,5%-ға дейін артты.
Бұл төлемдерді жұмыс берушілер өз қызметкерлері үшін ай сайынғы еңбекақы қорынан аударып отырады.
2. Жеке кәсіпкерлерге арналған жеңілдетілген режим
- Қызметкерлер саны 30 адамнан аспауы тиіс.
- Филиалдары болмауы қажет.
- POS-терминал, онлайн-касса және ERP жүйесін пайдаланбайтын ЖК үшін жарты жылдық айналым шегі – 24 038 АЕК.
- Ал толық интеграцияланған жүйе қолданатын ЖК үшін айналым шегі – 94 086 АЕК.
ЖК салықты жылына екі рет төлейді: 25 тамызға дейін және келесі жылдың 25 ақпанына дейін.
3. Салық мөлшерлемелері
- ЖТС – 1,5%
- Әлеуметтік салық – 1,5%
- Міндетті зейнетақы жарнасы – 10%
- Әлеуметтік аударым – 5%
- Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жарнасы – ең төменгі жалақының 5%-ы
4. Төлемдерді кім және қалай төлейді?
- Өзін-өзі жұмыспен қамтушылар өз табысынан жоғарыдағы жарналарды дербес төлейді.
- Жалдама қызметкерлері бар кәсіпкерлер әр қызметкер үшін жоғарыдағыдай төлемдерді толық аударуға міндетті.
5. Жаңа жүйенің мақсаты Бұл реформалар әлеуметтік қорғау жүйесін күшейтуге, зейнетақы қорын толықтыруға және медицина саласына қосымша қаражат тартуға бағытталған.
Алматыда полицей әйелін пышақтап өлтірген
Үш баласын анасынан айырған қатыгез әке кейін өзіне қол салмақ болып, тамағын пышақпен орып, ішіне пышақ сұққан. Қазір ол күзеттің бақылауымен ауруханада жатыр. Жағдайы орташа ауыр дейді дәрігерлер. Ал кикілжіңге отбасындағы жанжал себеп болған. Көрші-қолаң олардың жиі ұрысатынын, ал күдіктінің ішімдікке әуес болғанын айтып отыр.
Мұқағали Мақатаевты қорлаған блогерге қатысты сот ісі басталды
el24.kz Қазақстанның атақты ақыны Мұқағали Мақатаевты қорлаған блогер Алишер Теменовке қатысты сот ісі Алматы қаласының Наурызбай аудандық сотында қаралуда.
Алишер Теменов өзінің әлеуметтік желідегі эфирінде Мұқағали Мақатаевты «сорлы еркек» деп атаған болатын.
Мұқағали Мақатаевтың ұлы Жұлдыз Мақатаев бұл әрекетті қазақ халқының рухани құндылықтарына нұқсан келтірген деп бағалап, блогердің үстінен арыз түсірді. Іс Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 131-бабы 2-тармағы бойынша қаралып жатыр. Бұл бап «Қорлау» үшін жауапкершілікті қарастырады.
Жұлдыз Мақатаев моральдық зиян ретінде 10 миллион теңге өтемақы талап етуде. Айтуынша осы оқиғадан кейін қатты күйзеліске түскен және әулетіміздің атына нұқсан келтірді- дейді.
Қазіргі уақытта сот отырысы жалғасып жатыр. Теменов өз сөзін эмоция үстінде айттым деп кешірім сұрағанымен, талапкер тарап оның кешірімін жеткіліксіз деп есептейді.
Қоғам белсенділері мен мәдениет қайраткерлері бұл сот ісін маңызды деп санап, шығармашылық тұлғалардың абыройын қорғау мәселесіне назар аударуды талап етуде.
Жүргізуші куәлігінің мерзімі біткен жағдайда емтихан тапсыру міндеттеледі ме?
Соңғы кездері әлеуметтік желілер мен қоғам арасында «жүргізуші куәлігінің мерзімі біткен жағдайда қайтадан емтихан тапсыру қажет болады» деген ақпарат кеңінен таралуда.
Осыған байланысты көптеген азаматтардың көкейінде сұрақ туындауда. Бұл рас па? Жаңа ереже енгізілді ме? Біз бұл мәселені ресми ақпарат көздеріне сүйене отырып el24.kz тілшісі зерттеп көрді.
Қазіргі жағдай
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, жүргізуші куәлігінің мерзімі аяқталған жағдайда оны ауыстыру үшін қайтадан емтихан тапсыру талап етілмейді. Бұл рәсім тек құжатты жаңартуға қатысты және төмендегідей құжаттар қажет:
- Жеке куәлік;
- 083/у нысанындағы медициналық анықтама;
- Мемлекеттік баж салығының төленгенін растайтын түбіртек (1,25 АЕК);
- Бұрынғы жүргізуші куәлігі.
Құжаттарды мамандандырылған Халыққа қызмет көрсету орталығына (ХҚКО) апару жеткілікті. Сондай-ақ, медициналық тексерістен сол орталықта өтуге болады.
Жаңалықтар мен ұсыныстар
Иә, жақында жүргізуші куәлігіне қатысты бірқатар өзгерістер мен ұсыныстар айтылды:
- Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева 2024 жылдың жазында жүргізуші куәлігіне емтиханды онлайн форматта тапсыру мүмкіндігін ұсынды. Бұл ұсыныс әлі заң ретінде қабылданған жоқ, тек талқылау деңгейінде тұр.
- 2024 жылдың қарашасынан бастап теориялық емтихан тапсыруға екі факторлы аутентификация енгізілді. Бұл жаңашылдық емтихан тапсыру кезінде алаяқтықтың алдын алуға бағытталған.
Дегенмен, қазіргі уақытта мерзімі өткен куәлікті жаңарту үшін емтихан тапсыру міндеттелмеген. Бұл туралы ресми ақпарат egov.kz және gov.kz сайттарында нақты жазылған.
Қорытынды
Қазіргі заңнама бойынша, жүргізуші куәлігінің мерзімі біткен жағдайда оны ауыстыру үшін емтихан тапсыру қажет емес. Алайда, бұл салада өзгерістер мен ұсыныстар айтылып жатыр, сондықтан ресми көздерге сүйене отырып, жаңалықтарды қадағалап отыру маңызды.
Сіздің де жүргізуші куәлігіңіздің мерзімі аяқталуға жақын болса – уақыт оздырмай, қажетті құжаттарды дайындап, құжатыңызды жаңартып алыңыз.
Күйеуім қыз-қырқынға құмар
Күйеуім екеуміз жас кезде танысып, көп жыл қол ұстасып бірге жүріп, шынайы сезіммен үйлендік. Ештеңеден қыжалат болған жоқпыз – орташа жағдайы бар, көпбалалы отбасы болдық.
Өзім шығармашылық бағытта білім алғанмен, бала тәрбиесімен үйде отырып қалдым. Уақыт өте күйеуімнің мансабы жоғарылап, материалдық жағдайымыз арта түсті. Балаларымыз туылып, жеке үйге де қол жеткіздік. Шет елдерге шығып демалатын жағдайға да жеттік. Отбасылық кілтипанның барлығы да сол кезде басталды...
Көп адамның кеңесін тыңдап, өзімді іздей бастадым. Әртүрлі тренингтерге қатысып, көп кітап оқып, әйелдерге тән жаттығулар жасадым. Соның арқасында болып жатқан дүниенің бәрі менің ішкі ойымның көрінісі екенін түсіндім. «Күйеуімнің бұл әрекеті менің ішкі қорқынышым мен уайымымның туындаған екен» деген ой түйіп, өзімді өзгерте бастадым.
Осыдан кейін күйеуім маған, балаларына басқаша қарайтын болды. Көп уақытын бізбен өткізді. Екеумізде ортақ әңгімеміз көбейіп, бұрынғыдай жиі әңгімелестік. Әртүрлі тақырыпта сөз қозғадық. Ол мені өзіне жақын тартып, досындай көрді. Бұрын істеген әрекеттері үшін өкінетіндей көрінді. Жиі әңгімелесу барысында оның неліктен екінші әйелге көңілі ауғанына көзім жеткендей. Қарап отырсам, неше жыл бойы күйеуім, балаларым деп жүріп өзімді мүлде ұмытыппын. Бұл сынақ маған өзімді, өмірімді басқа арнаға бұруға түрткі болғандай. Санама серпіліс бергендей.
Арада біраз уақыт өтті. Барлығына көз жұмып, жағдайды қабылдауға тырысып бақтым. Десе де, күйеуім басқа әйелмен тұрады, бос уақытының бәрін бізге емес, соған арнайды дегенді ойлау мен үшін өте қиын. Бірақ байқағаным ол екінші әйеліне де разы болмай, үшінші әйел алуды да көздеген сияқты. Дегенмен оның бәрі бір басына үлкен жауапкершілік түсіретінін біліп жүрсе керек.
«Күйеуіме не жетіспейді?» дегенді ойласам, санам сан саққа жүгіреді. Бәлкім оның ішкі әлеміне бірдеңе жетіспейтін шығар? Ол менен де, әлгі әйелінен де нағыз жанына керек дүниені ала алмай жүргенін сезінемін. Психологтардың жазбасы, өмірлік оқиғалар желісі ер адамның сырттан көңілдес іздей бастауы әйеліне көңілі толмай, бос кеуде боп жүргенінде дейді.
Мен күйеуіме көмектескім келеді. Жарымның ішкі әлемін қалай байыта аламын? Маған толық көңілі толуы үшін не істеуім керек? Арамыздағы сезім мен сенімді қайта тұтату үшін қандай әрекет жасаған дұрыс?
Венера, 30 жас
Келіншегімді кешіре алар ма екенмін...
- Подробности
- Категория: Сырласу
Үйлегеніме көп болған жоқ.Келіншегімді қатты жақсы көремін.Сіздердің клубтарың « Сырласу» деп қыз-келіншектерге арналса да, менің де айтар ойым бар.Айып етпеңіздер.
Жұмыстан келсем де, үйде болса да келіншегім бұрынғыдай емес.Мені көрсе қуанбайды.Бұрынғыдай еркелемейді.Аяғы ауыр болғасын, сіркесі су көтермей жүрген болар деп, болашақ ұрпағымыз үшін, не қаласа бәрін алып беріп жегізуге тырыстым.Оның сүйсіне жегеніне қарап отырып, өзімде рахаттанып қалушы едім.
Ит махаббаты...
- Подробности
- Категория: Проза
Болған оқиға желісімен...
Жеткер Жүсіп
Кішкентай күшікті теміржолда істейтін әкеме, эшолонда кетіп бара жатқан бір оянный беріп кетіпті.Қимай басынан сипай беріпті ол көзі жасаурап мойны ақ екен."Мойнақ" қойдық оның атын.Иттің төресі болып өсті.Беті ашық тұрған нәрсеге ауыз салып көрген жоқ.Тек итаяғын ғана місе тұтты Адамның қас қабағына қарайтын ит еді,Мойнақ.
Қара адам
- Подробности
- Категория: Тылсым дүние
Осы бір қара адаммен «дос» болғаныма он жылдың жүзі болды.
Күндіз аса көп көріне бермейді. Қасымда адам болса, анандай жерде тұрады. Жақындамайды. Көзімнің қиығымен көріп отырамын. Ал ешкім жоқ болса, қасыма кеп алады. Ал түнде... айту да қорқынышты. Көзім ілінсе болды, үстіме мініп отырып алады да, буындырады. Содан тынысым тарылып, жан - дәрмен жанталасып жатамын.
Страница 233 из 233
