Елдегі жемқорлықпен күрес ҰҚК қарамағына өтті

 

el24.kz Қазақстанда Антикоррупциялық агенттік таратылады. Оның қызметін енді Ұлттық қауіпсіздік комитетінің құрамындағы арнайы бөлім атқарады.

Бұл туралы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылғы 30 маусымдағы жарлығында ресми түрде жарияланды. Құжатқа сәйкес, бұған дейін жемқорлықпен күреске тікелей жауапты болған Антикоррупциялық агенттік таратылып, оның функциялары ҰҚК құрамындағы Антикоррупциялық қызметке беріледі.

Сонымен қатар, агенттіктің бірқатар міндеттері — антикоррупциялық саясатты қалыптастыру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет пен ашықтықты дамыту — Мемлекеттік қызмет істері агенттігіне өтеді.

Ресми мәліметтерге сүйенсек, бұл өзгерістер сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес шараларын тиімді үйлестіруге, сондай-ақ қауіпсіздік органдарының жұмысын күшейтуге бағытталған.

Айта кетейік, Антикор 2019 жылдан бері Президентке тікелей бағынатын тәуелсіз орган ретінде жұмыс істеп келді. Енді бұл құрылым ҰҚК құрамында жұмысын жалғастырады.

 

Қыркүйектен бастап мобильді аударымдар қатаң тексеріледі: жаңа ереже күшіне енеді

 

el24.kz Қазақстанда 2025 жылдың 1 қыркүйегінен бастап мобильді аударымдарға қатысты жаңа салықтық бақылау ережелері күшіне енеді.

Бұл өзгерістер көлеңкелі экономикамен күресуді және тіркелмеген кәсіпкерлікті анықтауды мақсат етеді.

Қаржы министрлігінің ресми мәліметінше, жаңа талаптар жеке тұлғалардың атына келіп түсетін жүйелі мобильді аударымдарды сараптауға мүмкіндік береді. Егер белгілі бір шектерден асса, салық органдары кәсіпкерлік қызметтің белгісі ретінде қарап, тексеру жүргізе алады.

 Қандай жағдайда тексеріледі?

Жаңа ережеге сәйкес, егер бір адамға қатысты келесі екі шарт орындалса:

  1. Бір ай ішінде 100 және одан да көп әртүрлі адамнан мобильді аударым келіп түссе;
  2. Үш ай қатарынан аударымдардың жалпы сомасы 12 ең төменгі жалақыдан (МЗП) асып кетсе
    (2025 жылғы есеппен бұл шамамен 1 020 000 теңге),

онда бұл операциялар кәсіпкерлік қызметтің белгісі ретінде қаралып, салық органдары бақылауына алынады.

 Кімдерге қатысты емес?

Қаржы министрлігі бұл талаптар:

  • Жалақы, зейнетақы, шәкіртақы;
  • Әлеуметтік жәрдемақылар;
  • Несие немесе депозитке қатысты жеке аударымдарға
    қатысты қолданылмайтынын нақты атап өтті.

Сонымен қатар достар мен туыстар арасындағы қарапайым аударымдар да бақылау шегінен тыс қалады.

 Кәсіпкерлер не істеуі керек?

Жаңа ереже бойынша табыс тауып жүрген азаматтарға:

  • ЖК (жеке кәсіпкер) ретінде тіркелу;
  • Сауда жасағанда POS-терминал немесе QR арқылы төлем қабылдау;
  • Төлем үшін фискалдық чек беру міндеттеледі.

Қаржы министрлігі бұл талаптардың тіркелмеген кәсіпкерлікпен айналысатындар үшін ғана енгізілгенін және қарапайым азаматтардың құқықтарын шектемейтінін мәлімдеді.

 Жаңа тәртіп қашан күшіне енеді?

 2025 жылғы 1 қыркүйектен бастап.

Осы күннен кейін жоғарыда көрсетілген талаптарға сай мобильді аударымдар күшейтілген салықтық бақылауға ілігеді.

Қыркүйектен бастап мобильді төлемдерге қатысты талаптар нақтылай түседі. Кәсіпкерлікпен айналысып, бірақ тіркелмеген тұлғалар үшін бұл – заң алдында жауапкершілікке тартылмаудың бір жолы. Ал қарапайым азаматтар үшін алаңдауға негіз жоқ.

Жаңа оқу жылы: ата-аналар мен мұғалімдерге не өзгерді

 

el24.kz 2025–2026 оқу жылы қарсаңында еліміздің білім беру саласында бірқатар жаңа өзгерістер енгізілуде.

ҚР Оқу-ағарту министрлігінің ресми мәліметінше, биыл оқу бағдарламалары жаңартылып, мұғалімдердің жұмыс жүктемесі мен мектеп формасына қатысты нақты талаптар белгіленді. Бұл өзгерістер оқушыларға да, ата-аналарға да, ұстаздарға да қатысты.

Оқу жылы дәстүрлі түрде 1 қыркүйекте басталады, 31 мамырда аяқталады. Бірінші сынып оқушылары үшін бейімделу аптасы сақталып отыр. Алғашқы жеті күнде олар жеңілдетілген режимде оқиды.

Жаңартылған оқу бағдарламалары негізінде математика, жаратылыстану және қазақ тілі пәндерінің мазмұны тереңдетілді. Сонымен қатар бағалау жүйесі де жеңілдеп, тоқсандық бақылау жұмыстарының саны азайтылды. Енді әр пәннен оқушылар жоба жұмыстары мен практикалық тапсырмаларды көбірек орындайды. Бұл оқушының ойлау, талдау қабілетін арттыруға бағытталған.

Мұғалімдердің апталық жүктемесі кәсіби стандартқа сай қайта қаралды. Енді дәптер тексеру, қосымша сабақ өткізу сияқты жұмыстарға арнайы ақы төленеді.Бұрынан бар жүйе күшейтілді.Электронды журнал жүргізу де жеңілдетілген.

Мектеп формасына қатысты да бірқатар ереже өзгерді. Министрлік ата-аналарға мектеп формасының міндетті екенін, алайда қымбат киім алудың қажеті жоқ екенін ескертті. Форманың түсі мен үлгісін мектеп кеңесі бекітеді. Діни немесе сәндік сипаттағы киім үлгілеріне жол берілмейді. Әлеуметтік аз қамтылған отбасыларға жергілікті әкімдіктер тарапынан мектеп формасы тегін берілуде.

Балабақшаларда электронды кезек пен eGov.kz арқылы өтініш қабылдау жалғасады. Бастауыш сыныптарда цифрлық оқулықтар мен планшет арқылы оқу жүйесі кейбір өңірлерде пилоттық жоба ретінде енгізіледі. Сонымен қатар, интернет қауіпсіздігіне де ерекше мән берілуде.

Министрлік ата-аналар мен мектеп арасындағы байланысты нығайтуға шақырып отыр. Мұғалімдер үшін курстар мен сертификаттау талаптары да жаңартылды.

el24.kz анықтамасы
2025 жылы елімізде 7 700-ден астам мектеп жұмыс істейді. 250-ге жуық жаңа мектеп салынған. 1-сыныпқа 400 мыңнан астам оқушы қабылданады. Мектепке дейінгі біліммен қамтылған балалар үлесі 98 пайызға жеткен.

Дабыл қағар уақыт келді: Каспий теңізі тартылып барады

 

el24.kz Каспий теңізінің деңгейі соңғы жылдары күрт төмендеп барады. Бұл туралы Abai.kz сайты NASA мен Еуропалық ғарыш агенттігінің спутниктік суреттеріне сілтеме жасап хабарлаған болатын. Климаттық өзгерістерді зерттейтін Weather-Fox.com порталының мәліметінше, соңғы он жыл ішінде теңіздің ондаған мың шаршы шақырымға жуық аумағы құрғап қалған.

Ең көп шегіну теңіздің солтүстік және шығыс бөліктерінде – Ресей мен Түрікменстан жағалауларында байқалып отыр. Бұл өзгерістерді тек спутниктен емес, көзбен көріп те анық байқауға болады. Бұрын су тұрған аумақтар бүгінде кеуіп, жеңіл көлікпен жүруге жарамды жерлерге айналған.

Негізгі себептер қандай?

Мамандар Каспий деңгейінің төмендеуіне бірнеше факторды атап көрсетуде:

  • Жер шарындағы орташа температураның жоғарылауы. Әсіресе Кавказ, Алтай және Иран тауларындағы қар мен мұздың азаюы өзендердің су деңгейін азайтып отыр.
  • Жайық, Терек және Волга секілді өзендерге салынған бөгеттер мен су қоймалары теңізге құятын судың көлемін айтарлықтай қысқартуда.
  • Ауыл шаруашылығына пайдаланылатын су мөлшерінің артуы, әсіресе Ресей мен Иран тарапынан.

Жоғарыда аталған өзгерістер Каспийдің болашағына қауіп төндіруде. Communications Earth & Environment журналының сараптамасына сәйкес, егер қазіргі ахуал өзгермесе, ғасыр соңына дейін теңіз деңгейі тағы 9–18 метрге дейін төмендеуі мүмкін.

Каспий тартылса, кімге қауіп?

Теңіз деңгейінің күрт төмендеуі бірқатар экологиялық және экономикалық қауіптер туғызады:

  • Каспий итбалығы мен бекіре тұқымдас балықтардың жойылу қаупі артады;
  • Балық шаруашылығы мен туризм салаларына соққы тиеді;
  • Теңіз порттарының жұмысы қиындайды, көлік логистикасы бәсеңдейді;
  • Ашылып қалған теңіз түбі зиянды тұздар мен улы шаң таратып, адам денсаулығына қауіп төндіруі мүмкін.

Шешім қайда?

Мамандар Каспий жағалауындағы бес ел – Қазақстан, Ресей, Иран, Әзербайжан және Түрікменстан – бірлесе әрекет етпесе, бұл экологиялық мәселе үлкен дағдарысқа ұласуы мүмкін екенін ескертуде.

Агроэколог әрі геосаяси сарапшылар:

  • су ресурстарын ортақ басқару,
  • өзендердегі бөгеттерге шектеу қою,
  • Каспий экожүйесін сақтау бойынша халықаралық келісімдер жасау

секілді шұғыл шараларды қолға алуға шақырып отыр.

Қоршаған орта – ортақ байлығымыз. Каспий тағдырына бейжай қарау болашақ ұрпақтың қауіпсіздігіне селқостық танытумен тең. Теңіз тартылса, тіршілік тоқтайды.

Материал Abai.kz сайтында жарияланған "Дабыл: Каспий тартыла бастады…" мақаласы негізінде дайындалды. Авторы: А. Әліақбар.

Министр: Ең төменгі жалақы 90 мың теңгеден сәл асады

 

el24.kz Қазақстанда ең төменгі жалақы мөлшері 90 мың теңгеден асуы мүмкін. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова Үкімет кулуарында мәлімдеді.

Министрдің айтуынша, қазір жаңа әдістеме бойынша есеп жүргізіліп жатыр. Еңбек өнімділігі, медианалық жалақы және инфляция ескеріліп, үш ғылыми институт зерттеу жүргізуде.

«Алдын ала есеп бойынша, ең төменгі жалақы шамамен 90 мың теңгенің ар жақ-бер жағында болады», – деді Жақыпова журналистер сұрағына жауап беріп.

Министрлік бұл көрсеткішті 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап енгізуді жоспарлап отыр. Қазір ең төменгі жалақы – 85 000 теңге.

1 шілдеден бастап банктер шоттар туралы мәліметті Ұлттық банкке беріп отырады

 

el24.kz 2025 жылғы 1 шілдеден бастап екінші деңгейлі банктер, шетелдік банктердің филиалдары, «Қазпочта» АҚ және Қазақстанның Даму Банкі жеке және заңды тұлғалардың шоттары туралы мәліметтерді Ұлттық банкке беріп отыруға міндеттеледі.

Бұл талап Ұлттық банктің 2025 жылғы 22 мамырдағы №26 қаулысына сәйкес енгізіледі.

Берілетін мәліметтер құрамына:

шот иесі туралы деректер (жынысы, туған жылы, азаматтығы, өңірі);
шот шартының сипаттамасы (валюта, мөлшерлеме, қолжетімділік құқығы);
шот туралы ақпарат (қалдық, мәртебе);
ай сайынғы операциялар туралы есеп кіреді.
Мәліметтер деперсонализацияланған идентификатор (ДИН немесе АИН) арқылы ұсынылады. Бұл ИИН немесе БСН-нің орнына қолданылатын бірегей код.

Банктер бұл ақпаратты:

шот ашылғаннан немесе өзгергеннен кейінгі 10 жұмыс күні ішінде;
шот бойынша операциялар жөнінде – ай сайын, келесі айдың 10 жұмыс күнінен кешіктірмей жолдайды.
Ақпарат тек уәкілетті мемлекеттік органдардың сұранысы бойынша беріліп, заңнамаға сәйкес қорғалады.

 

Подробности
Категория: Тылсым дүние

 

Дереккөз: el24kz

Өткен ғасырдың 1960 жылдары ауылда «Ильич шамы» жоқ, оның орнында керосин шамы болды. Осылай керосин шамына шомылған ауыл қараңғылыққа тұншығып, кешкі тіршілік басталатын. Шам жарығымен балалар сабаққа дайындалады, әкеміз бітпей қалған шаруаларына кіріседі. Анамыз пеш жағып балаларына тамақ дайындайды, жыртылған киімдерімізді жамап, бүтіндеп береді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Атырау облысының Махамбет ауданында тұратын ер мен әйел бір күн бұрын мал іздеуге шығып, қайта оралмаған. Құтқарушылар жоғалған екі адамды бүгін тапты- деп хабарлайды el24.kz тілшісі  КТК телеарнасына сілтеме жасап.

Подробности
Категория: Әлем жаңалықтары

 

23 наурызға қараған түні Мәскеуде ірі сауда ойын-сауық орталықтарының бірінде теракт болды. Бұл оқиғаға қатысты жаңа деректер шығып жатыр, - деп хабарлайды el24.kz тілшісі Massaget.kz ке сілтеме жасап.

Ресейлік Mash Telegram-арнасы мәліметінше, күдіктілердің сыбайластары болуы мүмкін адамдар ұсталған. Олар террористерге көмек, байланыс, логистика жұмыстарын ұйымдастырды деген күдікке ілінді.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне трансферттік баға белгілеу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңына қол қойды.

Бұл туралы Ақорданың баспасөз қызметі хабарлады. Заң халықаралық іскерлік операцияларда және осыған қатысты мәмілелерде трансферттік баға белгілеу ісін жетілдіруге бағытталған.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Бишімбаев ісіне қатысатын алқа билерді сатып алуға жол берілмейді. Бас прокурордың орынбасары Әсет Шыңдалиев қазақстандық алқа билер тізіміндегі азаматтардың адалдығына сенім білдіретінін мәлімдеді- деп хабарлайды  el24.kz тілшісі, КТК телеарнасына сілтеме жасап. Жауапты міндетті мойнына алғандар әділетсіздікке жол берсе, заң алдында жауап береді деп кесіп айтты.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Биылдан бастап Наурыз жаңаша тойланады. Ұлт пен ұлыстың сағынып күтетін ортақ мейрамы 10 күн бойы кең көлемде аталып, ел бойынша 10 мыңнан аса іс-шара өткізілмек. Мән-маңызы айрықша жаңару символы саналатын наурыздың бірегей логотипі де бекітілді. Үш қызғалдақ бейнеленген сурет өңірлерге бірыңғай безендірілуге жолданды.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Жыл басынан бері әлеуметтік қызметтер порталы арқылы шамамен 110,9 мың мүгедектігі бар адам оңалтудың техникалық құралдарын, 6,4 мың — ымдау тілі қызметін, 24,1 мың — жеке көмекшінің, 3,8 мың — санаторлық-курорттық емдеу қызметін алды. 

Подробности
Категория: Бүгін

 

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқын Рамазан айының басталуымен құттықтады. Бұл туралы Ақорданың баспасөз қызметі мәлім етті.


«Қымбатты отандастар!  Сіздерді Рамазан айының басталуымен құттықтаймын!

Подробности
Категория: Проза

                                   фото көрнекілік үшін ашық дереккөзден алынды

Байыт Қабанұлы

Әңгіме

Ұланбатыр қаласының көшесінде жүр едім пұшпақ тымақ, пұшпақ жағалы шапан киіп, күміс белбеу буынған, аяғында қазақи саптама етігі бар бір қария биік биік көп тамдардың ортасында қалай жүрерін білмей қамалып тұр екен. Жүгіріп барып: 

– Ассалаумағоликум – деп сәлем беріп қолымды ұсынып едім, арса-арса саусақтарын ұстатып, бетіме үңіліп біраз қарап тұрды да:

Подробности
Категория: Бүгін

 

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев қазақстандық әйелдер қауымын Халықаралық әйелдер күнімен құттықтады. Бұл туралы Ақорданың баспасөз қызметі жазды. 

Қымбатты ханымдар! Сіздерді Халықаралық әйелдер күнімен шын жүректен құттықтаймын! Сұлулық пен үйлесімді айшықтайтын шуақты көктем мерекесінде біз барша асыл жандарға ерекше құрмет көрсетіп, ықылас-ілтипат білдіреміз.

Подробности
Категория: Сырласу

 

Осыдан бір жыл бұрын Ержан есімді ер азаматпен таныстым. Өзі сымбаты келіскен, өте ақылды, ақкөңіл адам. Жасы менен 11 жасқа үлкен. Алайда мен үшін оның бір ғана кемшілігі болды. Ол – отбасылы жігіт. Тек қана әйелі болса мейлі, алты баласы бар екен.
 
Оны алғаш жолықтырғаннан-ақ ғашық болып қалғанымды сездім. Оған дейін бірнеше жігітпен көңіл жарастырмақ болып кездесіп көрген едім.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Алматыда өткен баспасөз мәслихатында сейсмологиялық бақылаулар және зерттеулер ұлттық ғылыми орталығының директоры Дәулет Сәрсенбаев алматылықтар бүгін қатты жер сілкінісінен қорықпай, үйде қауіпсіз бола ала ма, әлде қала сыртында немесе қабылдау пункттерінде күту керек пе деген сұраққа жауап берді.

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

1. Салмағыңды ұста.
Жапондықтар салмақ қосуды, 10 мың аурудың бастауы деп айтады.


2. Дәрігерлерге сенбе. Дәрігерлер мен емшілердің көпшілігі тек пайда табу үшін.


3. Ғылым ешнәрсені емдеген жоқ.Сәл уақытқа ғана ауырсынуды басады. Бірақ аурудың негізгі себебін емдемейді.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Семей қаласында 13 жасар қыздың соңына түскен ер адам көмекке келген полицейге пышақ сұқты- деп хабаралайды el24.kz тілшісі polisia.kz.ке сілтеме жасап.

Полицияға хабарласқан қыз өзін белгісіз адамның аңдып жүргенін айтқан. Жеткіншек дүкенге кіріп кеткенін, сыртқа шығуға қорқып тұрғанын жеткізді. Учаскелік полиция инспекторлары дереу сол жерге келіп жетті.

  1. "Моңғолиядан әкеле жатырмын" деп жоқ көлікті 15 адамға сатқан алаяқ ұсталды
  2. Полиция шетелдік азаматтан құны 3 млн теңге болатын гашиш тәркіледі
  3. Көлігін аулада ұзақ қыздырып тұратын жүргізушілерге енді айыппұл салынады
  4. Павлодарлық әйел адамдарды алдап, атына тауарлық несие ресімдеген