Елдегі жемқорлықпен күрес ҰҚК қарамағына өтті

 

el24.kz Қазақстанда Антикоррупциялық агенттік таратылады. Оның қызметін енді Ұлттық қауіпсіздік комитетінің құрамындағы арнайы бөлім атқарады.

Бұл туралы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың 2025 жылғы 30 маусымдағы жарлығында ресми түрде жарияланды. Құжатқа сәйкес, бұған дейін жемқорлықпен күреске тікелей жауапты болған Антикоррупциялық агенттік таратылып, оның функциялары ҰҚК құрамындағы Антикоррупциялық қызметке беріледі.

Сонымен қатар, агенттіктің бірқатар міндеттері — антикоррупциялық саясатты қалыптастыру, сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдениет пен ашықтықты дамыту — Мемлекеттік қызмет істері агенттігіне өтеді.

Ресми мәліметтерге сүйенсек, бұл өзгерістер сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес шараларын тиімді үйлестіруге, сондай-ақ қауіпсіздік органдарының жұмысын күшейтуге бағытталған.

Айта кетейік, Антикор 2019 жылдан бері Президентке тікелей бағынатын тәуелсіз орган ретінде жұмыс істеп келді. Енді бұл құрылым ҰҚК құрамында жұмысын жалғастырады.

 

Қыркүйектен бастап мобильді аударымдар қатаң тексеріледі: жаңа ереже күшіне енеді

 

el24.kz Қазақстанда 2025 жылдың 1 қыркүйегінен бастап мобильді аударымдарға қатысты жаңа салықтық бақылау ережелері күшіне енеді.

Бұл өзгерістер көлеңкелі экономикамен күресуді және тіркелмеген кәсіпкерлікті анықтауды мақсат етеді.

Қаржы министрлігінің ресми мәліметінше, жаңа талаптар жеке тұлғалардың атына келіп түсетін жүйелі мобильді аударымдарды сараптауға мүмкіндік береді. Егер белгілі бір шектерден асса, салық органдары кәсіпкерлік қызметтің белгісі ретінде қарап, тексеру жүргізе алады.

 Қандай жағдайда тексеріледі?

Жаңа ережеге сәйкес, егер бір адамға қатысты келесі екі шарт орындалса:

  1. Бір ай ішінде 100 және одан да көп әртүрлі адамнан мобильді аударым келіп түссе;
  2. Үш ай қатарынан аударымдардың жалпы сомасы 12 ең төменгі жалақыдан (МЗП) асып кетсе
    (2025 жылғы есеппен бұл шамамен 1 020 000 теңге),

онда бұл операциялар кәсіпкерлік қызметтің белгісі ретінде қаралып, салық органдары бақылауына алынады.

 Кімдерге қатысты емес?

Қаржы министрлігі бұл талаптар:

  • Жалақы, зейнетақы, шәкіртақы;
  • Әлеуметтік жәрдемақылар;
  • Несие немесе депозитке қатысты жеке аударымдарға
    қатысты қолданылмайтынын нақты атап өтті.

Сонымен қатар достар мен туыстар арасындағы қарапайым аударымдар да бақылау шегінен тыс қалады.

 Кәсіпкерлер не істеуі керек?

Жаңа ереже бойынша табыс тауып жүрген азаматтарға:

  • ЖК (жеке кәсіпкер) ретінде тіркелу;
  • Сауда жасағанда POS-терминал немесе QR арқылы төлем қабылдау;
  • Төлем үшін фискалдық чек беру міндеттеледі.

Қаржы министрлігі бұл талаптардың тіркелмеген кәсіпкерлікпен айналысатындар үшін ғана енгізілгенін және қарапайым азаматтардың құқықтарын шектемейтінін мәлімдеді.

 Жаңа тәртіп қашан күшіне енеді?

 2025 жылғы 1 қыркүйектен бастап.

Осы күннен кейін жоғарыда көрсетілген талаптарға сай мобильді аударымдар күшейтілген салықтық бақылауға ілігеді.

Қыркүйектен бастап мобильді төлемдерге қатысты талаптар нақтылай түседі. Кәсіпкерлікпен айналысып, бірақ тіркелмеген тұлғалар үшін бұл – заң алдында жауапкершілікке тартылмаудың бір жолы. Ал қарапайым азаматтар үшін алаңдауға негіз жоқ.

Жаңа оқу жылы: ата-аналар мен мұғалімдерге не өзгерді

 

el24.kz 2025–2026 оқу жылы қарсаңында еліміздің білім беру саласында бірқатар жаңа өзгерістер енгізілуде.

ҚР Оқу-ағарту министрлігінің ресми мәліметінше, биыл оқу бағдарламалары жаңартылып, мұғалімдердің жұмыс жүктемесі мен мектеп формасына қатысты нақты талаптар белгіленді. Бұл өзгерістер оқушыларға да, ата-аналарға да, ұстаздарға да қатысты.

Оқу жылы дәстүрлі түрде 1 қыркүйекте басталады, 31 мамырда аяқталады. Бірінші сынып оқушылары үшін бейімделу аптасы сақталып отыр. Алғашқы жеті күнде олар жеңілдетілген режимде оқиды.

Жаңартылған оқу бағдарламалары негізінде математика, жаратылыстану және қазақ тілі пәндерінің мазмұны тереңдетілді. Сонымен қатар бағалау жүйесі де жеңілдеп, тоқсандық бақылау жұмыстарының саны азайтылды. Енді әр пәннен оқушылар жоба жұмыстары мен практикалық тапсырмаларды көбірек орындайды. Бұл оқушының ойлау, талдау қабілетін арттыруға бағытталған.

Мұғалімдердің апталық жүктемесі кәсіби стандартқа сай қайта қаралды. Енді дәптер тексеру, қосымша сабақ өткізу сияқты жұмыстарға арнайы ақы төленеді.Бұрынан бар жүйе күшейтілді.Электронды журнал жүргізу де жеңілдетілген.

Мектеп формасына қатысты да бірқатар ереже өзгерді. Министрлік ата-аналарға мектеп формасының міндетті екенін, алайда қымбат киім алудың қажеті жоқ екенін ескертті. Форманың түсі мен үлгісін мектеп кеңесі бекітеді. Діни немесе сәндік сипаттағы киім үлгілеріне жол берілмейді. Әлеуметтік аз қамтылған отбасыларға жергілікті әкімдіктер тарапынан мектеп формасы тегін берілуде.

Балабақшаларда электронды кезек пен eGov.kz арқылы өтініш қабылдау жалғасады. Бастауыш сыныптарда цифрлық оқулықтар мен планшет арқылы оқу жүйесі кейбір өңірлерде пилоттық жоба ретінде енгізіледі. Сонымен қатар, интернет қауіпсіздігіне де ерекше мән берілуде.

Министрлік ата-аналар мен мектеп арасындағы байланысты нығайтуға шақырып отыр. Мұғалімдер үшін курстар мен сертификаттау талаптары да жаңартылды.

el24.kz анықтамасы
2025 жылы елімізде 7 700-ден астам мектеп жұмыс істейді. 250-ге жуық жаңа мектеп салынған. 1-сыныпқа 400 мыңнан астам оқушы қабылданады. Мектепке дейінгі біліммен қамтылған балалар үлесі 98 пайызға жеткен.

Дабыл қағар уақыт келді: Каспий теңізі тартылып барады

 

el24.kz Каспий теңізінің деңгейі соңғы жылдары күрт төмендеп барады. Бұл туралы Abai.kz сайты NASA мен Еуропалық ғарыш агенттігінің спутниктік суреттеріне сілтеме жасап хабарлаған болатын. Климаттық өзгерістерді зерттейтін Weather-Fox.com порталының мәліметінше, соңғы он жыл ішінде теңіздің ондаған мың шаршы шақырымға жуық аумағы құрғап қалған.

Ең көп шегіну теңіздің солтүстік және шығыс бөліктерінде – Ресей мен Түрікменстан жағалауларында байқалып отыр. Бұл өзгерістерді тек спутниктен емес, көзбен көріп те анық байқауға болады. Бұрын су тұрған аумақтар бүгінде кеуіп, жеңіл көлікпен жүруге жарамды жерлерге айналған.

Негізгі себептер қандай?

Мамандар Каспий деңгейінің төмендеуіне бірнеше факторды атап көрсетуде:

  • Жер шарындағы орташа температураның жоғарылауы. Әсіресе Кавказ, Алтай және Иран тауларындағы қар мен мұздың азаюы өзендердің су деңгейін азайтып отыр.
  • Жайық, Терек және Волга секілді өзендерге салынған бөгеттер мен су қоймалары теңізге құятын судың көлемін айтарлықтай қысқартуда.
  • Ауыл шаруашылығына пайдаланылатын су мөлшерінің артуы, әсіресе Ресей мен Иран тарапынан.

Жоғарыда аталған өзгерістер Каспийдің болашағына қауіп төндіруде. Communications Earth & Environment журналының сараптамасына сәйкес, егер қазіргі ахуал өзгермесе, ғасыр соңына дейін теңіз деңгейі тағы 9–18 метрге дейін төмендеуі мүмкін.

Каспий тартылса, кімге қауіп?

Теңіз деңгейінің күрт төмендеуі бірқатар экологиялық және экономикалық қауіптер туғызады:

  • Каспий итбалығы мен бекіре тұқымдас балықтардың жойылу қаупі артады;
  • Балық шаруашылығы мен туризм салаларына соққы тиеді;
  • Теңіз порттарының жұмысы қиындайды, көлік логистикасы бәсеңдейді;
  • Ашылып қалған теңіз түбі зиянды тұздар мен улы шаң таратып, адам денсаулығына қауіп төндіруі мүмкін.

Шешім қайда?

Мамандар Каспий жағалауындағы бес ел – Қазақстан, Ресей, Иран, Әзербайжан және Түрікменстан – бірлесе әрекет етпесе, бұл экологиялық мәселе үлкен дағдарысқа ұласуы мүмкін екенін ескертуде.

Агроэколог әрі геосаяси сарапшылар:

  • су ресурстарын ортақ басқару,
  • өзендердегі бөгеттерге шектеу қою,
  • Каспий экожүйесін сақтау бойынша халықаралық келісімдер жасау

секілді шұғыл шараларды қолға алуға шақырып отыр.

Қоршаған орта – ортақ байлығымыз. Каспий тағдырына бейжай қарау болашақ ұрпақтың қауіпсіздігіне селқостық танытумен тең. Теңіз тартылса, тіршілік тоқтайды.

Материал Abai.kz сайтында жарияланған "Дабыл: Каспий тартыла бастады…" мақаласы негізінде дайындалды. Авторы: А. Әліақбар.

Министр: Ең төменгі жалақы 90 мың теңгеден сәл асады

 

el24.kz Қазақстанда ең төменгі жалақы мөлшері 90 мың теңгеден асуы мүмкін. Бұл туралы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова Үкімет кулуарында мәлімдеді.

Министрдің айтуынша, қазір жаңа әдістеме бойынша есеп жүргізіліп жатыр. Еңбек өнімділігі, медианалық жалақы және инфляция ескеріліп, үш ғылыми институт зерттеу жүргізуде.

«Алдын ала есеп бойынша, ең төменгі жалақы шамамен 90 мың теңгенің ар жақ-бер жағында болады», – деді Жақыпова журналистер сұрағына жауап беріп.

Министрлік бұл көрсеткішті 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап енгізуді жоспарлап отыр. Қазір ең төменгі жалақы – 85 000 теңге.

1 шілдеден бастап банктер шоттар туралы мәліметті Ұлттық банкке беріп отырады

 

el24.kz 2025 жылғы 1 шілдеден бастап екінші деңгейлі банктер, шетелдік банктердің филиалдары, «Қазпочта» АҚ және Қазақстанның Даму Банкі жеке және заңды тұлғалардың шоттары туралы мәліметтерді Ұлттық банкке беріп отыруға міндеттеледі.

Бұл талап Ұлттық банктің 2025 жылғы 22 мамырдағы №26 қаулысына сәйкес енгізіледі.

Берілетін мәліметтер құрамына:

шот иесі туралы деректер (жынысы, туған жылы, азаматтығы, өңірі);
шот шартының сипаттамасы (валюта, мөлшерлеме, қолжетімділік құқығы);
шот туралы ақпарат (қалдық, мәртебе);
ай сайынғы операциялар туралы есеп кіреді.
Мәліметтер деперсонализацияланған идентификатор (ДИН немесе АИН) арқылы ұсынылады. Бұл ИИН немесе БСН-нің орнына қолданылатын бірегей код.

Банктер бұл ақпаратты:

шот ашылғаннан немесе өзгергеннен кейінгі 10 жұмыс күні ішінде;
шот бойынша операциялар жөнінде – ай сайын, келесі айдың 10 жұмыс күнінен кешіктірмей жолдайды.
Ақпарат тек уәкілетті мемлекеттік органдардың сұранысы бойынша беріліп, заңнамаға сәйкес қорғалады.

 

Подробности
Категория: Керек кеңес

 

Бауырды,өт жолдарын,қан тамырларын тазартамыз, ұйқыны қалпына келтіреміз, жалпы жағдайды жақсартамыз.

Тазаланбаған сұлының 1 ас қасық мөлшерін 0,5 литр (мүмкіндігінше сүзілген) суға бір түнге жібітеміз. Егер сізде қан қысымы жоғарылауға бейімділік болса – 1 ас қасық арпа жармасын қосыңыз.

Подробности
Категория: Елең еткізер

                          Фото видеодан скриншот

el24.kz 2025 жылдың 28 сәуірінде Жетісу облысының қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотында Шерзат Полаттың өліміне қатысты кезекті сот отырысы өтті.

Куәгер Эльмира Нұрбекованың жауабы:

Сот барысында куәгер Эльмира Нұрбекова жауап берді. Бұған дейін ол орыс тілінде жауап беретінін айтып, аудармашының көмегіне жүгінген.

Подробности
Категория: Бүгін

 

el24.kz 2025 жылдың көктемінде Қазақстан Мәжілісінде Жасанды интеллект (ЖИ) туралы алғашқы заң жобасы қаралып жатыр.Бұл бастама елдегі цифрлық технологиялардың қарқынды дамуы мен әлемдегі трендтерге жауап ретінде көтеріліп отыр.

Подробности
Категория: Бүгін

Шымкентте улы жыландар қаптады: Тұрғындар абай болу керек 

el24.kz Күн жылынғалы бері Шымкент қаласы мен оның маңындағы елдімекендерде улы жыландардың көбейгені байқалуда. Мамандар тұрғындарды қауіпсіздік шараларын қатаң сақтауға шақырады.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

el24.kz 2025 жылғы 24 сәуірде Түркістан қаласының ауданаралық соты блогер Мұрат Әбділдаға қатысты шартты түрде мерзімінен бұрын босату шешімінің күшін жойып, жазасының өтелмеген бөлігін бас бостандығынан айыру жазасына ауыстыру туралы қаулы шығарды.

Подробности
Категория: Бүгін

                                Фото Ulysmedia.kz тен алынды

el24.kz Танымал әнші Абай Бегейдің қызы Гүлеркем Бегей әлеуметтік желі арқылы заңсыз лотерея ұйымдастырды деген күдікпен тағы да жұрт назарына ілікті.

Бұл жолғы ұтыс ойыны Instagram желісінде өткен. Ұтысқа қымбат сөмкелер, смартфондар мен косметикалық жиынтықтар тігілген,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Подробности
Категория: Бүгін

                    фото видеодан скриншот жасап алынған

el24.kz Қызылорда облысы, Шиелі ауданында ақылға сыймайтын оқиға орын алды. Жергілікті мектепте мұғалім болып істейтін, намазхан ретінде танылған ер адам өз әйелін балтамен ұрып, саусақтарын шауып тастаған.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

Шымкентте әкімдік алдында оққа ұшқан қала басшысының орынбасары есін жинады. Руслан Берденовке кеше жұмысынан шығып бара жатқанда «Тұрғын үй Шымкент» мекемесінің экс-басшысы қару кезеп оңбай жаралаған.

Подробности
Категория: Сырласу

 

40 жасқа келгенде «қалай болар екен?» деп ойлана жүретін жағдайдың бірі – төсек қатынасы.

Ешкім ашып айтпағанмен, іштей бір уайым болатыны жасырын емес. Анығында бұл жасқа келгендер өздерінің күш-қабілетін шынайы бағалай бастайды.

Подробности
Категория: Бүгін

 

2025 жылғы 17 сәуір күні қоғам назарын аударған Шерзат Болат ісі бойынша сот процесі ашық түрде басталды.

Аталған іс қоғамда резонанс туғызып, адам құқығы, тергеу әділеттілігі мен құқық қорғау органдарының әрекетіне қатысты кең пікірталас тудырған болатын.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Маңғыстаудың маржанын шетелдіктер қалай сипаттады?

Маңғыстау өңіріндегі табиғи көркем жерлердің бірі – Бозжыра шатқалы. Бұл киелі мекен тек Қазақстан халқын ғана емес, әлем саяхатшыларының да назарын өзіне аударуда.

Подробности
Категория: Елең еткізер

 

 Абай облысында қайғылы жағдай орын алды. 15 сәуір күні таңғы уақытта Аягөз ауданына қарасты Ақшәулі ауылында аспалы көпір опырылып, үш адам мерт болды.

Алдын ала мәліметтер бойынша, ауыл тұрғындары мал іздеуге шығып, Қаракөл өзенінің үстінен өтетін көпірмен мотоциклмен жүрген,- деп хабарлайды el24.kz. тілшісі.

Подробности
Категория: Егіз жүрек

 

Тұрмыс құрғанмен,тұрақтамау үрдіске айналды ма?

 Соңғы жылдары Қазақстанда ажырасу көрсеткіші алаңдатарлық деңгейге жетті. Әсіресе, 50 жастан асқан ерлі-зайыптылар арасында некені бұзу жиілеп отыр. Бұл құбылыс тек Түркия мен Еуропада емес, біздің елде де айқын көрінуде.

Подробности
Категория: Бүгін

 

Қазақстанның әр өңірінде сәуірдің ортасы көктемнің құбылмалы мінезін айқын көрсетті.

2025 жылдың 15–17 сәуірі аралығында ауа райы бірқалыпты жылы болғанымен, кейбір аймақтарда жаңбыр мен түнгі салқын байқалды. «Қазгидромет» ұсынған деректерге сүйене отырып, еліміз бойынша ауа райына шолу ұсынамыз,- деп жазады el24.kz тілшісі.

  1. Омыртқа мен буындардағы тұздан қалай құтылуға болады
  2. Ергежейлі
  3. Жүргізуші куәлігінің мерзімі біткен жағдайда емтихан тапсыру міндеттеледі ме?
  4. Түркістанда қызғалдақ жұлған әйелге 12 миллион теңге айыппұл салынуы мүмкін