Оңтүстікте жүз студент Құрманғазының күйін орындап, Республика күнін атап өтті

 

   el24.kz Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университетінде Республика күніне орай ерекше челлендж өтті. Білім ордасының 100 студенті Құрманғазы Сағырбайұлының әйгілі «Балбырауын» күйін бірге орындады. Шара «Менің Қазақстаным» атты патриоттық акция аясында ұйымдастырылды.

Акция Мемлекеттік Тәуелсіздік декларациясының 35 жылдығы мен Республика күніне арналды. Шараға әр түрлі мамандықтың студенттері қатысып, ұлттық мұраны дәріптеу, жас ұрпақ арасында күй өнерін насихаттау мақсатын көздеді.

Университет өкілдерінің айтуынша, мұндай бастамалар жастардың патриоттық рухын көтеріп қана қоймай, домбыра өнерінің кең таралуына ықпал етеді.

— Домбыра — халқымыздың рухани коды. Жүз домбырашының бір уақытта күй орындауы — бірлік пен ұлттық құндылыққа деген құрметтің көрінісі, — делінген ұйымдастырушылар мәлімдемесінде.

Шара соңы мерекелік концертке ұласты. Ұйымдастырушылар мұндай акцияларды дәстүрлі түрде жалғастыруды жоспарлап отыр.

Қазақстанда АИ-92 бензині мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий енгізілді

 

  el24.kz 2025 жылдың 16 қазанынан бастап Қазақстан Үкіметі АИ-92 маркалы бензин мен дизель отынының бағасын көтеруге мораторий жариялады. Бұл шешім елдегі баға тұрақтылығын сақтау және инфляцияны тежеу мақсатында қабылданды.

Энергетика министрлігі мен Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігіне өңірлерде жанармай бағасын бақылау және заңсыз баға өсіміне жол бермеу тапсырылды. Сонымен қатар, ішкі нарықты үздіксіз отынмен қамтамасыз ету міндеті жүктелді.

 Мораторий не үшін енгізілді

Үкіметтің ресми түсіндіруінше, бұл шешім инфляцияны төмендету және халықтың әлеуметтік жағдайын қорғау үшін қабылданған.

Соңғы айларда мұнай мен отын бағасының әлемдік нарықта құбылуы ішкі нарыққа да әсер ете бастаған. Сондықтан мемлекет бағаның негізсіз өсуіне уақытша шектеу қоюды жөн көрді.

Мораторий тек АИ-92 маркалы бензин мен дизельге қатысты, өйткені бұл екі отын түрі халық арасында ең кең қолданылатын және стратегиялық маңызы бар өнімдер қатарына жатады.

 

  

 

40 санының киесі қандай?

 

  el24.kz  Қазақ және ислам дәстүрінде «40» саны жеке мағынаға ие — өмірдің, дененің және руханияттың белгілі бір кезеңдерін білдіретін киелі белгі. Бұл сан көптеген салт‑дәстүрлерде, туғаннан кейінгі рәсімдерден бастап өлімге дейін кездеседі.

«40» саны қазақ мәдениеті мен дәстүрінде «жаттығу», «толықтану», «ауысу» мәнін береді. Бұл — белгілі бір процесс аяқталып, жаңа кезең басталатын уақыт өлшемі ретінде қабылданады.

Діни және биологиялық аспект

Ислам наным‑сүйіспеншілігінде ұрықтың дамуы кезеңдерге бөлінеді: алғашқы 40 күнде ұрықтың су‑қаннан түзілуі, келесі 40 күнде етке айналуы, тағы да 40 күнде сүйекке айналу — деп сипатталады. Сол сияқты толық жүктілік мерзімі де шамамен 40 апта деп есептеледі. Осы себепті 40 саны дене мен жанның қалыптасуымен байланысты символикалық мәнге ие.

Қазақ дәстүріндегі көріністері

  • Туғаннан кейінгі кезең: Нәрестені алғаш 40 күнге дейін ерекше күтімге алады; 40 күн өткеннен кейін «қырқынан шығару» рәсімі өткізіледі.

  • Өмірдің белесі: 40 жас — адамның белгілі бір өмірлік кезеңі ретінде қарастырылып, кей жерлерде осы жасқа тұрып, мереке орнына садақа беру дәстүрі бар.

  • Қайғы және ұмытылмас кезең: Қайтыс болған адамнан кейінгі 40 күндік дәстүрлі еске алу рәсімдері қоғамда кең тараған.

  • Тұрмыстық тәжірибе: Мал шаруашылығында белгілі бір нәтиже 40 күннен кейін байқалады — сол мерзім өндірістік және нәтижелік мәнге ие.

Символдық мағынасы

40 саны — қазақ дүниетанымында «аяқталу мен жаңа бастау», «қалыптасу мерзімі» деген ұғымдарды біріктіреді. Ол уақыттың, адамның және табиғаттың өзгерістерін көрнекі көрсететін сан ретінде қабылданған.

«40» саны — тек арифметикалық мән емес; ол қалыптасу, сынақ және жаңару кезеңдерінің белгісі. Қазақтың салт‑дәстүрлері мен діни түсініктерінде бұл сан түрлі салаларда — туғаннан кейінгі күтімнен бастап қайтыс болған соңғы еске алуға дейін — маңызды рөл атқарады.

Қырғызстанда өлім жазасын қайтару бастамасы көтерілді

 

 Қырғызстан президенті Садыр Жапаров елде балаларға, әйелдерге және қыздарға қарсы жасалған аса ауыр қылмыстар үшін өлім жазасын қайта енгізуді тапсырды. Бұл жөнінде оның баспасөз қызметі ресми хабарлады- деп жазады el24.kz тілшісі.

Бастама 17 жастағы қыздың қатыгездікпен өлтірілуінен кейін жария етілді. Қоғамда үлкен резонанс туғызған бұл оқиға қылмыстық жаза шараларын күшейту қажеттігін көрсетті.

2007 жылы Қырғызстанда өлім жазасы заңмен жойылған, ал 2010 жылы ел БҰҰ-ның тиісті хаттамасын ратификациялаған болатын. Сондықтан жаңа заң жобасы қабылданса, Конституцияға да өзгерістер енгізу қажет болады.

Жаңа бастамаға сәйкес өлім жазасы балаларға жасалған зорлық-зомбылық, әйелдерді зорлап өлтіру және аса ауыр қылмыстарға қатысты қолданылуы мүмкін.

Актөбеде нефролог дәрігерді өлтірген медбрат 20 жылға сотталды

                                                  фото ашық дереккөзден

    el24.kz  Актөбеде әріптесін өлтірген медбратқа сот үкімі шықты. Ол нефролог дәрігер Абай Айсагалиевті алдын ала жоспарлап өлтіргені үшін 20 жылға бас бостандығынан айырылды. 

  Қылмыс қалай жасалды?

Тергеу дерегіне сәйкес, медбрат дәрігердің сеніміне кіріп, банктік деректеріне қол жеткізуді жоспарлаған. Кейін айуандық жолмен кісі қолына барған.


Қылмыстан соң ол марқұмның денесін жасырмақ болып, үйдегі мұздатқышқа жасырған. Дәрігердің смартфоны, ноутбугы, планшеті мен банктік шотынан 5 миллион теңгеден астам қаражат жымқырылғаны анықталды.

  Сот процесі

Іс присяжылар қатысуымен қаралды. Айыпталушыға ҚР ҚК-нің:

  • 99-бабы (кісі өлтіру)

  • 188-бабы (ұрлық)

бойынша айып тағылды. Сот шешімімен ол 20 жылға қатаң режимдегі колонияға жіберілді. Сондай-ақ марқұмның отбасына моральдық өтемақы төлеу міндеттелді. Үкім әлі заңды күшіне енген жоқ.

  Марқұмның туыстары не дейді?

Дәрігердің жақындары бұл оқиғаны «есеңгіреткен трагедия» деп бағалап, үкімді әділ деп санағанымен, адами тұрғыда ауыр соққы болғанын айтады.
Олардың сөзінше, марқұм жақында басқа қалаға қоныс аударуға дайындалып жүрген.

Бұл жайт медицина саласында қауіпсіздік мәселесін қайта көтерді. Әсіресе, дәрігерлердің жеке деректеріне қолжетімділік, ішкі бақылау және кадрлық сүзгілеу жұмыстарына қатысты сұрақ көбейді. Көпшілік «медицина қызметкерлеріне қауіпсіз еңбек ортасы жасалуы керек» деген пікірде.

Ауыр қылмысқа қатысты сот шешімі шыққанымен, бұл оқиға дәрігерлердің қауіпсіздігі мен медициналық ортадағы сенім мәселесін қоғам талқысына қайта шығарды.

 

 

ІІМ басшысы: алкоголь тек арнайы дүкендерде сатылуы тиіс

 

  Қазақстан Ішкі істер министрі Ержан Саденов алкоголь өнімдерін тек мамандандырылған дүкендерде сатуды ұсынды,-деп хабарлайды el24.kz тілшісі.

Министрдің айтуынша, елде мас күйінде жасалатын қылмыстар азаймай отыр. Жыл сайын шамамен 10 мың қылмыс, оның ішінде 1,400-ден астамы ойын-сауық орындарында тіркеледі.

Сондықтан ІІМ мынадай шектеулер енгізуді қарастыруда:

  • алкоголь тек арнайы лицензиясы бар дүкендерде сатылуы;
  • түнгі уақытта сату шектелуі;
  • үйге жеткізу және онлайн-сатуға толық тыйым салу.

Ержан Саденовтың сөзінше, бұл шара толық тыйым емес, тек реттеу және қоғамдық қауіпсіздікті күшейтуге бағытталған.

«Түнге дейін ішіп отыру – дұрыс емес. Алкоголь тек белгілі уақытта және арнайы орындарда сатылуы керек», — деді министр.

Қазір бұл ұсыныс талқылау кезеңінде. Сарапшылар оның тиімділігі мен ықтимал салдарын қарастырып жатыр.